[113] ภาคฑฺฒภาคนฺติ อตฺตนา ลทฺธปฏิวีสโต อุปฑฺฒภาคํฯ โมทามิ นนฺทเน วเนติ เถเรน นนฺทนวเน ทิฏฺฐตาย อาหฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ
สุณิสาวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
14. ทุติยสุณิสาวิมานวณฺณนา
อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ ทุติยสุณิสาวิมานํฯ เอตฺถ ปน อปุพฺพํ นตฺถิ, อฏฺฐุปฺปตฺติยํ กุมฺมาสทานเมว วิเสโสฯ เตน วุตฺตํ –
[116]
‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน, ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต;
โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา, โอสธี วิย ตารกาฯ
[117]
‘‘เกน เตตาทิโส วณฺโณ, เกน เต อิธ มิชฺฌติ;
อุปฺปชฺชนฺติ จ เต โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ
[118]
‘‘ปุจฺฉามิ ตํ เทวิ มหานุภาเว, มนุสฺสภูตา กิมกาสิ ปุญฺญํ;
เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาวา, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ
[119]
‘‘สา เทวตา อตฺตมนา, โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิตา;
ปญฺหํ ปุฏฺฐา วิยากาสิ, ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ
[120]
‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา, สุณิสา อโหสิํ สสุรสฺส เคเหฯ
[121]
‘‘อทฺทสํ วิรชํ ภิกฺขุํ, วิปฺปสนฺนมนาวิลํ;
ตสฺส อทาสหํ ภาคํ, ปสนฺนา เสหิ ปาณิภิ;
กุมฺมาสปิณฺฑํ ทตฺวาน, โมทามิ นนฺทเน วเนฯ
[122]
‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ, เตน เม อิธ มิชฺฌติ;
อุปฺปชฺชนฺติ จ เม โภคา, เย เกจิ มนโส ปิยาฯ
[123]
‘‘อกฺขามิ เต ภิกฺขุ มหานุภาว, มนุสฺสภูตา ยมกาสิ ปุญฺญํ;
เตนมฺหิ เอวํ ชลิตานุภาวา, วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ
[121] ตตฺถ ภาคนฺติ กุมฺมาสโกฏฺฐาสํฯ เตนาห ‘‘กุมฺมาสปิณฺฑํ ทตฺวานา’’ติฯ กุมฺมาโสติ จ ยวกุมฺมาโส วุตฺโตฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ
ทุติยสุณิสาวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
15. อุตฺตราวิมานวณฺณนา
อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ อุตฺตราวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ เตน จ สมเยน ปุณฺโณ นาม ทุคฺคตปุริโส ราชคหเสฏฺฐิํ อุปนิสฺสาย ชีวติ, ตสฺส ภริยา อุตฺตรา, อุตฺตรา จ นาม ธีตาติ ทฺเว เอว เคหมานุสกาฯ อเถกทิวสํ ราชคเห ‘‘มหาชเนน สตฺตาหํ นกฺขตฺตํ กีฬิตพฺพ’’นฺติ โฆสนํ กริํสุฯ ตํ สุตฺวา เสฏฺฐิ ปาโตว อาคตํ ปุณฺณํ ‘‘ตาต, อมฺหากํ ปริชโน นกฺขตฺตํ กีฬิตุกาโม, ตฺวํ กิํ นกฺขตฺตํ กีฬิสฺสสิ, อุทาหุ ภติํ กริสฺสสี’’ติ อาหฯ ‘‘สามิ, นกฺขตฺตํ นาม สธนานํ โหติ, มม ปน เคเห สฺวาตนาย ยาคุตณฺฑุลานิปิ นตฺถิ, กิํ เม นกฺขตฺเตน? โคเณ ลภนฺโต กสิตุํ คมิสฺสามี’ติฯ ‘‘เตน หิ โคเณ คณฺหสฺสู’’ติฯ โส พลวโคเณ จ ภทฺทนงฺคลญฺจ คเหตฺวา ‘‘ภทฺเท, นาครา นกฺขตฺตํ กีฬนฺติ, อหํ ทลิทฺทตาย ภติํ กาตุํ คมิสฺสามิ, มยฺหมฺปิ ตาว อชฺช ทิคุณํ นิวาปํ ปจิตฺวา ภตฺตํ อาหเรยฺยาสี’’ติ ภริยํ วตฺวา เขตฺตํ อคมาสิฯ
