6. นิมิราชจริยาวณฺณนา

[40] ฉฏฺเฐ มิถิลายํ ปุรุตฺตเมติ มิถิลานามเก วิเทหานํ อุตฺตมนคเรฯ นิมิ นาม มหาราชาติ เนมิํ ฆเฏนฺโต วิย อุปฺปนฺโน ‘‘นิมี’’ติ ลทฺธนาโม, มหนฺเตหิ ทานสีลาทิคุณวิเสเสหิ มหตา จ ราชานุภาเวน สมนฺนาคตตฺตา มหนฺโต ราชาติ มหาราชาฯ ปณฺฑิโต กุสลตฺถิโกติ อตฺตโน จ ปเรสญฺจ ปุญฺญตฺถิโกฯ

อตีเต กิร วิเทหรฏฺเฐ มิถิลานคเร อมฺหากํ โพธิสตฺโต มฆเทโว นาม ราชา อโหสิฯ โส จตุราสีติ วสฺสสหสฺสานิ กุมารกีฬํ กีฬิตฺวา จตุราสีติ วสฺสหสฺสานิ อุปรชฺชํ กาเรตฺวา จตุราสีติ วสฺสสหสฺสานิ รชฺชํ กาเรนฺโต ‘‘ยทา เม สิรสฺมิํ ปลิตานิ ปสฺเสยฺยาสิ, ตทา เม อาโรเจยฺยาสี’’ติ กปฺปกสฺส วตฺวา อปรภาเค เตน ปลิตานิ ทิสฺวา อาโรจิเต สุวณฺณสณฺฑาเสน อุทฺธราเปตฺวา หตฺเถ ปติฏฺฐาเปตฺวา ปลิตํ โอโลเกตฺวา ‘‘ปาตุภูโต โข มยฺหํ เทวทูโต’’ติ สํเวคชาโต ‘‘อิทานิ มยา ปพฺพชิตุํ วฏฺฏตี’’ติ จินฺเตตฺวา สตสหสฺสุฏฺฐานกํ คามวรํ กปฺปกสฺส ทตฺวา เชฏฺฐกุมารํ ปกฺโกสาเปตฺวา ตสฺส –

‘‘อุตฺตมงฺครุหา มยฺหํ, อิเม ชาตา วโยหรา;

ปาตุภูตา เทวทูตา, ปพฺพชฺชาสมโย มมา’’ติฯ (ชา. 1.1.9) –

วตฺวา สาธุกํ รชฺเช สมนุสาสิตฺวา ยทิปิ อตฺตโน อญฺญานิปิ จตุราสีติ วสฺสสหสฺสานิ อายุ อตฺถิ, เอวํ สนฺเตปิ มจฺจุโน สนฺติเก ฐิตํ วิย อตฺตานํ มญฺญมาโน สํวิคฺคหทโย ปพฺพชฺชํ โรเจติฯ เตน วุตฺตํ –

‘‘สิรสฺมิํ ปลิตํ ทิสฺวา, มฆเทโว ทิสมฺปติ;

สํเวคํ อลภี ธีโร, ปพฺพชฺชํ สมโรจยี’’ติฯ (ม. นิ. อฏฺฐ. 2.309);

โส ปุตฺตํ ‘‘อิมินาว นีหาเรน วตฺเตยฺยาสิ ยถา มยา ปฏิปนฺนํ, มา โข ตฺวํ อนฺติมปุริโส อโหสี’’ติ โอวทิตฺวา นครา นิกฺขมฺม ภิกฺขุปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา จตุราสีติ วสฺสสหสฺสานิ ฌานสมาปตฺตีหิ วีตินาเมตฺวา อายุปริโยสาเน พฺรหฺมโลกปรายโน อโหสิฯ ปุตฺโตปิสฺส พหูนิ วสฺสสหสฺสานิ ธมฺเมน รชฺชํ กาเรตฺวา เตเนว อุปาเยน ปพฺพชิตฺวา พฺรหฺมโลกปรายโน อโหสิฯ ตถา ตสฺส ปุตฺโต, ตถา ตสฺส ปุตฺโตติ เอวํ ทฺวีหิ อูนานิ จตุราสีติ ขตฺติยสหสฺสานิ สีเส ปลิตํ ทิสฺวาว ปพฺพชิตานิฯ