เมนู

(9) 4. เถรวคฺโค

1. รชนียสุตฺตวณฺณนา

[81] จตุตฺถสฺส ปฐเม รชนีเยสูติ ราคสฺส ปจฺจเยสุ อารมฺมเณสุฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ

2. วีตราคสุตฺตวณฺณนา

[82] ทุติเย มกฺขีติ คุณมกฺขโกฯ ปฬาสีติ ยุคคฺคาหลกฺขเณน ปฬาเสน สมนฺนาคโตฯ

3. กุหกสุตฺตวณฺณนา

[83] ตติเย กุหโกติ ตีหิ กุหนวตฺถูหิ สมนฺนาคโตฯ ลปโกติ ลาภสนฺนิสฺสิตาย ลปนาย สมนฺนาคโตฯ เนมิตฺติโกติ นิมิตฺตกิริยการโกฯ นิปฺเปสิโกติ นิปฺเปสนกตาย สมนฺนาคโตฯ ลาเภน จ ลาภํ นิชิคีสิตาติ ลาเภน ลาภคเวสโกฯ สุกฺกปกฺโข วุตฺตวิปลฺลาสวเสน เวทิตพฺโพฯ จตุตฺถํ อุตฺตานเมวฯ

5. อกฺขมสุตฺตวณฺณนา

[85] ปญฺจเม อกฺขโม โหติ รูปานนฺติ รูปารมฺมณานํ อนธิวาสโก โหติ, ตทารมฺมเณหิ ราคาทีหิ อภิภุยฺยติฯ เอเสว นโย สพฺพตฺถฯ

6. ปฏิสมฺภิทาปฺปตฺตสุตฺตวณฺณนา

[86] ฉฏฺเฐ อตฺถปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ ปญฺจสุ อตฺเถสุ ปเภทคตํ ญาณํ ปตฺโตฯ ธมฺมปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ จตุพฺพิเธ ธมฺเม ปเภทคตํ ญาณํ ปตฺโตฯ นิรุตฺติปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ ธมฺมนิรุตฺตีสุ ปเภทคตํ ญาณํ ปตฺโตฯ ปฏิภานปฏิสมฺภิทาปฺปตฺโตติ เตสุ ตีสุ ญาเณสุ ปเภทคตํ ญาณํ ปตฺโตฯ โส ปน ตานิ ตีณิ ญาณาเนว ชานาติ, น เตสํ กิจฺจํ กโรติฯ อุจฺจาวจานีติ มหนฺตขุทฺทกานิฯ กิํกรณียานีติ อิติ กตฺตพฺพานิฯ

7. สีลวนฺตสุตฺตวณฺณนา

[87] สตฺตมํ อุตฺตานตฺถเมวฯ สีลํ ปเนตฺถ ขีณาสวสีลเมว, พาหุสจฺจมฺปิ ขีณาสวพาหุสจฺจเมว, วาจาปิ ขีณาสวสฺส กลฺยาณวาจาว, ฌานานิปิ กิริยชฺฌานาเนว กถิตานีติ เวทิตพฺพานิฯ

8. เถรสุตฺตวณฺณนา

[88] อฏฺฐเม เถโรติ ถิรภาวปฺปตฺโตฯ รตฺตญฺญูติ ปพฺพชิตทิวสโต ปฏฺฐาย อติกฺกนฺตานํ พหูนํ รตฺตีนํ ญาตาฯ ญาโตติ ปญฺญาโต ปากโฏฯ ยสสฺสีติ ยสนิสฺสิโตฯ มิจฺฉาทิฏฺฐิโกติ อยาถาวทิฏฺฐิโกฯ สทฺธมฺมา วุฏฺฐาเปตฺวาติ ทสกุสลกมฺมปถธมฺมโต วุฏฺฐาเปตฺวาฯ อสทฺธมฺเม ปติฏฺฐาเปตีติ อกุสลกมฺมปเถสุ ปติฏฺฐาเปติฯ

9. ปฐมเสขสุตฺตวณฺณนา

[89] นวเม เสขสฺสาติ สิกฺขกสฺส สกรณียสฺสฯ ปริหานายาติ อุปริคุเณหิ ปริหานตฺถายฯ กมฺมารามตาติ นวกมฺเม รมนกภาโวฯ ภสฺสารามตาติ อาลาปสลฺลาเป รมนกภาโวฯ นิทฺทารามตาติ นิทฺทายเน รมนกภาโวฯ สงฺคณิการามตาติ คณสงฺคณิกาย รมนกภาโวฯ ยถาวิมุตฺตํ จิตฺตํ น ปจฺจเวกฺขตีติ ยถา ยํ จิตฺตํ วิมุตฺตํ, เย จ โทสา ปหีนา, คุณา จ ปฏิลทฺธา, เต ปจฺจเวกฺขิตฺวา อุปริคุณปฏิลาภาย วายามํ น กโรตีติ อตฺโถฯ อิติ อิมสฺมิํ สุตฺเต สตฺตนฺนํ เสขานํ อุปริคุเณหิ ปริหานิการณญฺจ วุทฺธิการณญฺจ กถิตํฯ ยญฺจ นาม เสขสฺส ปริหานการณํ, ตํ ปุถุชฺชนสฺส ปฐมเมว โหตีติฯ