อิธาปิ โยชนสติเก อตฺตโน นาคภวนฏฺฐาเน โสฬสหิ นาคกญฺญาสหสฺเสหิ จิตฺตรูปํ วิย ปริจาริยมาโน เทวโลกสมฺปตฺติสทิเส นาคโลกิสฺสริเย ฐิโตปิ อิสฺสริยมทํ อกตฺวา อนฺวทฺธมาสํ มาตาปิตุอุปฏฺฐานํ, กุเล เชฏฺฐาปจายนํ, สกลาย นาคปริสาย จาตุมหาราชิกปริสาย ตาวติํสปริสาย จ สมุฏฺฐิตปญฺหานํ ตํตํปริสมชฺเฌ กุมุทนาลกลาปํ วิย สุนิสิตสตฺเถน อตฺตโน ปญฺญาสตฺเถน ตาวเทว ปจฺฉินฺทิตฺวา เตสํ จิตฺตานุกูลธมฺมเทสนา, วุตฺตปฺปการํ โภคสมฺปตฺติํ ปหาย อตฺตโน สรีรชีวิตนิรเปกฺขํ จตุรงฺคสมนฺนาคตํ อุโปสถาธิฏฺฐานํ, ตตฺถ จ ปฏิญฺญาย วิสํวาทนภเยน อหิตุณฺฑิกหตฺถคมนํ, ตสฺมิญฺจ มุเข วิสมิสฺสเขฬปาตนํ นงฺคุฏฺเฐ คเหตฺวา อาวิญฺฉนํ กฑฺฒนํ ภูมิยํ ฆํสนํ มทฺทนํ โปถนนฺติ เอวมาทิํ นานปฺปการวิปฺปการํ กโรนฺเตปิ เอวรูปํ มหาทุกฺขํ อนุภวโตปิ กุชฺฌิตฺวา โอโลกนมตฺเตน ตํ ฉาริกํ กาตุํ สมตฺถสฺสาปิ สีลปารมิํ อาวชฺชิตฺวา สีลขณฺฑนภเยน อีสกมฺปิ จิตฺตสฺส วิการาภาโว, ธนํ ลภาเปมีติ วา ตสฺส จิตฺตานุวตฺตนํ, สุโภเคน ปุนานีตสฺส อกตญฺญุโน มิตฺตทุพฺภิสฺส เนสาทพฺราหฺมณสฺส สีลํ อนธิฏฺฐหิตฺวาปิ อกุชฺฌนํ, กาณาริฏฺเฐน กถิตํ มิจฺฉาวาทํ ภินฺทิตฺวา อเนกปริยาเยน ธมฺมํ ภาสิตฺวา นาคปริสาย สีเลสุ สมฺมาทิฏฺฐิยญฺจ ปติฏฺฐาปนนฺติ เอวมาทโย โพธิสตฺตสฺส คุณานุภาวา วิภาเวตพฺพาฯ เตเนตํ วุจฺจติ – ‘‘เอวํ อจฺฉริยา เหเต…เป.… ธมฺมสฺส อนุธมฺมโต’’ติฯ

ภูริทตฺตจริยาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. จมฺเปยฺยนาคจริยาวณฺณนา

[20] ตติเย จมฺเปยฺยโกติ องฺคมคธรฏฺฐานํ อนฺตเร จมฺปา นาม นที, ตสฺสา เหฏฺฐา นาคภวนมฺปิ อวิทูรภวตฺตา จมฺปา นาม, ตตฺถ ชาโต นาคราชา จมฺเปยฺยโกฯ ตทาปิ ธมฺมิโก อาสินฺติ ตสฺมิํ จมฺเปยฺยนาคราชกาเลปิ อหํ ธมฺมจารี อโหสิํฯ

โพธิสตฺโต หิ ตทา จมฺปานาคภวเน นิพฺพตฺติตฺวา จมฺเปยฺโย นาม นาคราชา อโหสิ, มหิทฺธิโก มหานุภาโวฯ โส ตตฺถ นาครชฺชํ กาเรนฺโต เทวราชโภคสมฺปตฺติสทิสอิสฺสริยสมฺปตฺติํ อนุภวนฺโต ปารมิปูรณสฺส อโนกาสภาวโต ‘‘กิํ เม อิมาย ติรจฺฉานโยนิยา, อุโปสถวาสํ วสิตฺวา อิโต มุจฺจิตฺวา สมฺมเทว ปารมิโย ปูเรสฺสามี’’ติ ตโต ปฏฺฐาย อตฺตโน ปาสาเทเยว อุโปสถกมฺมํ กโรติฯ อลงฺกตนาคมาณวิกา ตสฺส สนฺติกํ อาคจฺฉนฺติฯ โส ‘‘อิธ เม สีลสฺส อนฺตราโย ภวิสฺสตี’’ติ ปาสาทโต นิกฺขมิตฺวา อุยฺยาเน นิสีทติฯ ตตฺราปิ ตา อาคจฺฉนฺติฯ