เมนู

ทารุนฺติ เสนาสเน โคปานสิอาทีสุ ปลุชฺชมาเนสุ ตทตฺถาย ทารุํฯ สกฏนฺติ คิหิวิกตํ กตฺวา ตาวกาลิกสกฏํฯ น เกวลญฺจ สกฏเมว, อญฺญมฺปิ วาสิผรสุกุทฺทาลาทิอุปกรณํ เอวํ ปริเยสิตุํ วฏฺฏติฯ ปุริโสติ หตฺถกมฺมวเสน ปุริโส ปริเยสิตพฺโพฯ ยํกิญฺจิ หิ ปุริสํ ‘‘หตฺถกมฺมํ , อาวุโส, กตฺวา ทสฺสสี’’ติ วตฺวา ‘‘ทสฺสามิ, ภนฺเต,’’ติ วุตฺเต ‘‘อิทญฺจิทญฺจ กโรหี’’ติ ยํ อิจฺฉติ, ตํ กาเรตุํ วฏฺฏติฯ น ตฺเววาหํ, คามณิ, เกนจิ ปริยาเยนาติ ชาตรูปรชตํ ปนาหํ เกนจิปิ การเณน ปริเยสิตพฺพนฺติ น วทามิฯ

11. ภทฺรกสุตฺตวณฺณนา

[363] เอกาทสเม มลฺเลสูติ เอวํนามเก ชนปเทฯ วเธนาติ มารเณนฯ ชานิยาติ ธนชานิยาฯ อกาลิเกน ปตฺเตนาติ น กาลนฺตเรน ปตฺเตน, กาลํ อนติกฺกมิตฺวาว ปตฺเตนาติ อตฺโถฯ จิรวาสี นาม กุมาโรติ เอวํนามโก ตสฺส ปุตฺโตฯ พหิ อาวสเถ ปฏิวสตีติ พหินคเร กิญฺจิเทว สิปฺปํ อุคฺคณฺหนฺโต วสติฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต วฏฺฏทุกฺขํ กถิตํฯ

12. ราสิยสุตฺตวณฺณนา

[364] ทฺวาทสเม ราสิโยติ ราสิํ กตฺวา ปญฺหสฺส ปุจฺฉิตตฺตา ราสิโยติ เอวํ ธมฺมสงฺคาหกตฺเถเรหิ คหิตนาโมฯ ตปสฺสินฺติ ตปนิสฺสิตกํฯ ลูขชีวินฺติ ลูขชีวิกํฯ อนฺตาติ โกฏฺฐาสาฯ คาโมติ คามฺโมฯ คมฺโมติปิ ปาโฐ, คามวาสีนํ ธมฺโมติ อตฺโถฯ อตฺตกิลมถานุโยโคติ อตฺตโน กิลมถานุโยโค, สรีรทุกฺขกรณนฺติ อตฺโถฯ

กสฺมา ปเนตฺถ กามสุขลฺลิกานุโยโค คหิโต, กสฺมา อตฺตกิลมถานุโยโค, กสฺมา มชฺฌิมา ปฏิปทาติ? กามสุขลฺลิกานุโยโค ตาว กามโภคีนํ ทสฺสนตฺถํ คหิโต, อตฺตกิลมถานุโยโค ตปนิสฺสิตกานํ, มชฺฌิมา ปฏิปทา ติณฺณํ นิชฺชรวตฺถูนํ ทสฺสนตฺถํ คหิตาฯ กิํ เอเตสํ ทสฺสเน ปโยชนนฺติ? อิเม ทฺเว อนฺเต ปหาย ตถาคโต มชฺฌิมาย ปฏิปทาย สมฺมาสมฺโพธิํ ปตฺโตฯ

โส กามโภคิโนปิ น สพฺเพ ครหติ น ปสํสติ, ตปนิสฺสิตเกปิ น สพฺเพ ครหติ น ปสํสติ, ครหิตพฺพยุตฺตเกเยว ครหติ, ปสํสิตพฺพยุตฺตเก ปสํสตีติ อิมสฺสตฺถสฺส ปกาสนํ เอเตสํ ทสฺสเน ปโยชนนฺติ เวทิตพฺพํฯ

อิทานิ ตมตฺถํ ปกาเสนฺโต ตโย โขเม, คามณิ, กามโภคิโนติอาทิมาหฯ ตตฺถ สาหเสนาติ สาหสิกกมฺเมนฯ น สํวิภชตีติ มิตฺตสหายสนฺทิฏฺฐสมฺภตฺตานํ สํวิภาคํ น กโรติฯ น ปุญฺญานิ กโรตีติ อนาคตภวสฺส ปจฺจยภูตานิ ปุญฺญานิ น กโรติฯ ธมฺมาธมฺเมนาติ ธมฺเมน จ อธมฺเมน จฯ ฐาเนหีติ การเณหิฯ สจฺฉิกโรตีติ กถํ อตฺตานํ อาตาเปนฺโต ปริตาเปนฺโต สจฺฉิกโรติ? จตุรงฺควีริยวเสน จ ธุตงฺควเสน จฯ ติสฺโส สนฺทิฏฺฐิกา นิชฺชราติ เอตฺถ เอโกปิ มคฺโค ติณฺณํ กิเลสานํ นิชฺชรณตาย ติสฺโส นิชฺชราติ วุตฺโตติฯ

13. ปาฏลิยสุตฺตวณฺณนา

[365] เตรสเม ทูเตยฺยานีติ ทูตกมฺมานิ ปณฺณานิ เจว มุขสาสนานิ จฯ ปาณาติปาตญฺจาหนฺติ อิทํ กสฺมา อารทฺธํ? น เกวลํ อหํ มายํ ชานามิ, อญฺญมฺปิ อิทญฺจิทญฺจ ชานามีติ สพฺพญฺญุภาวทสฺสนตฺถํ อารทฺธํฯ สนฺติ หิ, คามณิ, เอเก สมณพฺราหฺมณาติ อิทํ เสสสมณพฺราหฺมณานํ ลทฺธิํ ทสฺเสตฺวา ตสฺสา ปชหาปนตฺถํ อารทฺธํฯ

มาลี กุณฺฑลีติ มาลาย มาลี, กุณฺฑเลหิ กุณฺฑลีฯ อิตฺถิกาเมหีติ อิตฺถีหิ สทฺธิํ กามา อิตฺถิกามา, เตหิ อิตฺถิกาเมหิฯ อาวสถาคารนฺติ กุลฆรสฺส เอกสฺมิํ ฐาเน เอเกกสฺเสว สุขนิวาสตฺถาย กตํ วาสาคารํฯ เตนาหํ ยถาสตฺติ ยถาพลํ สํวิภชามีติ ตสฺสาหํ อตฺตโน สตฺติอนุรูเปน เจว พลานุรูเปน จ สํวิภาคํ กโรมิฯ อลนฺติ ยุตฺตํฯ กงฺขนิเย ฐาเนติ กงฺขิตพฺเพ การเณฯ จิตฺตสมาธินฺติ ตสฺมิํ ธมฺมสมาธิสฺมิํ ฐิโต ตฺวํ สห วิปสฺสนาย จตุนฺนํ มคฺคานํ วเสน จิตฺตสมาธิํ สเจ ปฏิลเภยฺยาสีติ ทสฺเสติฯ อปณฺณกตาย มยฺหนฺติ อยํ ปฏิปทา มยฺหํ อปณฺณกตาย อนปราธกตาย เอว สํวตฺตตีติ อตฺโถฯ กฏคฺคาโหติ ชยคฺคาโหฯ