พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ธรรมบท 18. มลวรรค 8. ติสสทหรวัตถุ
7. ปัญจอุปาสกวัตถุ
เรื่องอุบาสก 5 คน
(พระผู้มีพระภาคตรัสพระคาถานี้แก่อุบาสก 5 คน ดังนี้)
[246] นรชนใดในโลก ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์
คบชู้กับภรรยาของผู้อื่น พูดเท็จ
[247] และหมกมุ่นในการดื่มสุราและเมรัย1
นรชนนั้นชื่อว่า ขุดทรัพย์อันเป็นต้นทุน2ของตนในโลกนี้
[248] ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงรู้อย่างนี้ว่า
ผู้มีบาปธรรมทั้งหลาย มักไม่สำรวม
ขอโลภะและอธรรม3 อย่าย่ำยีท่านให้เป็นทุกข์ตลอดกาลนานเลย
8. ติสสทหรวัตถุ
เรื่องภิกษุหนุ่มชื่อติสสะ
(พระผู้มีพระภาคทรงปรารภพระติสสะเที่ยวติเตียนทานของคนอื่น จึงตรัสพระ
คาถานี้แก่ภิกษุทั้งหลาย ดังนี้)
[249] บุคคลย่อมให้ทานตามความเชื่อตามความเลื่อมใส
ภิกษุไม่พอใจในข้าวและน้ำที่เป็นทานของคนอื่นนั้น
ย่อมไม่บรรลุสมาธิ4ในเวลากลางวันหรือกลางคืน
[250] ส่วนภิกษุผู้ตัดอกุศลจิตนี้ได้
ถอนขึ้นทำให้รากขาดแล้ว
ย่อมบรรลุสมาธิในเวลากลางวันหรือกลางคืน
เชิงอรรถ :
1 ดู องฺ.ปญฺจก. (แปล) 22/174/291
2 ขุดทรัพย์อันเป็นต้นทุน หมายถึงนำที่นาและสวนไปจำนอง หรือขายขาด เพื่อนำทรัพย์ไปซื้อสุรามาดื่ม
(ขุ.ธ.อ. 7/19)
3 อธรรม หมายถึงโทสะ (ขุ.ธ.อ. 7/20)
4 สมาธิ ในที่นี้หมายถึงอุปจารสมาธิ และอัปปนาสมาธิ หรือมัคคสมาธิ และผลสมาธิ (ขุ.ธ.อ. 7/22)
