เมนู

อถสฺส ปิตา ‘‘อยํ นาม กุมาโร ปพฺพชิตุกาโม, กิมงฺคํ ปนาหํ, มมาปิ รชฺเชน อตฺโถ นตฺถี’’ติ รชฺชํ ปหาย เตน สทฺธิํ เอว นิกฺขมิฯ ตสฺมิํ นิกฺขมนฺเต เทวีปิ อมจฺจาปิ พฺราหฺมณคหปติกาทโยปีติ สกลนครวาสิโน โภเค ฉฑฺเฑตฺวา นิกฺขมิํสุฯ สมาคโม มหา อโหสิ, ปริสา ทฺวาทสโยชนิกา ชาตา, เต อาทาย มหาสตฺโต หิมวนฺตํ ปาวิสิฯ

สกฺโก เทวราชา ตสฺส นิกฺขนฺตภาวํ ญตฺวา วิสฺสกมฺมํ เปเสตฺวา ทฺวาทสโยชนายามํ สตฺตโยชนวิตฺถารํ อสฺสมปทํ กาเรสิ, สพฺเพ จ ปพฺพชิตปริกฺขาเร ปฏิยาทาเปสิฯ อิธ มหาสตฺตสฺส ปพฺพชฺชา จ โอวาททานญฺจ พฺรหฺมโลกปรายนตา จ ปริสาย สมฺมา ปฏิปตฺติ จ สพฺพา มหาโควินฺทจริยายํ (จริยา. 1.37 อาทโย) วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพาฯ

ตทา มาตาปิตโร มหาราชกุลานิ อเหสุํ, ปริสา พุทฺธปริสา, อโยฆรปณฺฑิโต โลกนาโถฯ

ตสฺส เสสปารมินิทฺธารณา อานุภาววิภาวนา จ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพาติฯ

อโยฆรจริยาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ภิสจริยาวณฺณนา

[34]

จตุตฺเถ ยทา โหมิ, กาสีนํ ปุรวรุตฺตเมติ ‘‘กาสี’’ติ พหุวจนวเสน ลทฺธโวหารสฺส รฏฺฐสฺส นครวเร พาราณสิยํ ยสฺมิํ กาเล ชาตสํวฑฺโฒ หุตฺวา วสามีติ อตฺโถฯ ภคินี จ ภาตโร สตฺต, นิพฺพตฺตา โสตฺติเย กุเลติ อุปกญฺจนาทโย ฉ อหญฺจาติ ภาตโร สตฺต สพฺพกนิฏฺฐา กญฺจนเทวี นาม ภคินี จาติ สพฺเพ มยํ อฏฺฐ ชนา มนฺตชฺเฌนนิรตตาย โสตฺติเย อุทิโตทิเต มหติ พฺราหฺมณกุเล ตทา นิพฺพตฺตา ชาตาติ อตฺโถฯ

[35]

โพธิสตฺโต หิ ตทา พาราณสิยํ อสีติโกฏิวิภวสฺส พฺราหฺมณมหาสาลสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติฯ ตสฺส ‘‘กญฺจนกุมาโร’’ติ นามํ กริํสุฯ อถสฺส ปทสา วิจรณกาเล อปโร ปุตฺโต วิชายิฯ ‘‘อุปกญฺจนกุมาโร’’ติสฺส นามํ กริํสุฯ