เมนู

สูรมฺพฏฺฐวตฺถุ

[255] อฏฺฐเม อเวจฺจปฺปสนฺนานนฺติ อวิคจฺฉนสภาเวน อจเลน ปสาเทน สมนฺนาคตานํ สูรมฺพฏฺโฐ อคฺโคติ ทสฺเสติฯ อยํ กิร ปทุมุตฺตรพุทฺธกาเล หํสวติยํ กุลเคเห นิพฺพตฺโต สตฺถุ ธมฺมกถํ สุตฺวา สตฺถารํ เอกํ อุปาสกํ อเวจฺจปฺปสนฺนานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา อธิการกมฺมํ กตฺวา ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถสิฯ โส กปฺปสตสหสฺสํ เทวมนุสฺเสสุ สํสริตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ เสฏฺฐิกุเล นิพฺพตฺติ, สูรมฺพฏฺโฐติสฺส นามํ อกํสุฯ

โส อปรภาเค วยปฺปตฺโต ฆราวาเส ปติฏฺฐาย อญฺญติตฺถิยานํ อุปฏฺฐาโก หุตฺวา จรติฯ อถ สตฺถา ปจฺจูสสมเย โลกํ โวโลเกนฺโต ตสฺส โสตาปตฺติมคฺคเหตุํ ทิสฺวา ภิกฺขาจารเวลาย นิเวสนทฺวารํ อคมาสิฯ โส ทสพลํ ทิสฺวา จินฺเตสิ – ‘‘สมโณ โคตโม มหากุเล เจว ชาโต, โลเก จ อภิญฺญาโต, เตนสฺส สนฺติกํ อคมนํ นาม น ยุตฺต’’นฺติ สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา ปาเทสุ วนฺทิตฺวา ปตฺตํ คเหตฺวา ฆรํ ปเวเสตฺวา มหารเห ปลฺลงฺเก นิสีทาเปตฺวา ภิกฺขํ ทตฺวา ภตฺตกิจฺจปริโยสาเน เอกมนฺตํ นิสีทิฯ สตฺถา ตสฺส จริตวเสน ธมฺมํ เทเสสิฯ เทสนาปริโยสาเน โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิฯ สตฺถาปิ ตํ ทเมตฺวา วิหารเมว คโตฯ

ตโต มาโร จินฺเตสิ – ‘‘อยํ สูรมฺพฏฺโฐ นาม อมฺหากํ สนฺตโก, สตฺถา ปนสฺส อชฺช เคหํ คโต, กิํ นุ โข สตฺถุ ธมฺมํ สุตฺวา มคฺคปาตุภาวํ อกริตฺถาติ ยาวสฺส มม วิสยา อติกฺกนฺตภาวํ วา อนติกฺกนฺตภาวํ วา ชานามี’’ติ อตฺตโน กามรูปิตาย ทสพลสฺส สริกฺขกํ รูปํ มาเปตฺวา จีวรคฺคหณมฺปิ ปตฺตคฺคหณมฺปิ พุทฺธากปฺเปเนว กตฺวา ทฺวตฺติํสลกฺขณธโร หุตฺวา สูรมฺพฏฺฐสฺส เคหทฺวาเร อฏฺฐาสิฯ สูรมฺพฏฺโฐปิ ‘‘ปุน ทสพโล อาคโต’’ติ สุตฺวา ‘‘พุทฺธานํ อนิยฺยานิกคมนํ นาม นตฺถิ, เกน นุ โข การเณน อาคโต’’ติ เวเคน ‘‘ทสพโล’’ติ สญฺญาย ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ ฐิโต, ‘‘ภนฺเต, ตุมฺเห อิทาเนว อิมสฺมิํ เคเห ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา คตา, กิํ นุ โข การณํ ปฏิจฺจ ปุน อาคตตฺถา’’ติ อาหฯ