เมนู

[804] อิทานิ ยตฺถ อปฺปกมฺปิ กตํ ปุญฺญํ มหปฺผลํ โหติ, ตํ ปากฏํ กตฺวา ทสฺเสนฺโต ‘‘นตฺถิ จิตฺเต ปสนฺนมฺหี’’ติ คาถมาหฯ ตํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

[805-6] อมฺเหปีติ มยมฺปิฯ มเหมเสติ มหามเส ปูชามเสฯ เจโตปณิธิเหตุ หีติ อตฺตโน จิตฺตสฺส สมฺมเทว ฐปนนิมิตฺตํ, อตฺตสมฺมาปณิธาเนนาติ อตฺโถฯ เตนาห ภควา –

‘‘น ตํ มาตาปิตา กยิรา, อญฺเญ วาปิ จ ญาตกา;

สมฺมา ปณิหิตํ จิตฺตํ, เสยฺยโส นํ ตโต กเร’’ติฯ (ธ. ป. 43);

เอวญฺจ ปน วตฺวา สกฺโก เทวานมินฺโท อุยฺยานกีฬาย อุสฺสาหํ ปฏิปฺปสฺสมฺเภตฺวา ตโตว ปฏินิวตฺติตฺวา อตฺตนา อภิณฺหํ ปูชเนยฺยฏฺฐานภูเต จูฬามณิเจติเย สตฺตาหํ ปูชํ อกาสิฯ อถ อปเรน สมเยน เทวจาริกํ คตสฺส อายสฺมโต นารทตฺเถรสฺส ตํ ปวตฺติํ คาถาเหว กเถสิ, เถโร ธมฺมสงฺคาหกานํ อาโรเจสิ, เต ตถา นํ สงฺคหํ อาโรเปสุนฺติฯ

ปีตวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. อุจฺฉุวิมานวณฺณนา

โอภาสยิตฺวา ปถวิํ สเทวกนฺติ อุจฺฉุวิมานํฯ ตํ เหฏฺฐา อุจฺฉุวิมาเนน ปาฬิโต จ อฏฺฐุปฺปตฺติโต จ สทิสเมวฯ เกวลํ ตตฺถ สสฺสุ สุณิสํ ปีฐเกน ปหริตฺวา มาเรสิ, อิธ ปน เลฑฺฑุนาติ อยเมว วิเสโสฯ วตฺถุโน ปน ภินฺนตฺตา อุภยมฺปิ วิสุํเยว สงฺคหํ อารุฬฺหนฺติ เวทิตพฺพํฯ

[808]

‘‘โอภาสยิตฺวา ปถวิํ สเทวกํ, อติโรจสิ จนฺทิมสูริยา วิย;

สิริยา จ วณฺเณน ยเสน เตชสา, พฺรหฺมาว เทเว ติทเส สหินฺทเกฯ

[809]

‘‘ปุจฺฉามิ ตํ อุปฺปลมาลธารินี, อาเวฬินี กญฺจนสนฺนิภตฺตเจ;

อลงฺกเต อุตฺตมวตฺถธารินี, กา ตฺวํ สุเภ เทวเต วนฺทเส มมํฯ

[810]

‘‘กิํ ตฺวํ ปุเร กมฺมมกาสิ อตฺตนา, มนุสฺสภูตา ปุริมาย ชาติยา;

ทานํ สุจิณฺณํ อถ สีลสญฺญมํ, เกนุปปนฺนา สุคติํ ยสสฺสินี;

เทวเต ปุจฺฉิตาจิกฺข, กิสฺส กมฺมสฺสิทํ ผล’’นฺติฯ –

อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลานตฺเถโร ปุจฺฉิฯ ตโต เทวตา อิมาหิ คาถาหิ พฺยากาสิ –

[811]

‘‘อิทานิ ภนฺเต อิมเมว คามํ, ปิณฺฑาย อมฺหากํ ฆรํ อุปาคมิ;

ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสิํ ขณฺฑิกํ, ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยาฯ

[812]

‘‘สสฺสุ จ ปจฺฉา อนุยุญฺชเต มมํ, กหํ นุ อุจฺฉุํ วธุเก อวากิริ;

น ฉฑฺฑิตํ โน ปน ขาทิตํ มยา, สนฺตสฺส ภิกฺขุสฺส สยํ อทาสหํฯ

[813]

‘‘‘ตุยฺหํ นฺวิทํ อิสฺสริยํ อโถ มม’, อิติสฺสา สสฺสุ ปริภาสเต มมํ;

เลฑฺฑุํ คเหตฺวา ปหารํ อทาสิ เม, ตโต จุตา กาลกตามฺหิ เทวตาฯ

[814]

‘‘ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา, สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา;

เทเวหิ สทฺธิํ ปริจารยามหํ, โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิฯ

[815]

‘‘ตเทว กมฺมํ กุสลํ กตํ มยา, สุขญฺจ กมฺมํ อนุโภมิ อตฺตนา;

เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา, สมปฺปิตา กามคุเณหิ ปญฺจหิฯ

[816]

‘‘เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ, มหาวิปากา มม อุจฺฉุทกฺขิณา;

เทเวหิ สทฺธิํ ปริจารยามหํ, โมทามหํ กามคุเณหิ ปญฺจหิฯ

[817]

‘‘เอตาทิสํ ปุญฺญผลํ อนปฺปกํ, มหาชุติกา มม อุจฺฉุทกฺขิณา;

เทวินฺทคุตฺตา ติทเสหิ รกฺขิตา, สหสฺสเนตฺโตริว นนฺทเน วเนฯ

[818]

‘‘ตุวญฺจ ภนฺเต อนุกมฺปกํ วิทุํ, อุเปจฺจ วนฺทิํ กุสลญฺจ ปุจฺฉิสํ;

ตโต เต อุจฺฉุสฺส อทาสิํ ขณฺฑิกํ, ปสนฺนจิตฺตา อตุลาย ปีติยา’’ติฯ

เสสํ วุตฺตสทิสเมวาติฯ

อุจฺฉุวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. วนฺทนวิมานวณฺณนา

อภิกฺกนฺเตน วณฺเณนาติ วนฺทนวิมานํฯ ตสฺส กา อุปฺปตฺติ? ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ เตน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขู อญฺญตรสฺมิํ คามกาวาเส วสฺสํ วสิตฺวา วุตฺถวสฺสา ปวาเรตฺวา เสนาสนํ ปฏิสาเมตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ อุทฺทิสฺส ภควนฺตํ ทสฺสนตฺถาย คจฺฉนฺตา อญฺญตรสฺส คามสฺส มชฺเฌน อติกฺกมนฺติฯ ตตฺถ อญฺญตรา อิตฺถี เต ภิกฺขู ทิสฺวา ปสนฺนจิตฺตา สญฺชาตคารวพหุมานา ปญฺจปติฏฺฐิเตน วนฺทิตฺวา สิรสฺมิํ อญฺชลิํ ปคฺคยฺห ยาว ทสฺสนูปจารา ปสาทโสมฺมานิ อกฺขีนิ อุมฺมีเลตฺวา โอโลเกนฺตี อฏฺฐาสิ ฯ สา อปเรน สมเยน กาลํ กตฺวา ตาวติํเสสุ นิพฺพตฺติฯ อถ นํ ตตฺถ ทิพฺพสมฺปตฺติํ อนุภวนฺติํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน อิมาหิ คาถาหิ ปฏิปุจฺฉิ –

[819] ‘‘อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน…เป.…วณฺโณ จ เต สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ

[822] ‘‘สา เทวตา อตฺตมนา…เป.… ยสฺส กมฺมสฺสิทํ ผลํ’’ฯ

[823]

‘‘อหํ มนุสฺเสสุ มนุสฺสภูตา, ทิสฺวาน สมเณ สีลวนฺเต;

ปาทานิ วนฺทิตฺวา มนํ ปสาทยิํ, วิตฺตา จหํ อญฺชลิกํ อกาสิํฯ

[824]

‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ…เป.…วณฺโณ จ เม สพฺพทิสา ปภาสตี’’ติฯ –

อิมาหิ คาถาหิ พฺยากาสิฯ

[823] ตตฺถ สมเณติ สมิตปาเปฯ สีลวนฺเตติ สีลคุณยุตฺเตฯ มนํ ปสาทยินฺติ ‘‘สาธุรูปา วติเม อยฺยา ธมฺมจาริโน สมจาริโน พฺรหฺมจาริโน’’ติ เตสํ คุเณ อารพฺภ จิตฺตํ ปสาเทสิํฯ วิตฺตา จหํ อญฺชลิกํ อกาสินฺติ ตุฏฺฐา โสมนสฺสชาตา อหํ วนฺทิํฯ เปสลานํ ภิกฺขูนํ ปสาทวิกสิตานิ อกฺขีนิ อุมฺมีเลตฺวา ทสฺสนมตฺตมฺปิ อิเมสํ สตฺตานํ พหูปการํ, ปเคว วนฺทนาติฯ เตนาห ‘‘เตน เมตาทิโส วณฺโณ’’ติอาทิฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

วนฺทนวิมานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ