1. ปฐมอคาริยวิมานวณฺณนา

ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสตีติ อคาริยวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเนฯ เตน สมเยน ราชคเห เอกํ กุลํ อุภโตปสนฺนํ โหติ สีลาจารสมฺปนฺนํ โอปานภูตํ ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํฯ เต ทฺเว ชยมฺปติกา รตนตฺตยํ อุทฺทิสฺส ยาวชีวํ ปุญฺญานิ กตฺวา ตโต จุตา ตาวติํเสสุ นิพฺพตฺติํสุ, เตสํ ทฺวาทสโยชนิกํ กนกวิมานํ นิพฺพตฺติฯ เต ตตฺถ ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวนฺติฯ อถายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโนติอาทิ เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ

[1048]

‘‘ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสติ, อุยฺยานเสฏฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ;

ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ, โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเขฯ

[1049]

‘‘เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว, มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาโว, วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ –

เถโร ปุจฺฉิฯ

[1050]

‘‘โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน, โมคฺคลฺลาเนน ปุจฺฉิโต;

ปญฺหํ ปุฏฺโฐ วิยากาสิ, ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[1051]

‘‘อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก, โอปานภูตา ฆรมาวสิมฺห;

อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา, สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทมฺหฯ

[1052]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.…

วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ –

อตฺตโน สมฺปตฺติํ พฺยากาสิฯ คาถาสุปิ อปุพฺพํ นตฺถิฯ

ปฐมอคาริยวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยอคาริยวิมานวณฺณนา

ยถา วนํ จิตฺตลตนฺติ ทุติยอคาริยวิมานํฯ เอตฺถาปิ อฏฺฐุปฺปตฺติ อนนฺตรสทิสาวฯ

[1054]

‘‘ยถา วนํ จิตฺตลตํ ปภาสติ, อุยฺยานเสฏฺฐํ ติทสานมุตฺตมํ;

ตถูปมํ ตุยฺหมิทํ วิมานํ, โอภาสยํ ติฏฺฐติ อนฺตลิกฺเขฯ

[1055]

‘‘เทวิทฺธิปตฺโตสิ มหานุภาโว,

มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญํ;

เกนาสิ เอวํ ชลิตานุภาโว,

วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ – ปุจฺฉิ;

[1056]

‘‘โส เทวปุตฺโต อตฺตมโน…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[1057]

‘‘อหญฺจ ภริยา จ มนุสฺสโลเก, โอปานภูตา ฆรมาวสิมฺห;

อนฺนญฺจ ปานญฺจ ปสนฺนจิตฺตา, สกฺกจฺจ ทานํ วิปุลํ อทมฺหฯ

[1058]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.…

วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ –

อตฺตโน สมฺปตฺติํ พฺยากาสิฯ คาถาสุปิ อปุพฺพํ นตฺถิฯ

ทุติยอคาริยวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ