เมนู

มชฺฌฏฺฐาเน ธมฺมาสนํ โหติ โยชนปฺปมาโณ รตนปลฺลงฺโก อุปริ ติโยชเนน เสตจฺฉตฺเตน ธาริยมาเนน, ตทนนฺตรํ สกฺกสฺส เทวรญฺโญ อาสนํ อตฺถริยติ, ตโต เตตฺติํสาย เทวปุตฺตานํ, ตโต อญฺเญสํ มเหสกฺขานํ เทวานํ, อญฺญตรเทวตานํ ปุปฺผกณฺณิกาว อาสนํ โหติฯ เทวา เทวสภํ ปวิสิตฺวา นิสีทนฺติฯ ตโต ปุปฺเผหิ เรณุวฏฺฏิ อุคฺคนฺตฺวา อุปริกณฺณิกํ อาหจฺจ นิปตมานา เทวตานํ ติคาวุตปฺปมาณํ อตฺตภาวํ ลาขารสปริกมฺมสชฺชิตํ วิย สุวณฺณจุณฺณปิญฺชรํ วิย กโรติฯ เอกจฺเจ เทวา เอเกกํ ปุปฺผํ คเหตฺวา อญฺญมญฺญํ ปหรนฺตาปิ กีฬนฺติเยวฯ ปหรณกาเลปิ มหาตุมฺพปฺปมาณา เรณุ นิกฺขมิตฺวา สรีรํ ปภาสมฺปนฺเนหิ คนฺธจุณฺเณหิ สญฺชตมโนสิลาราคํ วิย กโรติฯ เอวํ สา กีฬา จตูหิ มาเสหิ ปริโยสานํ คจฺฉติฯ อยมานุภาโวติ อยํ อนุผริตุํ อานุภาโวฯ

อิทานิ ยสฺมา น สตฺถา ปาริจฺฉตฺตเกน อตฺถิโก, เตน ปน สทฺธิํ อุปเมตฺวา สตฺต อริยสาวเก ทสฺเสตุกาโม, ตสฺมา เต ทสฺเสตุํ เอวเมว โขติอาทิมาหฯ ตตฺถ ปพฺพชฺชาย เจเตตีติ ปพฺพชิสฺสามีติ จินฺเตติฯ เทวานํวาติ เทวานํ วิยฯ ยาว พฺรหฺมโลกา สทฺโท อพฺภุคฺคจฺฉตีติ ปถวิตลโต ยาว พฺรหฺมโลกา สาธุการสทฺเทน สพฺพํ เอกสทฺทเมว โหติฯ อยมานุภาโวติ อยํ ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน อนุผรณานุภาโวฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต จตุปาริสุทฺธิสีลํ ปพฺพชฺชานิสฺสิตํ โหติ, กสิณปริกมฺมํ ปฐมชฺฌานสนฺนิสฺสิตํ, วิปสฺสนาย สทฺธิํ ตโย มคฺคา ตีณิ จ ผลานิ อรหตฺตมคฺคสนฺนิสฺสิตานิ โหนฺติฯ เทสนาย เหฏฺฐโต วา อุปริโต วา อุภยโต วา ปริจฺเฉโท โหติ, อิธ ปน อุภยโต ปริจฺเฉโทฯ เตเนตํ วุตฺตํฯ สงฺเขปโต ปเนตฺถ วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตนฺติ เวทิตพฺพํฯ

6. สกฺกจฺจสุตฺตวณฺณนา

[70] ฉฏฺเฐ ปริสุทฺธา จ ภวิสฺสนฺตีติ ภิยฺโยโสมตฺตาย ปริสุทฺธา ภวิสฺสนฺติ นิมฺมลาฯ สกมฺมารคโตติ เอตฺถ ส-กาโร นิปาตมตฺตํ, กมฺมารคโต กมฺมารุทฺธนคโตติ อตฺโถฯ

7. ภาวนาสุตฺตวณฺณนา

[71] สตฺตเม อนนุยุตฺตสฺสาติ น ยุตฺตปฺปยุตฺตสฺส หุตฺวา วิหรโตฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, กุกฺกุฏิยา อณฺฑานีติ อิมา กณฺหปกฺขสุกฺกปกฺขวเสน ทฺเว อุปมา วุตฺตาฯ ตาสุ กณฺหปกฺขูปมา อตฺถสฺส อสาธิกา, อิตรา สาธิกาติ สุกฺกปกฺขูปมาย เอว อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ เสยฺยถาติ โอปมฺมตฺเถ นิปาโตฯ อปีติ สมฺภาวนตฺเถฯ อุภเยนาปิ เสยฺยถาปิ นาม, ภิกฺขเวติ ทสฺเสติฯ กุกฺกุฏิยา อณฺฑานิ อฏฺฐ วา ทส วา ทฺวาทส วาติ เอตฺถ ปน กิญฺจาปิ กุกฺกุฏิยา วุตฺตปฺปการโต อูนาธิกานิปิ อณฺฑานิ โหนฺติ, วจนสิลิฏฺฐตาย ปเนตํ วุตฺตํฯ เอวญฺหิ โลเก สิลิฏฺฐํ วจนํ โหติฯ ตานสฺสูติ ตานิ อสฺสุ, ภเวยฺยุนฺติ อตฺโถฯ กุกฺกุฏิยา สมฺมา อธิสยิตานีติ ตาย ชเนตฺติยา กุกฺกุฏิยา ปกฺเข ปสาเรตฺวา เตสํ อุปริ สยนฺติยา สมฺมา อธิสยิตานิฯ สมฺมา ปริเสทิตานีติ กาเลน กาลํ อุตุํ คณฺหาเปนฺติยา สุฏฺฐุ สมนฺตโต เสทิตานิ, อุสฺมีกตานีติ วุตฺตํ โหติฯ สมฺมา ปริภาวิตานีติ กาเลน กาลํ สุฏฺฐุ สมนฺตโต ภาวิตานิ, กุกฺกุฏคนฺธํ คาหาปิตานีติ อตฺโถฯ

กิญฺจาปิ ตสฺสา กุกฺกุฏิยาติ ตสฺสา กุกฺกุฏิยา อิมํ ติวิธกิริยากรเณน อปฺปมาทํ กตฺวา กิญฺจาปิ น เอวํ อิจฺฉา อุปฺปชฺเชยฺยฯ อถ โข ภพฺพาว เตติ อถ โข เต กุกฺกุฏโปตกา วุตฺตนเยน โสตฺถินา อภินิพฺภิชฺชิตุํ ภพฺพาวฯ เต หิ ยสฺมา ตาย กุกฺกุฏิยา เอวํ ตีหากาเรหิ ตานิ อณฺฑานิ ปริปาลิยมานานิ น ปูตีนิ โหนฺติฯ โยปิ เนสํ อลฺลสิเนโห, โส ปริยาทานํ คจฺฉติ, กปาลํ ตนุกํ โหติ, ปาทนขสิขา จ มุขตุณฺฑกญฺจ ขรํ โหติ, สยมฺปิ ปริณามํ คจฺฉติฯ กปาลสฺส ตนุตฺตา พหิทฺธา อาโลโก อนฺโต ปญฺญายติ, ตสฺมา ‘‘จิรํ วต มยํ สํกุฏิตหตฺถปาทา สมฺพาเธ สยิมฺห, อยญฺจ พหิ อาโลโก ทิสฺสติ, เอตฺถ ทานิ โน สุขวิหาโร ภวิสฺสตี’’ติ นิกฺขมิตุกามา หุตฺวา กปาลํ ปาเทน ปหรนฺติ, คีวํ ปสาเรนฺติ, ตโต ตํ กปาลํ ทฺเวธา ภิชฺชติฯ อถ เต ปกฺเข วิธุนนฺตา ตํขณานุรูปํ วิรวนฺตา นิกฺขมนฺติเยวฯ นิกฺขมนฺตา จ คามกฺเขตฺตํ อุปโสภยมานา วิจรนฺติฯ