เมนู

[17] โส เตน ปุญฺเญน เตน โสมนสฺเสน ยาวตายุกํ ฐตฺวา ตโต จุโต เทวโลเก นิพฺพตฺโต อปราปรํ ฉ กามาวจรสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา มนุสฺเสสุ จกฺกวตฺติรชฺชปเทสรชฺชสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺโต ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต จนฺทภาคานทีตีเรติอาทิมาหฯ ตตฺถ จนฺทํ มนํ รุจิํ อชฺฌาสยํ ญตฺวา วิย ชาโตติ จนฺโทฯ จนฺทมณฺฑเลน ปสนฺนนิมฺมโลทเกน อุโภสุ ปสฺเสสุ มุตฺตาทลสทิสสนฺถรธวลปุลินตเลน จ สมนฺนาคตตฺตา จนฺเทน ภาคา สทิสาติ จนฺทภาคา, ตสฺสา จนฺทภาคาย นทิยา ตีเร สมีเปติ อตฺโถฯ เสสํ สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

จนฺทนปูชนกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

อฏฺฐมภาณวารวณฺณนา สมตฺตาฯ

4. ปุปฺผจฺฉทนิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

สุนนฺโท นาม นาเมนาติอาทิกํ อายสฺมโต ปุปฺผจฺฉทนิยตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร อเนเกสุ ภเวสุ วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺโต วิญฺญุตํ ปตฺวา สกสิปฺเปสุ นิปฺผตฺติํ ปตฺโต มหาโภโค มหายโส ทานาภิรโต อโหสิฯ เอกทิวสํ โส ‘‘สกลชมฺพุทีเป อิเม ยาจกา นาม ‘อหํ ทานํ น ลทฺโธสฺมี’ติ วตฺตุํ มา ลภนฺตู’’ติ มหาทานํ สชฺเชสิฯ ตทา ปทุมุตฺตโร ภควา สปริวาโร อากาเสน คจฺฉติฯ พฺราหฺมโณ ตํ ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺโต สกสิสฺเส ปกฺโกสาเปตฺวา ปุปฺผานิ อาหราเปตฺวา อากาเส อุกฺขิปิตฺวา ปูเชสิฯ ตานิ สกลนครํ ฉาเทตฺวา สตฺต ทิวสานิ อฏฺฐํสุฯ

[26] โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต สทฺธาชาโต ปพฺพชิตฺวา ขุรคฺเคเยว อรหตฺตํ ปตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต สุนนฺโท นาม นาเมนาติอาทิมาหฯ ตํ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

ปุปฺผจฺฉทนิยตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

5. รโหสญฺญกตฺเถรอปทานวณฺณนา

หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิกํ อายสฺมโต รโหสญฺญกตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต เอกสฺมิํ พุทฺธสุญฺญกาเล มชฺฌิมเทเส พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิมนฺวาย สกสิปฺเปสุ นิปฺผตฺติํ ปตฺวา ตตฺถ สารํ อปสฺสนฺโต เกวลํ อุทรํ ปูเรตฺวา โกธมทมานาทโย อกุสเลเยว ทิสฺวา ฆราวาสํ ปหาย หิมวนฺตํ ปวิสิตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา อเนกตาปสสตปริวาโร วสภปพฺพตสมีเป อสฺสมํ มาเปตฺวา ตีณิ วสฺสสหสฺสานิ หิมวนฺเตเยว วสมาโน ‘‘อหํ เอตฺตกานํ สิสฺสานํ อาจริโยติ สมฺมโต ครุฏฺฐานิโย ครุกาตพฺโพ วนฺทนีโย, อาจริโย เม นตฺถี’’ติ โทมนสฺสปฺปตฺโต เต สพฺเพ สิสฺเส สนฺนิปาเตตฺวา พุทฺธานํ อภาเว นิพฺพานาธิคมาภาวํ ปกาเสตฺวา สยํ เอกโก รโห วิเวกฏฺฐาเนว นิสินฺโน พุทฺธสฺส สมฺมุขา นิสินฺโน วิย พุทฺธสญฺญํ มนสิ กริตฺวา พุทฺธารมฺมณํ ปีติํ อุปฺปาเทตฺวา สาลายํ ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน กาลํ กตฺวา พฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺติฯ

[34] โส ตตฺถ ฌานสุเขน จิรํ วสิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กุลเคเห นิพฺพตฺโต กาเมสุ อนลฺลีโน สตฺตวสฺสิโก ปพฺพชิตฺวา ขุรคฺเคเยว อรหตฺตํ ปตฺวา ฉฬภิญฺโญ หุตฺวา ปุพฺเพนิวาสญาเณน อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา สญฺชาตโสมนสฺโส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต หิมวนฺตสฺสาวิทูเรติอาทิมาหฯ วสโภ นาม ปพฺพโตติ หิมวนฺตปพฺพตํ วินา เสสปพฺพตานํ อุจฺจตรภาเวน เสฏฺฐตรภาเวน วสโภติ สงฺขํ คโต ปพฺพโตติ อตฺโถฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

รโหสญฺญกตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ