พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ธรรมบท 13. โลกวรรค 5. สัมมัชชนเถรวัตถุ
3. ปัญจสตวิปัสสกภิกขุวัตถุ
เรื่องภิกษุผู้เจริญวิปัสสนา 500 รูป
(พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้แก่ภิกษุผู้เจริญวิปัสสนา 500 รูป ดังนี้)
[170] มัจจุราชย่อมไม่เห็นบุคคลผู้พิจารณาเห็นโลก1
เหมือนเห็นฟองน้ำ เหมือนเห็นพยับแดด
4. อภยราชกุมารวัตถุ
เรื่องอภัยราชกุมาร
(พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้แก่อภัยราชกุมาร ดังนี้)
[171] ท่านทั้งหลายจงมาดูโลกนี้2 ที่วิจิตรดุจราชรถ
ที่พวกคนเขลาหมกมุ่นอยู่ แต่พวกผู้รู้หาข้องอยู่ไม่3
5. สัมมัชชนเถรวัตถุ
เรื่องพระสัมมัชชนเถระ
(พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้แก่ภิกษุทั้งหลาย ดังนี้)
[172] ผู้ใดประมาทแล้วในกาลก่อน
ภายหลังไม่ประมาท
ผู้นั้นย่อมทำโลกนี้ให้สว่างไสว4
ดุจดวงจันทร์พ้นจากเมฆ ฉะนั้น5
เชิงอรรถ :
1 โลก หมายถึงโลกคือขันธ์ 5 เป็นต้น (ขุ.ธ.อ. 6/31)
2 ดูความหมายในเชิงอรรถที่ 1
3 ข้องอยู่ หมายถึงติดอยู่ด้วยกิเลสมีราคะเป็นต้น (ขุ.ธ.อ. 6/32)
4 ทำโลกนี้ให้สว่างไสว หมายถึงทำโลกคือขันธ์ 5 เป็นต้น ให้สว่างด้วยมรรคญาณ (ขุ.ธ.อ. 6/34)
5 ดูเทียบ ม.ม. (แปล) 13/352/430, ขุ.เถร. (แปล) 26/871/483
