อภาวิตนฺติ ตํ อคารํ วุฏฺฐิ วิย ภาวนาย รหิตตฺตา อภาวิตํ จิตฺตํฯ ราโค สมติวิชฺฌตีติ น เกวลํ ราโคว โทสโมหมานาทโยปิ สพฺพกิเลสา ตถารูปํ จิตฺตํ อติวิชฺฌนฺติเยวฯ สุภาวิตนฺติ สมถวิปสฺสนาภาวนาหิ สุฏฺฐุ ภาวิตํ, เอวรูปํ จิตฺตํ สุจฺฉนฺนํ เคหํ วุฏฺฐิ วิย ราคาทโย กิเลสา อติวิชฺฌิตุํ น สกฺโกนฺตีติฯ

ราธตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. สุราธตฺเถรคาถาวณฺณนา

ขีณา หิ มยฺหํ ชาตีติอาทิกา อายสฺมโต สุราธตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ อุปจินนฺโต สิขิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ สตฺถารํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส มาตุลุงฺคผลํ อทาสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท อนนฺตรํ วุตฺตสฺส ราธตฺเถรสฺส กนิฏฺโฐ หุตฺวา นิพฺพตฺติ, สุราโธติสฺส นามํ อโหสิฯ โส เชฏฺฐภาตริ ราเธ ปพฺพชิเต สยมฺปิ ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 2.51.68-72) –

‘‘กณิการํว ชลิตํ, ปุณฺณมาเยว จนฺทิมํ;

ชลนฺตํ ทีปรุกฺขํว, อทฺทสํ โลกนายกํฯ

‘‘มาตุลุงฺคผลํ คยฺห, อทาสิํ สตฺถุโน อหํ;

ทกฺขิเณยฺยสฺส วีรสฺส, ปสนฺโน เสหิ ปาณิภิฯ

‘‘เอกติํเส อิโต กปฺเป, ยํ ผลํ อททิํ ตทา;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, ผลทานสฺสิทํ ผลํฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ

อรหตฺตํ ปน ปตฺวา สาสนสฺส นิยฺยานิกภาวทสฺสนตฺถํ อญฺญํ พฺยากโรนฺโต ‘‘ขีณา หี มยฺห’’นฺติอาทินา คาถาทฺวยมาหฯ