เมนู

8. ธมฺมสวปิตุตฺเถรคาถาวณฺณนา

ส วีสวสฺสสติโกติ อายสฺมโต ธมฺมสวปิตุตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร พุทฺธสุญฺเญ โลเก กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต ภูตคเณ นาม ปพฺพเต วิหรนฺตํ ปจฺเจกสมฺพุทฺธํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส ติณสูลปุปฺเผหิ ปูชํ อกาสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท มคธรฏฺเฐ พฺราหฺมณกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺญุตํ ปตฺโต ทารปริคฺคหํ กตฺวา ธมฺมสวํ นาม ปุตฺตํ ลภิตฺวา ตสฺมิํ ปพฺพชิเต สยมฺปิ วีสวสฺสสติโก หุตฺวา, ‘‘มม ปุตฺโต ตาว ตรุโณ ปพฺพชิ , อถ กสฺมา นาหํ ปพฺพชิสฺสามี’’ติ สญฺชาตสํเวโค สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺตํ สจฺฉากาสิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 1.16.35-38) –

‘‘หิมวนฺตสฺสาวิทูเร, ภูตคโณ นาม ปพฺพโต;

วสเตโก ชิโน ตตฺถ, สยมฺภู โลกนิสฺสโฏฯ

‘‘ติณสูลํ คเหตฺวาน, พุทฺธสฺส อภิโรปยิํ;

เอกูนสตสหสฺสํ, กปฺปํ น วินิปาติโกฯ

‘‘อิโต เอกาทเส กปฺเป, เอโกสิํ ธรณีรุโห;

สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ

อรหตฺตํ ปน ปตฺวา อตฺตโน ปฏิปตฺติํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา สญฺชาตโสมนสฺโส อุทาเนนฺโต –

[108]

‘‘ส วีสวสฺสสติโก, ปพฺพชิํ อนคาริยํ;

ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ – คาถํ อภาสิ;

ตตฺถ ส วีสวสฺสสติโกติ โส วีสํวสฺสสติโก, โส อหํ ชาติยา วีสาธิกวสฺสสติโก สมาโนฯ ปพฺพชินฺติ ปพฺพชฺชํ อุปคจฺฉิํฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ อิทเมว จ อิมสฺส เถรสฺส อญฺญาพฺยากรณํ อโหสิฯ

ธมฺมสวปิตุตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ