เมนู

อิติ อิมสฺมิํ สุตฺเต เตวีสติ ธาตุโย กถิตาฯ กถํ? เอตฺถ หิ จกฺขุปสาโท จกฺขุธาตุ, ตสฺส อารมฺมณํ รูปธาตุ, จกฺขุวิญฺญาณํ วิญฺญาณธาตุ, จกฺขุวิญฺญาณธาตุยา สหชาตา ตโย ขนฺธา ธมฺมธาตุ, เอวํ ปญฺจสุ ทฺวาเรสุ จตุนฺนํ จตุนฺนํ วเสน วีสติฯ มโนทฺวาเร ‘‘มโนธาตู’’ติ อาวชฺชนจิตฺตํ คหิตํ, อารมฺมณญฺเจว หทยวตฺถุ จ ธมฺมธาตุ, วตฺถุนิสฺสิตํ มโนวิญฺญาณธาตูติ เอวํ เตวีสติ โหนฺติฯ เอวํ เตวีสติยา ธาตูนํ วเสน ธาตุนานตฺตํ วุตฺตํ ภควตาติ ทสฺเสติฯ

7-8. หาลิทฺทิกานิสุตฺตาทิวณฺณนา

[130-131] สตฺตเม มนาปํ อิตฺเถตนฺติ ปชานาตีติ ยํ อเนน มนาปํ รูปํ ทิฏฺฐํ, ตํ อิตฺเถตนฺติ เอวเมตํ มนาปเมว ตนฺติ ปชานาติฯ จกฺขุวิญฺญาณํ สุขเวทนิยญฺจ ผสฺสํ ปฏิจฺจาติ จกฺขุวิญฺญาณญฺเจว, โย จ อุปนิสฺสยโกฏิยา วา อนนฺตรโกฏิยา วา สมนนฺตรโกฏิยา วา สมฺปยุตฺตโกฏิยา วา สุขเวทนาย ปจฺจโย ผสฺโส, ตํ สุขเวทนิยํ ผสฺสญฺจ ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชติ สุขเวทนาติฯ เอส นโย สพฺพตฺถฯ อิติ อิเมสุ ทฺวีสุ สุตฺเตสุ กิริยามโนวิญฺญาณธาตุ อาวชฺชนกิจฺจา, มโนธาตุเยว วา สมานา มโนธาตุนาเมน วุตฺตาติ เวทิตพฺพาฯ อฏฺฐมํ อุตฺตานเมวฯ

9. โลหิจฺจสุตฺตวณฺณนา

[132] นวเม มกฺกรกเตติ เอวํนามเก นคเร อรญฺญกุฏิกายนฺติ อรญฺเญ กตาย ปาฏิเยกฺกาย กุฏิยํ, น วิหารปจฺจนฺตกุฏิยํฯ มาณวกาติ เยปิ ตตฺถ มหลฺลกา, เต มหลฺลกกาเลปิ อนฺเตวาสิกตาย มาณวกาตฺเวว วุตฺตาฯ เตนุปสงฺกมิํสูติ ปาโต สิปฺปํ อุคฺคณฺหิตฺวา สายํ ‘‘อาจริยสฺส กฏฺฐานิ อาหริสฺสามา’’ติ อรญฺญํ ปวิสิตฺวา วิจรนฺตา เยน สา กุฏิกา, เตนุปสงฺกมิํสุฯ ปริโต ปริโต กุฏิกายาติ ตสฺสา กุฏิกาย สมนฺตโต สมนฺตโตฯ เสเลยฺยกานีติ อญฺญมญฺญสฺส ปิฏฺฐิํ คเหตฺวา ลงฺฆิตฺวา อิโต จิโต จงฺกมนกีฬนานิฯ