8. ทุสฺสทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา

ติวรายํ ปุเร รมฺเมติอาทิกํ อายสฺมโต ทุสฺสทายกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปายสฺมา ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล ราชกุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺตกาเล ยุวราชภาวํ ปตฺวา ปากโฏ เอกํ ชนปทํ ลภิตฺวา ตตฺราธิปติภูโต สกลชนปทวาสิโน ทานปิยวจนอตฺถจริยาสมานตฺถตาสงฺขาเตหิ จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ สงฺคณฺหาติฯ ตสฺมิํ สมเย สิทฺธตฺโถ ภควา ตํ ชนปทํ สมฺปาปุณิฯ อถ โส ยุวราชา ปณฺณาการํ ลภิตฺวา ตตฺถ สุขุมวตฺเถน ภควนฺตํ ปูเชสิฯ ภควา ตํ วตฺถํ หตฺเถน ปรามสิตฺวา อากาสํ ปกฺขนฺทิฯ ตมฺปิ วตฺถํ ภควนฺตเมว อนุพนฺธิฯ อถ โส ยุวราชา ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อตีว ปสนฺโน อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิฯ ภควโต สมฺปตฺตสมฺปตฺตฏฺฐาเน สพฺเพ ชนา ตํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา อจฺฉริยพฺภุตจิตฺตา อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐํสุฯ ภควา วิหารเมว อคมาสิฯ ยุวราชา เตเนว กุสลกมฺเมน ตโต จุโต เทวโลเก อุปฺปนฺโน ตตฺถ ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จกฺกวตฺติอาทิสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท วิภวสมฺปนฺเน เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺโต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา รตนตฺตเย ปสนฺโน ภควโต ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วายมนฺโต นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ

[38] โส เอกทิวสํ อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ติวรายํ ปุเร รมฺเมติอาทิมาหฯ ตตฺถ ติวรนามเก นคเร รมณีเย อหํ ราชปุตฺโต หุตฺวา สิทฺธตฺถํ ภควนฺตํ วตฺเถน ปูเชสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

ทุสฺสทายกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

9. สมาทปกตฺเถรอปทานวณฺณนา

นคเร พนฺธุมติยาติอาทิกํ อายสฺมโต สมาทปกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ เถโร ปุริมพุทฺธานํ สนฺติเก กตกุสลสมฺภาโร อเนเกสุ ภเวสุ วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา ปุญฺญานิ กโรนฺโต วสมาโน สทฺโธ ปสนฺโน พหู อุปาสเก สนฺนิปาเตตฺวา คณเชฏฺฐโก หุตฺวา ‘‘มาฬกํ กริสฺสามา’’ติ เต สพฺเพ สมาทเปตฺวา เอกํ มาฬกํ สมํ กาเรตฺวา ปณฺฑรปุลินํ โอกิริตฺวา ภควโต นิยฺยาเทสิฯ โส เตน ปุญฺเญน เทวโลเก อุปฺปนฺโน ฉ กามาวจรสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จ จกฺกวตฺติอาทิสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺโต ภควติ ปสนฺโน ธมฺมํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส สทฺธาชาโต ปพฺพชิตฺวา สีลสมฺปนฺโน วตฺตสมฺปนฺโน นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิฯ

[44] โส อปรภาเค อตฺตโน กตกุสลํ สริตฺวา สญฺชาตโสมนสฺโส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต นคเร พนฺธุมติยาติอาทิมาหฯ ตตฺถ พนฺธนฺติ ญาติโคตฺตาทิวเสน เอกสมฺพนฺธา โหนฺติ สกลนครวาสิโนติ พนฺธู, พนฺธู เอตสฺมิํ วิชฺชนฺตีติ พนฺธุมตี, ตสฺสา พนฺธุมติยา นาม นคเร มหาปูคคโณ อุปาสกสมูโห อโหสีติ อตฺโถฯ มาฬํ กสฺสาม สงฺฆสฺสาติ เอตฺถ มาติ คณฺหาติ สมฺปตฺตสมฺปตฺตชนานํ จิตฺตนฺติ มาฬํ, อถ วา สมฺปตฺตยติคณานํ จิตฺตสฺส วิเวกกรเณ อลนฺติ มาฬํ, มาฬเมว มาฬกํ, ภิกฺขุสงฺฆสฺส ผาสุวิหารตฺถาย มาฬกํ กริสฺสามาติ อตฺโถฯ เสสํ ปากฏเมวาติฯ

สมาทปกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

10. ปญฺจงฺคุลิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

ติสฺโส นามาสิ ภควาติอาทิกํ อายสฺมโต ปญฺจงฺคุลิยตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาเร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ติสฺสสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา วิภวสมฺปนฺโน สทฺโธ ปสนฺโน วีถิโต วิหารํ ปฏิปนฺนํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ชาติสุมนาทิอเนกานิ สุคนฺธปุปฺผานิ จนฺทนาทีนิ จ วิเลปนานิ คาหาเปตฺวา วิหารํ คโต ปุปฺเผหิ ภควนฺตํ ปูเชตฺวา วิเลปเนหิ ภควโต สรีเร ปญฺจงฺคุลิกํ กตฺวา วนฺทิตฺวา ปกฺกามิฯ