เมนู

9. ปุตฺตสุตฺตวณฺณนา

[39] นวเม ภโต วา โน ภริสฺสตีติ อมฺเหหิ ถญฺญปายนหตฺถปาทวฑฺฒนาทีหิ ภโต ปฏิชคฺคิโต อมฺเห มหลฺลกกาเล หตฺถปาทโธวน-นฺหาปนยาคุภตฺตทานาทีหิ ภริสฺสติฯ กิจฺจํ วา โน กริสฺสตีติ อตฺตโน กมฺมํ ฐเปตฺวา อมฺหากํ ราชกุลาทีสุ อุปฺปนฺนํ กิจฺจํ คนฺตฺวา กริสฺสติ กุลวํโส จิรํ ฐสฺสตีติ อมฺหากํ สนฺตกํ เขตฺตวตฺถุหิรญฺญสุวณฺณาทิํ อวินาเสตฺวา รกฺขนฺเต ปุตฺเต กุลวํโส จิรํ ฐสฺสติ, อมฺเหหิ วา ปวตฺติตานิ สลากภตฺตาทีนิ อนุปจฺฉินฺทิตฺวา ปวตฺเตสฺสติ, เอวมฺปิ โน กุลวํโส จิรํ ฐสฺสติฯ ทายชฺชํ ปฏิปชฺชิสฺสตีติ กุลวํสานุรูปาย ปฏิปตฺติยา อตฺตานํ ทายชฺชารหํ กโรนฺโต อมฺหากํ สนฺตกํ ทายชฺชํ ปฏิปชฺชิสฺสติฯ ทกฺขิณํ อนุปฺปทสฺสตีติ ปตฺติทานํ กตฺวา ตติยทิวสโต ปฏฺฐาย ทานํ อนุปฺปทสฺสติฯ

สนฺโต สปฺปุริสาติ อิมสฺมิํ ฐาเน มาตาปิตูสุ สมฺมา ปฏิปตฺติยา สนฺโต สปฺปุริสาติ เวทิตพฺพาฯ ปุพฺเพ กตมนุสฺสรนฺติ มาตาปิตูหิ ปฐมตรํ กตคุณํ อนุสฺสรนฺตาฯ โอวาทการีติ มาตาปิตูหิ ทินฺนสฺส โอวาทสฺส กตฺตาฯ ภตโปสีติ เยหิ ภโต, เตสํ โปสโกฯ ปสํสิโยติ ทิฏฺเฐว ธมฺเม มหาชเนน ปสํสิตพฺโพ โหติฯ

10. มหาสาลปุตฺตสุตฺตวณฺณนา

[40] ทสเม มหาสาลาติ มหารุกฺขาฯ สาขาปตฺตปลาเสน วฑฺฒนฺตีติ ขุทฺทกสาขาหิ จ ปตฺตสงฺขาเตน จ ปลาเสน วฑฺฒนฺติฯ อรญฺญสฺมินฺติ อคามเก ปเทเสฯ พฺรหาวเนติ มหาวเน อฏวิยํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

สุมนวคฺโค จตุตฺโถฯ

5. มุณฺฑราชวคฺโค

1. อาทิยสุตฺตวณฺณนา

[41] ปญฺจมสฺส ปฐเม โภคานํ อาทิยาติ โภคานํ อาทาตพฺพการณานิฯ อุฏฺฐานวีริยาธิคเตหีติ อุฏฺฐานสงฺขาเตน วีริเยน อธิคเตหิฯ พาหาพลปริจิเตหีติ พาหุพเลน สญฺจิเตหิฯ เสทาวกฺขิตฺเตหีติ เสทํ อวกฺขิเปตฺวา อุปฺปาทิเตหิฯ ธมฺมิเกหีติ ธมฺมยุตฺเตหิฯ ธมฺมลทฺเธหีติ ทสกุสลกมฺมํ อโกเปตฺวา ลทฺเธหิฯ ปีเณตีติ ปีณิตํ ถูลํ กโรติฯ เสสเมตฺถ จตุกฺกนิปาเต วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ ทุติยํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

3. อิฏฺฐสุตฺตวณฺณนา

[43] ตติเย อายุสํวตฺตนิกา ปฏิปทาติ ทานสีลาทิกา ปุญฺญปฏิปทาฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ อตฺถาภิสมยาติ อตฺถสฺส อภิสมาคเมน, อตฺถปฺปฏิลาเภนาติ วุตฺตํ โหติฯ

4. มนาปทายีสุตฺตวณฺณนา

[44] จตุตฺเถ อุคฺโคติ คุเณหิ อุคฺคตตฺตา เอวํลทฺธนาโมฯ สาลปุปฺผกํ ขาทนียนฺติ จตุมธุรโยชิเตน สาลิปิฏฺเฐน กตํ สาลปุปฺผสทิสํ ขาทนียํฯ ตญฺหิ ปญฺญายมานวณฺฏปตฺตเกสรํ กตฺวา ชีรกาทิสมฺภารยุตฺเต สปฺปิมฺหิ ปจิตฺวา สปฺปิํ วินิวตฺเตตฺวา โกลุมฺเพ ปูเรตฺวา คนฺธวาสํ คาหาเปตฺวา ปิทหิตฺวา ลญฺเฉตฺวา ฐปิตํ โหติฯ ตํ โส ยาคุํ ปิวิตฺวา นิสินฺนสฺส ภควโต อนฺตรภตฺเต ทาตุกาโม เอวมาหฯ ปฏิคฺคเหสิ ภควาติ เทสนามตฺตเมตํ, อุปาสโก ปน ตํ ภควโต จ ปญฺจนฺนญฺจ ภิกฺขุสตานํ อทาสิฯ ยถา จ ตํ, เอวํ สูกรมํสาทีนิปิฯ ตตฺถ สมฺปนฺนโกลกนฺติ สมฺปนฺนพทรํฯ สูกรมํสนฺติ มธุรรเสหิ พทเรหิ สทฺธิํ ชีรกาทิสมฺภาเรหิ โยเชตฺวา ปกฺกํ เอกสํวจฺฉริกสูกรมํสํฯ นิพฺพตฺตเตลกนฺติ วินิวตฺติตเตลํฯ นาลิยสากนฺติ สาลิปิฏฺเฐน สทฺธิํ มทฺทิตฺวา ชีรกาทิสํยุตฺเต สปฺปิมฺหิ ปจิตฺวา จตุมธุเรน โยเชตฺวา วาสํ คาหาเปตฺวา ฐปิตํ นาลิยสากํฯ เนตํ ภควโต กปฺปตีติ เอตฺถ อกปฺปิยํ อุปาทาย กปฺปิยมฺปิ น กปฺปตีติ วุตฺตํ, เสฏฺฐิ ปน สพฺพมฺปิ ตํ อาหราเปตฺวา ราสิํ กตฺวา ยํ ยํ อกปฺปิยํ, ตํ ตํ อนฺตราปณํ ปหิณิตฺวา กปฺปิยํ อุปโภคปริโภคภณฺฑํ อทาสิฯ จนฺทนผลกํ นาติมหนฺตํ ทีฆโต อฑฺฒเตยฺยรตนํ, ติริยํ ทิยฑฺฒรตนํ, สารวรภณฺฑตฺตา ปน มหคฺฆํ อโหสิฯ ภควา ตํ ปฏิคฺคเหตฺวา ขณฺฑาขณฺฑิกํ เฉทาเปตฺวา ภิกฺขูนํ อญฺชนปิสนตฺถาย ทาเปสิฯ