เตน กมฺเมน นิรเย ปจฺจิตฺวา ปกฺกาวเสเสน อิมํ พฺยสนํ ปาปุณิํสุฯ จตุปริสมชฺเฌ ปน กถา อุทปาทิ – ‘‘พหุสฺสุตา วต ขุชฺชุตฺตรา, มาตุคามอตฺตภาเว ฐตฺวา ปญฺจนฺนํ มาตุคามสตานํ ธมฺมํ กเถตฺวา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐาเปสิฯ สามาวตีปิ รญฺญา อตฺตโน อปฺปิตํ กณฺฑํ เมตฺตาผรเณน ผริตฺวา ปฏิพาหี’’ติ ตสฺสาปิ มหาชโน คุณํ กเถสิฯ เอวเมตํ วตฺถุ สมุฏฺฐิตํฯ อถ สตฺถา อปรภาเค เชตวเน นิสินฺโน ตเทว การณํ อฏฺฐุปฺปตฺติํ กตฺวา ขุชฺชุตฺตรํ พหุสฺสุตานํ, สามาวติํ เมตฺตาวิหารีนํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสีติฯ

อุตฺตรานนฺทมาตาวตฺถุ

[262] ปญฺจเม ฌายีนนฺติ ฌานาภิรตานํ อุปาสิกานํ, อุตฺตรา นนฺทมาตา, อคฺคาติ ทสฺเสติฯ สา กิร ปทุมุตฺตรพุทฺธกาเล หํสวติยํ กุลเคเห นิพฺพตฺตา สตฺถุ ธมฺมกถํ สุณนฺตี สตฺถารํ เอกํ อุปาสิกํ ฌานาภิรตานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา อธิการกมฺมํ กตฺวา ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถสิฯ สา กปฺปสตสหสฺสํ เทวมนุสฺเสสุ สํสริตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท ราชคหนคเร สุมนเสฏฺฐิํ นิสฺสาย วสนฺตสฺส ปุณฺณสีหสฺส นาม ภริยาย กุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิํ คณฺหิ, อุตฺตราติสฺสา นามํ อกํสุฯ

อเถกสฺมิํ นกฺขตฺตมหทิวเส ราชคหเสฏฺฐิ ปุณฺณํ ปกฺโกสาเปตฺวา อาห – ‘‘ตาต ปุณฺณ, นกฺขตฺตํ วา อุโปสโถ วา ทุคฺคตสฺส กิํ กริสฺสติ, เอวํ สนฺเตปิ วเทหิ ‘กิํ นกฺขตฺตปริพฺพยํ คเหตฺวา นกฺขตฺตํ กีฬิสฺสสิ, พลวโคเณ จ ผาลญฺจ นงฺคลญฺจ คเหตฺวา กสิสฺสสี’’’ติฯ ‘‘มม ภริยาย สทฺธิํ มนฺเตตฺวา ชานิสฺสามิ, อยฺยา’’ติ ตํ กถํ ภริยาย อาโรเจสิฯ ‘‘เสฏฺฐิ นาม อยฺโย อิสฺสโร, ตสฺส ตยา สทฺธิํ กเถนฺตสฺส กถา โสภติ, ตฺวํ ปน อตฺตโน กสิกมฺมํ มา วิสฺสชฺเชสี’’ติ อาหฯ โส ตสฺสา วจนํ สุตฺวา กสิภณฺฑํ อาทาย กสิตุํ คโตฯ

ตํทิวสญฺจ สาริปุตฺตตฺเถโร นิโรธสมาปตฺติโต วุฏฺฐาย ‘‘กสฺส อชฺช มยา สงฺคหํ กาตุํ วฏฺฏตี’’ติ อาวชฺเชนฺโต อิมสฺส ปุณฺณสฺส อุปนิสฺสยํ ทิสฺวา ภิกฺขาจารเวลาย ปตฺตจีวรมาทาย ปุณฺณสฺส กสนฏฺฐานํ คจฺฉนฺโต อวิทูเร อตฺตานํ ทสฺเสสิฯ