อตฺโถ หิ ปฏิสรณํ , น พฺยญฺชนํฯ ‘‘มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา, มโนเสฏฺฐา มโนมยา’’ติ คาถายปิ เอเสว นโยฯ

[57] สตฺตเม กุสลาติ จตุภูมกาปิ กุสลา ธมฺมา กถิตาฯ เสสํ ฉฏฺเฐ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ

[58] อฏฺฐเม ยถยิทํ, ภิกฺขเว, ปมาโทติ เอตฺถ, ภิกฺขเวติ อาลปนํ, ยถา อยํ ปมาโทติ อตฺโถฯ ปมาโทติ ปมชฺชนากาโรฯ วุตฺตญฺเหตํ –

‘‘ตตฺถ กตโม ปมาโท? กายทุจฺจริเต วา วจีทุจฺจริเต วา มโนทุจฺจริเต วา ปญฺจสุ วา กามคุเณสุ จิตฺตสฺส โวสฺสคฺโค โวสฺสคฺคานุปฺปทานํ กุสลานํ วา ธมฺมานํ ภาวนาย อสกฺกจฺจกิริยตา อสาตจฺจกิริยตา อนฏฺฐิตกิริยตา โอลีนวุตฺติตา นิกฺขิตฺตฉนฺทตา นิกฺขิตฺตธุรตา อนธิฏฺฐานํ อนนุโยโค อนาเสวนา อภาวนา อพหุลีกมฺมํ ฯ โย เอวรูโป ปมาโท ปมชฺชนา ปมชฺชิตตฺตํ, อยํ วุจฺจติ ปมาโท’’ติ (วิภ. 846)ฯ

อุปฺปนฺนา จ กุสลา ธมฺมา ปริหายนฺตีติ อิทํ ฌานวิปสฺสนานํ วเสน วุตฺตํฯ มคฺคผลานํ ปน สกิํ อุปฺปนฺนานํ ปุน ปริหานํ นาม นตฺถิฯ

[59] นวเม อปฺปมาโท ปมาทสฺส ปฏิปกฺขวเสน วิตฺถารโต เวทิตพฺโพฯ

[60] ทสเม โกสชฺชนฺติ กุสีตภาโวฯ เสสํ วุตฺตนยเมวาติฯ

อจฺฉราสงฺฆาตวคฺควณฺณนาฯ

7. วีริยารมฺภาทิวคฺควณฺณนา

[61] สตฺตมสฺส ปฐเม วีริยารมฺโภติ จตุกิจฺจสฺส สมฺมปฺปธานวีริยสฺส อารมฺโภ, อารทฺธปคฺคหิตปริปุณฺณวีริยตาติ อตฺโถฯ