พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค [4. ชัมพุขาทกสังยุต]
15. สักกายปัญหาสูตร
14. ทุกขปัญหาสูตร
ว่าด้วยปัญหาเรื่องทุกข์
[327] ชัมพุขาทกปริพาชกถามว่า ท่านสารีบุตร ที่เรียกกันว่า ทุกข์ ทุกข์
ทุกข์มีเท่าไร
ท่านพระสารีบุตรตอบว่า ผู้มีอายุ สภาวทุกข์มี 3 ประการนี้ คือ
1. สภาวทุกข์คือทุกข์ 2. สภาวทุกข์คือสังขาร
3. สภาวทุกข์คือความแปรผันไป
สภาวทุกข์มี 3 อย่างเหล่านี้
มีมรรค มีปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สภาวทุกข์เหล่านั้นอยู่หรือ
มีมรรค มีปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สภาวทุกข์เหล่านั้นอยู่
มรรคเป็นอย่างไร ปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สภาวทุกข์เหล่านั้นเป็นอย่างไร
ผู้มีอายุ คือ อริยมรรคมีองค์ 8 นี้แล เพื่อกำหนดรู้สภาวทุกข์เหล่านั้น ได้แก่
1. สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ 8. สัมมาสมาธิ
นี้แลคือมรรค นี้คือปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สภาวทุกข์เหล่านั้น
ท่านสารีบุตร มรรคดีจริงหนอ ปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สภาวทุกข์เหล่านั้นดี
จริงหนอ และควรที่จะไม่ประมาท
ทุกขปัญหาสูตรที่ 14 จบ
15. สักกายปัญหาสูตร
ว่าด้วยปัญหาเรื่องสักกายะ
[328] ชัมพุขาทกปริพาชกถามว่า ท่านสารีบุตร ที่เรียกกันว่า สักกายะ
(กายของตน) สักกายะ สักกายะคืออะไร
ท่านพระสารีบุตรตอบว่า ผู้มีอายุ อุปาทานขันธ์ 5 นี้พระผู้มีพระภาค
ตรัสเรียกว่า สักกายะ ได้แก่
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค [4. ชัมพุขาทกสังยุต]
16. ทุกกรปัญหาสูตร
1. รูปูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือรูป)
2. เวทนูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือเวทนา)
3. สัญญูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือสัญญา)
4. สังขารูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือสังขาร)
5. วิญญาณูปาทานขันธ์ (อุปาทานขันธ์คือวิญญาณ)
อุปาทานขันธ์ 5 นี้แลพระผู้มีพระภาคตรัสเรียกว่า สักกายะ
มีมรรค มีปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สักกายะนั้นอยู่หรือ
มีมรรค มีปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สักกายะนั้นอยู่
มรรคเป็นอย่างไร ปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สักกายะนั้นเป็นอย่างไร
ผู้มีอายุ คือ อริยมรรคมีองค์ 8 นี้แล เพื่อกำหนดรู้สักกายะนั้น ได้แก่
1. สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ 8. สัมมาสมาธิ
นี้แลคือมรรค นี้คือปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สักกายะนั้น
ท่านสารีบุตร มรรคดีจริงหนอ ปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้สักกายะนั้นดีจริงหนอ
และควรที่จะไม่ประมาท
สักกายปัญหาสูตรที่ 15 จบ
16. ทุกกรปัญหาสูตร
ว่าด้วยปัญหาเรื่องสิ่งที่ทำได้ยาก
[329] ชัมพุขาทกปริพาชกถามว่า ท่านสารีบุตร อะไรหนอที่ทำได้ยากใน
พระธรรมวินัยนี้
ท่านพระสารีบุตรตอบว่า ผู้มีอายุ การบรรพชาทำได้ยากในพระธรรมวินัยนี้
อะไรที่บรรพชิตทำได้ยาก
ความยินดียิ่ง บรรพชิตทำได้ยาก
อะไรที่บรรพชิตผู้ยินดียิ่งทำได้ยาก