พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค [1. นิทานสังยุต]
2. อาหารวรรค 1. อาหารสูตร

2. อาหารวรรค
หมวดว่าด้วยอาหาร

1. อาหารสูตร
ว่าด้วยอาหาร

[11] ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้
สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถ-
บิณฑิกเศรษฐี เขตกรุงสาวัตถี พระผู้มีพระภาคได้ตรัสเรื่องนี้ว่า
“ภิกษุทั้งหลาย อาหาร 4 อย่างนี้ เป็นไปเพื่อการดำรงอยู่ของหมู่สัตว์ผู้เกิดแล้ว
หรือเพื่ออนุเคราะห์หมู่สัตว์ผู้แสวงหาที่เกิด1
อาหาร 4 อย่าง อะไรบ้าง คือ
1. กวฬิงการาหาร (อาหาร คือคำข้าว) ที่หยาบหรือละเอียด
2. ผัสสาหาร (อาหาร คือผัสสะ)
3. มโนสัญเจตนาหาร (อาหาร คือมโนสัญเจตนา)
4. วิญญาณาหาร (อาหาร คือวิญญาณ)
อาหาร 4 อย่างนี้ เป็นไปเพื่อการดำรงอยู่ของหมู่สัตว์ผู้เกิดแล้ว หรือเพื่อ
อนุเคราะห์หมู่สัตว์ผู้แสวงหาที่เกิด
อาหาร 4 อย่างนี้ มีอะไรเป็นเหตุ มีอะไรเป็นเหตุเกิด มีอะไรเป็นกำเนิด
มีอะไรเป็นแดนเกิด

เชิงอรรถ :
1 สัตว์ผู้แสวงหาที่เกิด แปลจากคำว่า สัมภเวสี หมายถึงสัตว์ที่เกิดในกำเนิดทั้ง 4 ได้แก่ (1) อัณฑชะ
(เกิดจากไข่) (2) ชลาพุชะ (เกิดจากครรภ์) (3) สังเสทชะ (เกิดในเถ้าไคล) (4) โอปปาติกะ (เกิดผุดขึ้น)
สัตว์จำพวกที่เป็นอัณฑชะ และชลาพุชะ ท่านเรียกว่า สัมภเวสี เพราะยังอยู่ในไข่และในครรภ์ ถ้าออกจาก
ไข่และครรภ์แล้วไม่เรียกว่า สัมภเวสี แต่ท่านเรียกว่า สัตว์ผู้เกิดแล้ว สัตว์จำพวกที่เป็นสังเสทชะ และ
โอปปาติกะนั้น ท่านเรียกว่า สัมภเวสี ในขณะจิตแรกที่เกิดขึ้น ตั้งแต่ขณะจิตที่ 2 ไป ท่านเรียกว่า สัตว์ผู้
เกิดแล้ว (สํ.นิ.อ. 2/11/26)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 16 หน้า :17 }