พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์ [1. คหปติวรรค] 1. กันทรกสูตร

พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดาและมนุษย์ ด้วยตนเองแล้วประกาศให้ผู้อื่นรู้ตาม
แสดงธรรมมีความงามในเบื้องต้น มีความงามในท่ามกลาง และมีความงามในที่สุด1
ประกาศพรหมจรรย์2พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะบริสุทธิ์ บริบูรณ์ครบถ้วน คหบดี
บุตรคหบดี หรืออนุชน(คนผู้เกิดภายหลัง) ในตระกูลใดตระกูลหนึ่ง ได้สดับธรรม
นั้นแล้ว เกิดศรัทธาในตถาคต เมื่อมีศรัทธาย่อมตระหนักว่า ‘การอยู่ครองเรือนเป็น
เรื่องอึดอัด3 เป็นทางมาแห่งธุลี4 การบวชเป็นทางปลอดโปร่ง5 การที่ผู้ครองเรือนจะ
ประพฤติพรหมจรรย์ให้บริสุทธิ์ บริบูรณ์ครบถ้วนดุจสังข์ขัดไม่ใช่ทำได้ง่าย ทางที่ดี
เราควรโกนผมและหนวด นุ่งห่มผ้ากาสาวพัสตร์ ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิต’
ต่อมา เขาละทิ้งกองโภคสมบัติน้อยใหญ่ และเครือญาติน้อยใหญ่ โกนผมและหนวด
นุ่งห่มผ้ากาสาวพัสตร์ ออกจากเรือนบวชเป็นบรรพชิต

เชิงอรรถ :
1 ธรรมมีความงามในเบื้องต้นหมายถึงศีล ธรรมมีความงามในท่ามกลางหมายถึงอริยมรรค และธรรมมีความ
งามในที่สุดหมายถึงพระนิพพาน (ที.สี.อ. 1/190/159)
2 พรหมจรรย์ หมายถึงความประพฤติประเสริฐ มีนัย 12 ประการ คือ (1) ทาน การให้ (2) ไวยาวัจจะ
การขวนขวายช่วยเหลือ (3) ปัญจสิกขาบท ศีลห้า (4) พรหมวิหาร การประพฤติพรหมวิหาร (5) ธรรม-
เทศนา (6) เมถุนวิรัติ การงดเว้นจากการเสพเมถุน (7) สทารสันโดษ ความยินดีเฉพาะคู่ครองของตน
(8) อุโปสถังคะ องค์อุโบสถ (9) อริยมรรค ทางอันประเสริฐ (10) ศาสนาที่รวมไตรสิกขา (11) อัธยาศัย
(12) วิริยะ ความเพียร แต่ในที่นี้หมายถึงเมถุนวิรัติ (ม.มู.อ. 1/155/362-364, ที.สี.อ. 1/189/160)
3 การอยู่ครองเรือนชื่อว่าเป็นเรื่องอึดอัด เพราะไม่มีเวลาว่างเพื่อจะทำกุศลกรรม แม้เรือนจะมีเนื้อที่กว้างขวางถึง
60 ศอก มีบริเวณภายในบ้านตั้ง 100 โยชน์ มีคนอยู่อาศัยเพียง 2 คนคือสามีภรรยา ก็ยังถือว่าอึดอัด
เพราะมีความห่วงกังวลกันและกัน (ที.สี.อ. 1/191/163)
4 ชื่อว่าเป็นทางแห่งธุลี เพราะเป็นที่เกิดและเป็นที่ตั้งแห่งกิเลสอันทำจิตให้เศร้าหมอง เช่นราคะเป็นต้น(ที.สี.อ
1/191/163)
5 นักบวชแม้จะอยู่ในเรือนยอด ปราสาทแก้วและเทพวิมาน ซึ่งมีประตูหน้าต่างปิดมิดชิด ก็ยังถือว่าปลอดโปร่ง
เพราะนักบวชไม่มีความยึดติดในสิ่งใด ๆ เลย (ที.สี.อ. 1/191/163)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 13 หน้า :11 }