เมนู

7. อุชฺชยตฺเถรคาถาวณฺณนา

นโม เต พุทฺธ วีรตฺถูติ อายสฺมโต อุชฺชยตฺเถรสฺส คาถาฯ กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺญานิ กโรนฺโต อิโต ทฺวานวุเต กปฺเป ติสฺสํ ภควนฺตํ ปสฺสิตฺวา ปสนฺนมานโส กณิการปุปฺเผหิ ปูชํ อกาสิฯ โส เตน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺติตฺวา อปราปรํ ปุญฺญานิ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห อญฺญตรสฺส โสตฺติยพฺราหฺมณสฺส ปุตฺโต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, อุชฺชโยติสฺส นามํ อโหสิฯ โส วยปฺปตฺโต ติณฺณํ เวทานํ ปารคู หุตฺวา ตตฺถ สารํ อปสฺสนฺโต อุปนิสฺสยสมฺปตฺติยา โจทิยมาโน เวฬุวนํ คนฺตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา จริยานุกูลํ กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา อรญฺเญ วิหรนฺโต วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา นจิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิฯ เตน วุตฺตํ อปทาเน (อป. เถร 1.21.1-4) –

‘‘กณิการํ ปุปฺผิตํ ทิสฺวา, โอจินิตฺวานหํ ตทา;

ติสฺสสฺส อภิโรเปสิํ, โอฆติณฺณสฺส ตาทิโนฯ

‘‘ทฺเวนวุเต อิโต กปฺเป, ยํ ปุปฺผมภิโรปยิํ;

ทุคฺคติํ นาภิชานามิ, พุทฺธปูชายิทํ ผลํฯ

‘‘ปญฺจติํเส อิโต กปฺเป, อรุณปาณีติ วิสฺสุโต;

สตฺตรตนสมฺปนฺโน, จกฺกวตฺตี มหพฺพโลฯ

‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติฯ

อรหตฺตํ ปน ปตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิตฺวา ภควโต โถมนากาเรน อญฺญํ พฺยากโรนฺโต ‘‘นโม เต พุทฺธ วีรตฺถู’’ติ คาถํ อภาสิฯ

[47] ตตฺถ นโมติ ปณามกิตฺตนํฯ เตติ ปณามกิริยาย สมฺปทานกิตฺตนํ, ตุยฺหนฺติ อตฺโถฯ พุทฺธ วีราติ จ ภควโต อาลปนํฯ ภควา หิ ยถา อภิญฺเญยฺยาทิเภทสฺส อตฺถสฺส อภิญฺเญยฺยาทิเภเทน สยมฺภูญาเณน อนวเสสโต พุทฺธตฺตา ‘‘พุทฺโธ’’ติ วุจฺจติฯ เอวํ ปญฺจนฺนมฺปิ มารานํ อภิปฺปมทฺทนวเสน ปทหนฺเตน มหตา วีริเยน สมนฺนาคตตฺตา ‘‘วีโร’’ติ วุจฺจติฯ อตฺถูติ โหตุ, ตสฺส ‘‘นโม’’ติ อิมินา สมฺพนฺโธฯ