พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อุทาน [6. ชัจจันธวรรค] 9. อุปาติธาวันติสูตร
9. อุปาติธาวันติสูตร
ว่าด้วยแมลงบินเข้าไฟ
[59] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิก-
เศรษฐี เขตกรุงสาวัตถี สมัยนั้น ในความมืดมิดแห่งราตรี พระผู้มีพระภาคประทับ
นั่งในที่แจ้ง มีประทีปน้ำมันลุกโพลงอยู่
ขณะนั้น แมลงจำนวนมากตกลงรอบ ๆ ที่ประทีปน้ำมันเหล่านั้นถึงความทุกข์
ความพินาศย่อยยับ
พระผู้มีพระภาคได้ทอดพระเนตรเห็นแมลงจำนวนมากตกลงรอบ ๆ ที่ประทีป
น้ำมันเหล่านั้นถึงความทุกข์ ความพินาศย่อยยับ
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงทราบเนื้อความนั้นแล้ว จึงทรงเปล่งอุทานนี้
ในเวลานั้นว่า
พุทธอุทาน
สมณพราหมณ์พวกหนึ่งแล่นเลยไป1
ไม่บรรลุธรรมที่เป็นสาระ2
ชื่อว่าพอกพูนเครื่องพันธนาการ3ใหม่ ๆ ยิ่งขึ้น
ยึดมั่นในสิ่งที่ตนได้เห็นแล้วและฟังแล้วอย่างนี้
จึงตกสู่หลุมถ่านเพลิง4ตลอดไป
เหมือนแมลงตกลงสู่ประทีปน้ำมันฉะนั้น
อุปาติธาวันติสูตรที่ 9 จบ
เชิงอรรถ :
1 แล่นเลยไป หมายถึงยึดถือขันธ์ 5 ว่าเที่ยง งาม เป็นสุข และเป็นอัตตา (ขุ.อุ.อ. 59/382)
2 ธรรมที่เป็นสาระ หมายถึงศีล สมาธิ ปัญญา และวิมุตติ เป็นต้น (ขุ.อุ.อ. 59/382)
3 เครื่องพันธนาการ หมายถึงตัณหาและทิฏฐิ (ขุ.อุ.อ. 59/382)
4 หลุมถ่านเพลิง ในที่นี้หมายถึงภพ 3 คือ กามภพ รูปภพ และอรูปภพ (ขุ.อุ.อ. 59/382)
