พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [1. เอกกนิบาต] 2. ทุติยวรรค 2. มหาวัจฉเถรคาถา
รวมเรื่องพระเถระที่มีในวรรคนี้ คือ
1. พระสุภูติเถระ 2. พระมหาโกฏฐิตเถระ
3. พระกังขาเรวตเถระ 4. พระปุณณมันตานีบุตรเถระ
5. พระทัพพบุตรเถระ 6. พระสีตวนิยเถระ
7. พระภัลลิยเถระ 8. พระวีรเถระ
9. พระปิลินทวัจฉเถระ 10. พระปุณณมาสเถระ
2. ทุติยวรรค
หมวดที่ 2
1. จูฬวัจฉเถรคาถา
ภาษิตของพระจูฬวัจฉเถระ
ทราบว่า ท่านพระจูฬวัจฉเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[11] ภิกษุที่มากด้วยความปราโมทย์ในธรรม
อันพระพุทธเจ้าทรงประกาศแล้ว
พึงบรรลุสันตบท1อันเป็นธรรมเข้าไปสงบระงับสังขาร เป็นสุข
2. มหาวัจฉเถรคาถา
ภาษิตของพระมหาวัจฉเถระ
ทราบว่า ท่านพระมหาวัจฉเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[12] ภิกษุมีพลังปัญญา สมบูรณ์ด้วยศีลและข้อปฏิบัติ
มีจิตตั้งมั่น ยินดีในฌาน มีสติ
ฉันอาหารพออยู่ได้ ปราศจากราคะ2
พึงรอเวลาเป็นที่ดับขันธปรินิพพานในพระศาสนานี้
เชิงอรรถ :
1 นิพพาน (ขุ.เถร.อ. 1/11/84)
2 ความกำหนัดในกามคุณ (ขุ.เถร.อ. 1/12/86)
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [1. เอกกนิบาต] 2. ทุติยวรรค 5. กุณฑธานเถรคาถา
3. วนวัจฉเถรคาถา
ภาษิตของพระวนวัจฉเถระ
ทราบว่า ท่านพระวนวัจฉเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[13] ภูเขาหินหลากหลายมีสีดังเมฆครื้ม งามเรืองรอง
แหล่งน้ำเย็นใสสะอาด ดารดาษด้วยแมลงค่อมทอง1
ช่างชวนให้เรารื่นรมย์ใจเสียจริง
4. วนวัจฉเถรสามเณรคาถา
ภาษิตของสามเณรของพระวนวัจฉเถระ
ทราบว่าสามเณรของท่านพระวนวัจฉเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[14] พระอุปัชฌาย์ได้กล่าวกับเราว่า
สีวกะ เราจะไปจากที่นี่ กายเราอยู่บ้าน (แต่)ใจเราอยู่ป่า
แม้ลุกไม่ไหว เราก็จะไป ผู้รู้แจ้งหาข้องอยู่ไม่
5. กุณฑธานเถรคาถา
ภาษิตของพระกุณฑธานเถระ
ทราบว่า ท่านพระกุณฑธานเถระได้กล่าวคาถาไว้ดังนี้ว่า
[15] ภิกษุพึงตัดสังโยชน์เบื้องต่ำ 5 พึงละสังโยชน์เบื้องสูง 5
พึงเจริญอินทรีย์ 5 ให้ยิ่งขึ้นไป
ภิกษุผู้ก้าวล่วงธรรมเป็นเครื่องข้อง2 5 ประการได้แล้ว
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ข้ามโอฆะ3ได้แล้ว
เชิงอรรถ :
1 จำพวกแมลงทับ (ขุ.เถร.อ. 1/13/89)
2 ราคะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ (ขุ.เถร.อ. 1/15/100)
3 กาม ภพ ทิฏฐิ อวิชชา (ขุ.เถร.อ. 1/15/100)
