เมนู

2. โสณโกฬิวิสตฺเถรอปทานวณฺณนา

อโนมทสฺสิสฺส มุนิโนติอาทิกํ อายสฺมโต โกฬิวิสตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต อโนมทสฺสิสฺส ภควโต กาเล เอกสฺมิํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต วยปฺปตฺโต ปุตฺตทาเรหิ วฑฺฒิโต วิภวสมฺปนฺโน ภควโต จงฺกมนตฺถาย โสภนํ จงฺกมํ กาเรตฺวา สุธาปริกมฺมํ กาเรตฺวา อาทาสตลมิว สมํ วิชฺโชตมานํ กตฺวา ทีปธูปปุปฺผาทีหิ สชฺเชตฺวา ภควโต นิยฺยาเทตฺวา พุทฺธปฺปมุขํ ภิกฺขุสงฺฆํ ปณีเตนาหาเรน ปูเชสิฯ โส เอวํ ยาวชีวํ ปุญฺญานิ กตฺวา ตโต จวิตฺวา เทวโลเก นิพฺพตฺโตฯ ตตฺถ ปาฬิยา วุตฺตนเยน ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา อนฺตรา โอกฺกากกุลปฺปสุโตติ ตํ สพฺพํ ปาฬิยา วุตฺตานุสาเรน เวทิตพฺพํฯ ปจฺฉิมภเว ปน โกลิยราชวํเส ชาโต วยปฺปตฺโต โกฏิอคฺฆนกสฺส กณฺณปิฬนฺธนสฺส ธาริตตฺตา โกฏิกณฺโณติ, กุฏิกณฺโณติ จ ปากโฏ อโหสิฯ โส ภควติ ปสนฺโน ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิฯ

[25] โส อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต อโนมทสฺสิสฺส มุนิโนติอาทิมาหฯ ตตฺถ อโนมทสฺสิสฺสาติ อโนมํ อลามกํ สุนฺทรํ ทสฺสนํ ทฺวตฺติํสมหาปุริสลกฺขณปฏิมณฺฑิตตฺตา พฺยามปฺปภามณฺฑโลปโสภิตตฺตา อาโรหปริณาเหน สมนฺนาคตตฺตา จ ทสฺสนียํ สรีรํ ยสฺส ภควโต โส อโนมทสฺสี, ตสฺส อโนมทสฺสิสฺส มุนิโนติ อตฺโถฯ ตาทิโนติ อิฏฺฐานิฏฺเฐสุ อกมฺปิยสภาวสฺสฯ สุธาย เลปนํ กตฺวาติ สุธาย อวลิตฺตํ กตฺวา ทีปธูปปุปฺผธชปฏากาทีหิ จ อลงฺกตํ จงฺกมํ การยิํ อกาสินฺติ อตฺโถฯ เสสคาถานํ อตฺโถ ปาฬิยา อนุสาเรน สุวิญฺเญยฺโยวฯ

[35] ปริวารสมฺปตฺติธนสมฺปตฺติสงฺขาตํ ยสํ ธาเรตีติ ยโสธโร, สพฺเพ เอเต สตฺตสตฺตติจกฺกวตฺติราชาโน ยโสธรนาเมน เอกนามกาติ สมฺพนฺโธฯ

[52] องฺคีรโสติ องฺคโต สรีรโต นิคฺคตา รสฺมิ ยสฺส โส องฺคีรโส, ฉนฺทโทสโมหภยาคตีหิ วา ปาปาจารวเสน วา จตุราปายํ น คจฺฉตีติ นาโค, มหนฺโต ปูชิโต จ โส นาโค เจติ มหานาโคฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

โกฬิวิสตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ

3. กาฬิโคธาปุตฺตภทฺทิยตฺเถรอปทานวณฺณนา

ปทุมุตฺตรสมฺพุทฺธนฺติอาทิกํ อายสฺมโต ภทฺทิยสฺส กาฬิโคธาปุตฺตตฺเถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล วิภวสมฺปนฺเน เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพตฺโต วุทฺธิปฺปตฺโต ปุตฺตทาเรหิ วฑฺฒิโต นครวาสิโน ปุญฺญานิ กโรนฺเต ทิสฺวา สยมฺปิ ปุญฺญานิ กาตุกาโม พุทฺธปฺปมุขํ ภิกฺขุสงฺฆํ นิมนฺเตตฺวา ถูลปฏลิกาทิอเนกานิ มหารหานิ สยนานิ ปญฺญาเปตฺวา ตตฺถ นิสินฺเน ภควติ สสงฺเฆ ปณีเตนาหาเรน โภเชตฺวา มหาทานํ อทาสิฯ โส เอวํ ยาวตายุกํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ อุภยสมฺปตฺติโย อนุภวิตฺวา อปรภาเค อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท กาฬิโคธาย นาม เทวิยา ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติฯ โส วิญฺญุตํ ปตฺโต อาโรหปริณาหหตฺถปาทรูปสมฺปตฺติยา ภทฺทตฺตา จ กาฬิโคธาย เทวิยา ปุตฺตตฺตา จ ภทฺทิโย กาฬิโคธาปุตฺโตติ ปากโฏฯ สตฺถริ ปสีทิตฺวา มาตาปิตโร อาราเธตฺวา ปพฺพชิตฺวา นจิรสฺเสว อรหา อโหสิฯ

[54] โส อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสนฺโต ปทุมุตฺตรสมฺพุทฺธนฺติอาทิมาหฯ ตํ เหฏฺฐา วุตฺตตฺถเมวฯ เมตฺตจิตฺตนฺติ มิชฺชติ สิเนหติ นนฺทติ สพฺพสตฺเตติ เมตฺตา, เมตฺตาย สหคตํ จิตฺตํ เมตฺตจิตฺตํ, ตํ ยสฺส ภควโต อตฺถีติ เมตฺตจิตฺโต, ตํ เมตฺตจิตฺตํฯ มหามุนินฺติ สกลภิกฺขูนํ มหนฺตตฺตา มหามุนิ, ตํ ปทุมุตฺตรํ สมฺพุทฺธนฺติ สมฺพนฺโธฯ ชนตา สพฺพาติ สพฺโพ ชนกาโย, สพฺพนครวาสิโนติ อตฺโถฯ สพฺพโลกคฺคนายกนฺติ สกลโลกสฺส อคฺคํ เสฏฺฐํ นิพฺพานสฺส นยนโต ปาปนโต นายกํ ปทุมุตฺตรสมฺพุทฺธํ ชนตา อุเปติ สมีปํ คจฺฉตีติ สมฺพนฺโธฯ

[55] สตฺตุกญฺจ พทฺธกญฺจาติ พทฺธสตฺตุอพทฺธสตฺตุสงฺขาตํ อามิสํฯ อถ วา ภตฺตปูปขชฺชโภชฺชยาคุอาทโย ยาวกาลิกตฺตา อามิสํ ปานโภชนญฺจ คเหตฺวา ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร สตฺถุโน ททนฺตีติ สมฺพนฺโธฯ

[58] อาสนํ พุทฺธยุตฺตกนฺติ พุทฺธโยคฺคํ พุทฺธารหํ พุทฺธานุจฺฉวิกํ สตฺตรตนมยํ อาสนนฺติ อตฺโถฯ เสสํ นยานุโยเคน สุวิญฺเญยฺยเมวาติฯ

กาฬิโคธาปุตฺตภทฺทิยตฺเถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ