เมนู

1. อุตฺตรตฺเถรคาถาวณฺณนา

ขนฺธา มยา ปริญฺญาตาติ อายสฺมโต อุตฺตรตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฏฺฏูปนิสฺสยํ กุสลํ อุปจินนฺโต อิโต จตุนวุเต กปฺเป สิทฺธตฺถสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต สาสเน ลทฺธปฺปสาโท หุตฺวา อุปาสกตฺตํ ปฏิเวเทสิฯ โส สตฺถริ ปรินิพฺพุเต อตฺตโน ญาตเก สนฺนิปาเตตฺวา พหุํ ปูชาสกฺการํ สมฺภริตฺวา ธาตุปูชํ อกาสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาเกเต พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา อุตฺตโรติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต เกนจิเทว กรณีเยน สาวตฺถิํ คโต กณฺฑมฺพมูเล กตํ ยมกปาฏิหาริยํ ทิสฺวา ปสีทิตฺวา ปุน กาฬการามสุตฺตเทสนาย (อ. นิ. 4.24) อภิวฑฺฒมานสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา สตฺถารา สทฺธิํ ราชคหํ คนฺตฺวา อุปสมฺปชฺชิตฺวา ตตฺเถว วสนฺโต วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา นจิรสฺเสว ฉฬภิญฺโญ อโหสิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 2.49.106-110) –

‘‘นิพฺพุเต โลกนาถมฺหิ, สิทฺธตฺเถ โลกนายเก;

มม ญาตี สมาเนตฺวา, ธาตุปูชํ อกาสหํฯ

‘‘จตุนฺนวุติโต กปฺเป, ยํ ธาตุมภิปูชยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ธาตุปูชายิทํ ผลํฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ

ฉฬภิญฺโญ ปน หุตฺวา สตฺถริ สาวตฺถิยํ วิหรนฺเต พุทฺธุปฏฺฐานตฺถํ ราชคหโต สาวตฺถิํ อุปคโต ภิกฺขูหิ ‘‘กิํ, อาวุโส, ปพฺพชฺชากิจฺจํ ตยา มตฺถกํ ปาปิต’’นฺติ ปุฏฺโฐ อญฺญํ พฺยากโรนฺโต –

[161]

‘‘ขนฺธา มยา ปริญฺญาตา, ตณฺหา เม สุสมูหตา;

ภาวิตา มม โพชฺฌงฺคา, ปตฺโต เม อาสวกฺขโยฯ

[162]