อุชฺฌคฺฆตีติ ปาณิํ ปหริตฺวา มหาหสิตํ หสติฯ อุปฺปณฺเฑตีติ อุปฺปณฺฑนกถํ กเถติฯ อภินิสีทตีติ อภิภวิตฺวา สนฺติเก วา เอกาสเน วา นิสีทติฯ ทุติยปเทปิ เอเสว นโยฯ อชฺโฌตฺถรตีติ อวตฺถรติฯ วินิเวเฐตฺวา วินิโมเจตฺวาติ คหิตฏฺฐานโต ตสฺสา หตฺถํ วินิพฺเพเฐตฺวา เจว โมเจตฺวา จฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํฯ

6. ทุติยโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา

[76] ฉฏฺเฐ อสิจมฺมํ คเหตฺวาติ อสิญฺจ จมฺมญฺจ คเหตฺวาฯ ธนุกลาปํ สนฺนยฺหิตฺวาติ ธนุญฺจ สรกลาปญฺจ สนฺนยฺหิตฺวาฯ วิยูฬฺหนฺติ ยุทฺธสนฺนิเวสเวเสน ฐิตํฯ สงฺคามํ โอตรตีติ มหายุทฺธํ โอตรติฯ อุสฺสหติ วายมตีติ อุสฺสาหญฺจ วายามญฺจ กโรติฯ หนนฺตีติ ฆาเตนฺติฯ ปริยาปาเทนฺตีติ ปริยาปาทยนฺติฯ อุปลิกฺขนฺตีติ วิชฺฌนฺติฯ อปเนนฺตีติ สกเสนํ คเหตฺวา คจฺฉนฺติฯ อปเนตฺวา ญาตกานํ เนนฺตีติ สกเสนํ เนตฺวา ตโต ญาตกานํ สนฺติกํ เนนฺติฯ นียมาโนติ อตฺตโน เคหํ วา เสสญาติสนฺติกํ วา นิยฺยมาโนฯ อุปฏฺฐหนฺติ ปริจรนฺตีติ ปหารโสธนวณกปฺปนาทีนิ กโรนฺตา ชคฺคนฺติ โคปยนฺติฯ

อรกฺขิเตเนว กาเยนาติ อรกฺขิเตน กายทฺวาเรนฯ อรกฺขิตาย วาจายาติ อรกฺขิเตน วจีทฺวาเรนฯ อรกฺขิเตน จิตฺเตนาติ อรกฺขิเตน มโนทฺวาเรนฯ อนุปฏฺฐิตาย สติยาติ สติํ สุปฏฺฐิตํ อกตฺวาฯ อสํวุเตหิ อินฺทฺริเยหีติ มนจฺฉฏฺเฐหิ อินฺทฺริเยหิ อปิหิเตหิ อโคปิเตหิฯ ราโค จิตฺตํ อนุทฺธํเสตีติ ราโค อุปฺปชฺชมาโนว สมถวิปสฺสนาจิตฺตํ ธํเสติ, ทูเร ขิปติฯ ราคปริยุฏฺฐิโตมฺหิ, อาวุโส, ราคปเรโตติ อหํ, อาวุโส, ราเคน รตฺโต, ราเคน อนุคโตฯ

อฏฺฐิกงฺกลูปมาติอาทีสุ อฏฺฐิกงฺกลูปมา อปฺปสฺสาทฏฺเฐนฯ มํสเปสูปมา พหุสาธารณฏฺเฐนฯ ติณุกฺกูปมา อนุทหนฏฺเฐนฯ องฺคารกาสูปมา มหาภิตาปฏฺเฐนฯ สุปินกูปมา อิตฺตรปจฺจุปฏฺฐานฏฺเฐนฯ ยาจิตกูปมา ตาวกาลิกฏฺเฐนฯ รุกฺขผลูปมา สพฺพงฺคปจฺจงฺคปลิภญฺชนฏฺเฐนฯ อสิสูนูปมา อธิกุฏฺฏนฏฺเฐนฯ สตฺติสูลูปมา วินิวิชฺฌนฏฺเฐนฯ

สปฺปสิรูปมา สาสงฺกสปฺปฏิภยฏฺเฐน ฯ อุสฺสหิสฺสามีติ อุสฺสาหํ กริสฺสามิฯ ธารยิสฺสามีติ สมณภาวํ ธารยิสฺสามิฯ อภิรมิสฺสามีติ อภิรติํ อุปฺปาเทสฺสามิ น อุกฺกณฺฐิสฺสามิฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตนฺติฯ

7. ปฐมอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา

[77] สตฺตเม อารญฺญเกนาติ อรญฺญวาสินาฯ อปฺปตฺตสฺสาติ อสมฺปตฺตสฺส ฌานวิปสฺสนามคฺคผลปฺปเภทสฺส วิเสสสฺส ปตฺติยาฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ โส มมสฺส อนฺตราโยติ โส มม ชีวิตนฺตราโย จ พฺรหฺมจริยนฺตราโย จ, ปุถุชฺชนกาลกิริยํ กโรนฺตสฺส สคฺคนฺตราโย จ มคฺคนฺตราโย จ ภเวยฺยฯ หนฺทาติ ววสฺสคฺคตฺเถ นิปาโตฯ วีริยํ อารภามีติ ทุวิธมฺปิ วีริยํ กโรมิฯ สตฺถกาติ สตฺถํ วิย สนฺธิพนฺธนจฺเฉทกวาตาฯ วาเฬหีติ กกฺขเฬหิฯ มาณเวหีติ โจเรหิฯ กตกมฺเมหิ วา อกตกมฺเมหิ วาติ เอตฺถ โจริกํ กตฺวา นิกฺขนฺตา กตกมฺมา นาม, โจริกํ กาตุํ คจฺฉนฺตา อกตกมฺมา นามฯ ตตฺถ กตกมฺมา กมฺมสฺส นิปฺผนฺนตฺตา สตฺตานํ คลโลหิตํ คเหตฺวา เทวตานํ พลิํ กโรนฺติ, อกตกมฺมา ‘‘เอวํ โน กมฺมํ นิปฺผชฺชิสฺสตี’’ติ ปฐมตรํ กโรนฺติฯ อิทํ สนฺธาย เต มํ ชีวิตา โวโรเปยฺยุนฺติ วุตฺตํฯ วาฬา อมนุสฺสาติ กกฺขฬา ทุฏฺฐา ยกฺขาทโย อมนุสฺสาฯ

8. ทุติยอนาคตภยสุตฺตวณฺณนา

[78] อฏฺฐเม ปุรา มํ โส ธมฺโม อาคจฺฉตีติ ยาว โส ธมฺโม มํ น อุปคจฺฉติ, ตาว อหํ ปุเรตรเมว วีริยํ อารภามีติ อตฺโถฯ ขีโรทกีภูตาติ ขีโรทกํ วิย ภูตา เอกีภาวํ อุปคตาฯ ปิยจกฺขูหีติ เมตฺตจกฺขูหิฯ