เมนู

13. ฒุพฺพริเปตวตฺถุวณฺณนา

อหุ ราชา พฺรหฺมทตฺโตติ อิทํ อุพฺพริเปตวตฺถุํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อญฺญตรํ อุปาสิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ สาวตฺถิยํ กิร อญฺญตราย อุปาสิกาย สามิโก กาลมกาสิฯ สา ปติวิโยคทุกฺขาตุรา โสจนฺตี อาฬาหนํ คนฺตฺวา โรทติฯ ภควา ตสฺสา โสตาปตฺติผลสฺส อุปนิสฺสยสมฺปตฺติํ ทิสฺวา กรุณาย สญฺโจทิตมานโส หุตฺวา ตสฺสา เคหํ คนฺตฺวา ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิฯ อุปาสิกา สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ อถ นํ สตฺถา ‘‘กิํ, อุปาสิเก, โสจสี’’ติ วตฺวา ‘‘อาม, ภควา, ปิยวิปฺปโยเคน โสจามี’’ติ วุตฺเต ตสฺสา โสกํ อปเนตุกาโม อตีตํ อาหริฯ

อตีเต ปญฺจาลรฏฺเฐ กปิลนคเร จูฬนีพฺรหฺมทตฺโต นาม ราชา อโหสิฯ โส อคติคมนํ ปหาย อตฺตโน วิชิเต ปชาย หิตกรณนิรโต ทส ราชธมฺเม อโกเปตฺวา รชฺชํ อนุสาสมาโน กทาจิ ‘‘อตฺตโน รชฺเช กิํ วทนฺตี’’ติ โสตุกาโม ตุนฺนวายเวสํ คเหตฺวา เอโก อทุติโย นครโต นิกฺขมิตฺวา คามโต คามํ ชนปทโต ชนปทํ วิจริตฺวา สพฺพรชฺชํ อกณฺฏกํ อนุปปีฬํ มนุสฺเส สมฺโมทมาเน อปารุตฆเร มญฺเญ วิหรนฺเต ทิสฺวา โสมนสฺสชาโต นิวตฺติตฺวา นคราภิมุโข อาคจฺฉนฺโต อญฺญตรสฺมิํ คาเม เอกิสฺสา วิธวาย ทุคฺคติตฺถิยา เคหํ ปาวิสิฯ สา ตํ ทิสฺวา อาห – ‘‘โก นุ ตฺวํ, อยฺโย, กุโต วา อาคโตสี’’ติ? ‘‘อหํ ตุนฺนวาโย, ภทฺเท, ภติยา ตุนฺนวายกมฺมํ กโรนฺโต วิจรามิฯ ยทิ ตุมฺหากํ ตุนฺนวายกมฺมํ อตฺถิ, ภตฺตญฺจ เวตนญฺจ เทถ, ตุมฺหากมฺปิ กมฺมํ กโรมี’’ติฯ ‘‘นตฺถมฺหากํ กมฺมํ ภตฺตเวตนํ วา, อญฺเญสํ กโรหิ, อยฺยา’’ติฯ โส ตตฺถ กติปาหํ วสนฺโต ธญฺญปุญฺญลกฺขณสมฺปนฺนํ ตสฺสา ธีตรํ ทิสฺวา มาตรํ อาห – ‘‘อยํ ทาริกา กิํ เกนจิ กตปริคฺคหา, อุทาหุ อกตปริคฺคหาฯ สเจ ปน เกนจิ อกตปริคฺคหา, อิมํ มยฺหํ เทถ, อหํ ตุมฺหากํ สุเขน ชีวนูปายํ กาตุํ สมตฺโถ’’ติฯ ‘‘สาธุ, อยฺยา’’ติ สา ตสฺส ตํ อทาสิฯ

โส ตาย สทฺธิํ กติปาหํ วสิตฺวา ตสฺสา กหาปณสหสฺสํ ทตฺวา ‘‘อหํ กติปาเหเนว นิวตฺติสฺสามิฯ