เมนู

2. ตมฺพปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

ปรกมฺมายเน ยุตฺโตติอาทิกํ อายสฺมโต ตมฺพปุปฺผิยตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ อายสฺมา ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปิยทสฺสิสฺส ภควโต กาเล เกนจิ ปุเร กเตน อกุสลกมฺเมน ทุคฺคตกุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต ปเรสํ กมฺมํ กตฺวา ภติยา ชีวิกํ กปฺเปสิฯ โส เอวํ ทุกฺเขน วสนฺโต ปเรสํ อปราธํ กตฺวา มรณภเยน ปลายิตฺวา วนํ ปาวิสิฯ ตตฺถ คตฏฺฐาเน ปาฏลิโพธิํ ทิสฺวา วนฺทิตฺวา สมฺมชฺชิตฺวา เอกสฺมิํ รุกฺเข ตมฺพวณฺณํ ปุปฺผํ ทิสฺวา ตํ สพฺพํ กณฺณิเก โอจินิตฺวา โพธิปูชํ อกาสิฯ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา วนฺทิตฺวา ปลฺลงฺกมาภุชิตฺวา นิสีทิฯ ตสฺมิํ ขเณ เต มนุสฺสา ปทานุปทิกํ อนุพนฺธิตฺวา ตตฺถ อคมํสุฯ โส เต ทิสฺวา โพธิํ อาวชฺเชนฺโตว ปลายิตฺวา ภยานเก คีริทุคฺคปปาเต ปติตฺวา มริฯ

[7] โส โพธิปูชาย อนุสฺสริตตฺตา เตเนว ปีติโสมนสฺเสน ตาวติํสาทีสุ อุปปนฺโน ฉ กามาวจรสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จ จกฺกวตฺติอาทิสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท วิภวสมฺปนฺเน กุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปรกมฺมายเน ยุตฺโตติอาทิมาหฯ ตตฺถ ปเรสํ กมฺมานิ ปรกมฺมานิ, ปรกมฺมานํ อายเน กรเณ วาหเน ธารเณ ยุตฺโต โยชิโต อโหสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ ปากฏเมวาติฯ

ตมฺพปุปฺผิยตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

3. วีถิสมฺมชฺชกตฺเถรอปทานวณฺณนา

อุเทนฺตํ สตรํสิํ วาติอาทิกํ อายสฺมโต วีถิสมฺมชฺชกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร อเนเกสุ ชาติสเตสุ กตปุญฺญสญฺจโย สิขิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺโต ฆราวาสํ วสนฺโต นครวาสีหิ สทฺธิํ วีถิํ สชฺเชตฺวา นียมานํ ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส วีถิํ สมํ กตฺวา ธชํ ตตฺถ อุสฺสาเปสิฯ

[15] โส เตเนว ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺวา สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ พหุมานหทโย ปพฺพชิตฺวา ลทฺธูปสมฺปโท นจิรสฺเสว อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ อนุสฺสรนฺโต ปจฺจกฺขโต ชานิตฺวา ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต อุเทนฺตํ สตรํสิํ วาติอาทิมาหฯ ตตฺถ อุเทนฺตํ อุคฺคจฺฉนฺตํ สตรํสิํ สตปภํฯ สตรํสีติ เทสนาสีสมตฺตํ, อเนกสตสหสฺสปภํ สูริยํ อิวาติ อตฺโถฯ ปีตรํสิํว ภาณุมนฺติ ปีตรํสิํ สํกุจิตปภํ ภาณุมํ ปภาวนฺตํ จนฺทมณฺฑลํ อิว สมฺพุทฺธํ ทิสฺวาติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

วีถิสมฺมชฺชกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

4. กกฺการุปุปฺผปูชกตฺเถรอปทานวณฺณนา

เทวปุตฺโต อหํ สนฺโตติอาทิกํ อายสฺมโต กกฺการุปุปฺผปูชกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว กตปุญฺญสญฺจโย สิขิสฺส ภควโต กาเล ภุมฺมฏฺฐกเทวปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺโต สิขิํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ ทิสฺวา ทิพฺพกกฺการุปุปฺผํ คเหตฺวา ปูเชสิฯ

[21] โส เตน ปุญฺเญน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต เอกติํสกปฺปพฺภนฺตเร อุภยสุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย สตฺถริ ปสนฺโน ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ ปจฺจกฺขโต ญตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต เทวปุตฺโต อหํ สนฺโตติอาทิมาหฯ ตตฺถ ทิพฺพนฺติ กีฬนฺติ ปญฺจหิ ทิพฺเพหิ กามคุเณหีติ เทวา, เทวานํ ปุตฺโต, เทโว เอว วา ปุตฺโต เทวปุตฺโต, อหํ เทวปุตฺโต สนฺโต วิชฺชมาโน ทิพฺพํ กกฺการุปุปฺผํ ปคฺคยฺห ปกาเรน, คเหตฺวา สิขิสฺส ภควโต อภิโรปยิํ ปูเชสินฺติ อตฺโถฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

กกฺการุปุปฺผปูชกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ