เมนู

3. ผลทายกวิมานวณฺณนา

อุจฺจมิทํ มณิถูณนฺติ ผลทายกวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเนฯ เตน สมเยน รญฺโญ พิมฺพิสารสฺส อกาเล อมฺพผลานิ ปริภุญฺชิตุํ อิจฺฉา อุปฺปชฺชิฯ โส อารามปาลํ อาห – ‘‘มยฺหํ โข, ภเณ, อมฺพผเลสุ อิจฺฉา อุปฺปนฺนา, ตสฺมา อมฺพานิ เม อาเนตฺวา เทหี’’ติฯ ‘‘เทว, นตฺถิ อมฺเพสุ อมฺพผลํ, อปิจาหํ ตถา กโรมิ, สเจ เทโว กิญฺจิ กาลํ อาคเมติ, ยถา อมฺพา น จิรสฺเสว ผลํ คณฺหนฺตี’’ติฯ ‘‘สาธุ, ภเณ, ตถา กโรหี’’ติฯ อารามปาโล อารามํ คนฺตฺวา อมฺพรุกฺขมูเลสุ ปํสุํ อปเนตฺวา ตาทิสํ ปํสุํ อากิริ, ตาทิสญฺจ อุทกํ อาสิญฺจิ, ยถา น จิรสฺเสว อมฺพรุกฺขา สจฺฉินฺนปตฺตา อเหสุํฯ อถ นํ ปํสุํ อปเนตฺวา ผารุสกกสฏมิสฺสกํ ปากติกํ ปํสุํ อากิริตฺวา สาธุกํ อุทกํ อทาสิฯ ตทา อมฺพรุกฺขา น จิเรเนว โกรกิตา ปลฺลวิตา กุฏมลกชาตา หุตฺวา ปุปฺผิํสุ, อถ สลาฏุกชาตา หุตฺวา ผลานิ คณฺหิํสุฯ ตตฺเถกสฺมิํ อมฺพรุกฺเข ปฐมตรํ จตฺตาริ ผลานิ มโนสิลาจุณฺณปิญฺชรวณฺณานิ สมฺปนฺนคนฺธรสานิ ปริณตานิ อเหสุํฯ

โส ตานิ คเหตฺวา ‘‘รญฺโญ ทสฺสามี’’ติ คจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ ปิณฺฑาย จรมานํ ทิสฺวา จินฺเตสิ ‘‘อิมานิ อมฺพานิ อคฺคผลภูตานิ อิมสฺส อยฺยสฺส ทสฺสามิ , กามํ มํ ราชา หนตุ วา ปพฺพาเชตุ วา, รญฺโญ หิ ทินฺเน ทิฏฺฐธมฺเม ปูชามตฺตํ อปฺปมตฺตกํ ผลํ, อยฺยสฺส ทินฺเน ปน ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ สมฺปรายิกมฺปิ อปริมาณํ ผลํ ภวิสฺสตี’’ติฯ เอวํ ปน จินฺเตตฺวา ตานิ ผลานิ เถรสฺส ทตฺวา ราชานํ อุปสงฺกมิตฺวา รญฺโญ ตมตฺถํ อาโรเจสิฯ ตํ สุตฺวา ราชา ราชปุริเส อาณาเปสิ ‘‘วีมํสถ ตาว, ภเณ, ยถายํ อาหา’’ติฯ เถโร ปน ตานิ ผลานิ ภควโต อุปนาเมสิฯ ภควา เตสุ เอกํ สาริปุตฺตตฺเถรสฺส, เอกํ มหาโมคฺคลฺลานตฺเถรสฺส, เอกํ มหากสฺสปตฺเถรสฺส ทตฺวา เอกํ อตฺตนา ปริภุญฺชิฯ ปุริสา ตํ ปวตฺติํ รญฺโญ อาโรเจสุํฯ

ราชา ตํ สุตฺวา ‘‘ธีโร วตายํ ปุริโส, โย อตฺตโน ชีวิตมฺปิ ปริจฺจชิตฺวา ปุญฺญปสุโต อโหสิ, อตฺตโน ปริสฺสมญฺจ ฐานคตเมว อกาสี’’ติ ตุฏฺฐจิตฺโต ตสฺส เอกํ คามวรํ วตฺถาลงฺการาทีนิ จ ทตฺวา ‘‘ยํ ตยา ภเณ อมฺพผลทาเนน ปุญฺญํ ปสุตํ, ตโต เม ปตฺติํ เทหี’’ติ อาหฯ โส ‘‘เทมิ, เทว, ยถาสุขํ ปตฺติํ คณฺหาหี’’ติ อโวจฯ