เมนู

8. นาคสํยุตฺตํ

1. สุทฺธิกสุตฺตวณฺณนา

[342] นาคสํยุตฺเต อณฺฑชาติ อณฺเฑ ชาตาฯ ชลาพุชาติ วตฺถิโกเส ชาตาฯ สํเสทชาติ สํเสเท ชาตาฯ โอปปาติกาติ อุปปติตฺวา วิย ชาตาฯ อิทญฺจ ปน สุตฺตํ อฏฺฐุปฺปตฺติยา วุตฺตํฯ ภิกฺขูนญฺหิ ‘‘กติ นุ โข นาคโยนิโย’’ติ กถา อุทปาทิฯ อถ ภควา ปุคฺคลานํ นาคโยนีหิ อุทฺธรณตฺถํ นาคโยนิโย อาวิกโรนฺโต อิมํ สุตฺตมาหฯ

2-50. ปณีตตรสุตฺตาทิวณฺณนา

[343-391] ทุติยาทีสุ โวสฺสฏฺฐกายาติ อหิตุณฺฑิกปริพุทฺธํ อคเณตฺวา วิสฺสฏฺฐกายาฯ ทฺวยการิโนติ ทุวิธการิโน, กุสลากุสลการิโนติ อตฺโถฯ สจชฺช มยนฺติ สเจ อชฺช มยํฯ สหพฺยตํ อุปปชฺชตีติ สหภาวํ อาปชฺชติฯ ตตฺรสฺส อกุสลํ อุปปตฺติยา ปจฺจโย โหติ, กุสลํ อุปปนฺนานํ สมฺปตฺติยาฯ อนฺนนฺติ ขาทนียโภชนียํฯ ปานนฺติ ยํกิญฺจิ ปานกํฯ วตฺถนฺติ นิวาสนปารุปนํฯ ยานนฺติ ฉตฺตุปาหนํ อาทิํ กตฺวา ยํกิญฺจิ คมนปจฺจยํฯ มาลนฺติ ยํกิญฺจิ สุมนมาลาทิปุปฺผํฯ คนฺธนฺติ ยํกิญฺจิ จนฺทนาทิคนฺธํฯ วิเลปนนฺติ ยํกิญฺจิ ฉวิราคกรณํฯ เสยฺยาวสถปทีเปยฺยนฺติ มญฺจปีฐาทิเสยฺยํ เอกภูมิกาทิอาวสถํ วฏฺฏิเตลาทิปทีปูปกรณญฺจ เทตีติ อตฺโถฯ เตสญฺหิ ทีฆายุกตาย จ วณฺณวนฺตตาย จ สุขพหุลตาย จ ปตฺถนํ กตฺวา อิมํ ทสวิธํ ทานวตฺถุํ ทตฺวา ตํ สมฺปตฺติํ อนุภวิตุํ ตตฺถ นิพฺพตฺตนฺติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

นาคสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. สุปณฺณสํยุตฺตวณฺณนา

[392-437] สุปณฺณสํยุตฺเต ปตฺตานํ วณฺณวนฺตตาย ครุฬา สุปณฺณาติ วุตฺตาฯ อิธาปิ ปฐมสุตฺตํ ปุริมนเยเนว อฏฺฐุปฺปตฺติยํ วุตฺตํฯ หรนฺตีติ อุทฺธรนฺติฯ อุทฺธรมานา จ ปน เต อตฺตนา หีเน วา สเม วา อุทฺธริตุํ สกฺโกนฺติ, น อตฺตนา ปณีตตเรฯ สตฺตวิธา หิ อนุทฺธรณียนาคา นาม ปณีตตรา กมฺพลสฺสตรา ธตรฏฺฐา สตฺตสีทนฺตรวาสิโน ปถวิฏฺฐกา ปพฺพตฏฺฐกา วิมานฏฺฐกาติฯ ตตฺร อณฺฑชาทีนํ ชลาพุชาทโย ปณีตตรา , เต เตหิ อนุทฺธรณียาฯ กมฺพลสฺสตรา ปน นาคเสนาปติโน, เต ยตฺถ กตฺถจิ ทิสฺวา โย โกจิ สุปณฺโณ อุทฺธริตุํ น สกฺโกติฯ ธตรฏฺฐา ปน นาคราชาโน, เตปิ โกจิ อุทฺธริตุํ น สกฺโกติฯ เย ปน สตฺตสีทนฺตเร มหาสมุทฺเท วสนฺติ, เต ยสฺมา กตฺถจิ วิกมฺปนํ กาตุํ น สกฺกา, ตสฺมา โกจิ อุทฺธริตุํ น สกฺโกติฯ ปถวิฏฺฐกาทีนํ นิลียโนกาโส อตฺถิ, ตสฺมา เตปิ อุทฺธริตุํ น สกฺโกติฯ เย ปน มหาสมุทฺเท อูมิปิฏฺเฐ วสนฺติ, เต โย โกจิ สโม วา ปณีตตโร วา สุปณฺโณ อุทฺธริตุํ สกฺโกติฯ เสสํ นาคสํยุตฺเต วุตฺตนยเมวาติฯ

สุปณฺณสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. คนฺธพฺพกายสํยุตฺตวณฺณนา

[438-549] คนฺธพฺพกายสํยุตฺเต มูลคนฺเธ อธิวตฺถาติ ยสฺส รุกฺขสฺส มูเล คนฺโธ อตฺถิ, ตํ นิสฺสาย นิพฺพตฺตาฯ โส หิ สกโลปิ รุกฺโข เตสํ อุปกปฺปติฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ คนฺธคนฺเธติ มูลาทิคนฺธานํ คนฺเธฯ ยสฺส หิ รุกฺขสฺส สพฺเพสมฺปิ มูลาทีนํ คนฺโธ อตฺถิ, โส อิธ คนฺโธ นามฯ ตสฺส คนฺธสฺส คนฺเธ, ตสฺมิํ อธิวตฺถาฯ อิธ มูลาทีนิ สพฺพานิ เตสํเยว อุปกปฺปนฺติฯ โส ทาตา โหติ มูลคนฺธานนฺติ โส กาฬานุสาริกาทีนํ มูลคนฺธานํ ทาตา โหติฯ เอวํ สพฺพปเทสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ เอวญฺหิ สริกฺขทานมฺปิ ทตฺวา ปตฺถนํ ฐเปนฺติ, อสริกฺขทานมฺปิฯ ตํ ทสฺเสตุํ โส อนฺนํ เทตีติอาทิ ทสวิธํ ทานวตฺถุ วุตฺตํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

คนฺธพฺพกายสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ