[36] เอกูนสตสหสฺสํ , กปฺปํ น วินิปาติโกติ เตน ติณสูลปุปฺผปูชากรณผเลน นิรนฺตรํ เอกูนสตสหสฺสกปฺปานํ อวินิปาตโก จตุราปายวินิมุตฺโต สคฺคสมฺปตฺติภวเมว อุปปนฺโนติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

ติณสูลกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

8. นาคปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

สุวจฺโฉ นาม นาเมนาติอาทิกํ อายสฺมโต นาคปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ เถโร ปุริมชินนิสเภสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรภควโต กาเล พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต เวทตฺตยาทีสุ สกสิปฺเปสุ นิปฺผตฺติํ ปตฺวา ตตฺถ สารํ อทิสฺวา หิมวนฺตํ ปวิสิตฺวา ตาปสปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ฌานสมาปตฺติสุเขน วีตินาเมสิฯ ตสฺมิํ สมเย ปทุมุตฺตโร ภควา ตสฺสานุกมฺปาย ตตฺถ อคมาสิฯ โส ตาปโส ตํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ลกฺขณสตฺเถสุ เฉกตฺตา ภควโต ลกฺขณรูปสมฺปตฺติยา ปสนฺโน วนฺทิตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคยฺห อฏฺฐาสิฯ อากาสโต อโนติณฺณตฺตา ปูชาสกฺกาเร อกเตเยว อากาเสเนว ปกฺกามิฯ อถ โส ตาปโส สสิสฺโส นาคปุปฺผํ โอจินิตฺวา เตน ปุปฺเผน ภควโต คตทิสาภาคมคฺคํ ปูเชสิฯ

[39] โส เตน ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวนฺโต สพฺพตฺถ ปูชิโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย สทฺธาสมฺปนฺโน ปพฺพชิตฺวา วตฺตปฏิปตฺติยา สาสนํ โสภยมาโน นจิรสฺเสว อรหา หุตฺวา ‘‘เกน นุ โข กุสลกมฺเมน มยา อยํ โลกุตฺตรสมฺปตฺติ ลทฺธา’’ติ อตีตกมฺมํ สรนฺโต ปุพฺพกมฺมํ ปจฺจกฺขโต ญตฺวา สญฺชาตโสมนสฺโส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต สุวจฺโฉ นาม นาเมนาติอาทิมาหฯ ตตฺถ วจฺฉโคตฺเต ชาตตฺตา วจฺโฉ, สุนฺทโร จ โส วจฺโฉ เจติ สุวจฺโฉฯ นาเมน สุวจฺโฉ นาม พฺราหฺมโณ มนฺตปารคู เวทตฺตยาทิสกลมนฺตสตฺเถ โกฏิปฺปตฺโตติ อตฺโถฯ เสสํ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

นาคปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

9. ปุนฺนาคปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

กานนํ วนโมคยฺหาติอาทิกํ อายสฺมโต ปุนฺนาคปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมชินวเรสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ผุสฺสสฺส ภควโต กาเล เนสาทกุเล นิพฺพตฺโต มหาวนํ ปวิฏฺโฐ ตตฺถ สุปุปฺผิตปุนฺนาคปุปฺผํ ทิสฺวา เหตุสมฺปนฺนตฺตา พุทฺธารมฺมณปีติวเสน ภควนฺตํ สริตฺวา ตํ ปุปฺผํ สห กณฺณิกาหิ โอจินิตฺวา วาลุกาหิ เจติยํ กตฺวา ปูเชสิฯ

[46] โส เตน ปุญฺเญน ทฺเวนวุติกปฺเป นิรนฺตรํ เทวมนุสฺสสมฺปตฺติโยเยว อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ วิภวสมฺปนฺเน กุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย ปุพฺพวาสนาพเลน สาสเน ปสนฺโน ปพฺพชิตฺวา วายมนฺโต นจิรสฺเสว อรหา หุตฺวา ปุพฺเพ กตกุสลํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต กานนํ วนโมคยฺหาติอาทิมาหฯ ตํ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตตฺตา อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

ปุนฺนาคปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

10. กุมุททายกตฺเถรอปทานวณฺณนา

หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต กุมุททายกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ เถโร ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร อเนเกสุ ภเวสุ วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หิมวนฺตสฺส อาสนฺเน มหนฺเต ชาตสฺสเร กุกุตฺโถ นาม ปกฺขี หุตฺวา นิพฺพตฺโต เกนจิ อกุสเลน ปกฺขี สมาโนปิ ปุพฺเพ กตสมฺภาเรน พุทฺธิสมฺปนฺโน ปุญฺญาปุญฺเญสุ เฉโก สีลวา ปาณโคจรโต ปฏิวิรโต อโหสิฯ ตสฺมิํ สมเย ปทุมุตฺตโร ภควา อากาเสนาคนฺตฺวา ตสฺส สมีเป จงฺกมติฯ อถ โส สกุโณ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต กุมุทปุปฺผํ ฑํสิตฺวา ภควโต ปาทมูเล ปูเชสิฯ ภควา ตสฺส โสมนสฺสุปฺปาทนตฺถํ ปฏิคฺคเหตฺวา อนุโมทนมกาสิฯ