เอวํ โข ภิกฺขูติ เอวํ รูปารมฺมณสฺส ฉนฺทราคสฺส เวทนาทีสุ อญฺญตรํ อารมฺมณํ อกรณโต สิยา ฉนฺทราคเวมตฺตตาฯ ขนฺธาธิวจนนฺติ ขนฺธาติ อยํ ปญฺญตฺติฯ อยํ ปน อนุสนฺธิ น ฆฏิยติ, กิญฺจาปิ น ฆฏิยติ, สานุสนฺธิกาว ปุจฺฉา, สานุสนฺธิกํ วิสฺสชฺชนํฯ อยญฺหิ เถโร เตสํ เตสํ ภิกฺขูนํ อชฺฌาสเยน ปุจฺฉติ, สตฺถาปิ เตสํ เตสํ อชฺฌาสเยเนว วิสฺสชฺเชติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวฯ ทสมํฯ

อิมสฺส จ ปน วคฺคสฺส เอเกกสฺมิํ สุตฺเต ปญฺจสตา ปญฺจสตา ภิกฺขู อรหตฺตํ ปตฺตาติฯ

ขชฺชนียวคฺโค อฏฺฐโมฯ

9. เถรวคฺโค

1. อานนฺทสุตฺตวณฺณนา

[83] เถรวคฺคสฺส ปฐเม มนฺตาณิปุตฺโตติ, มนฺตาณิยา นาม พฺราหฺมณิยา ปุตฺโตฯ อุปาทายาติ อาคมฺม อารพฺภ สนฺธาย ปฏิจฺจฯ อสฺมีติ โหตีติ อสฺมีติ เอวํ ปวตฺตํ ตณฺหามานทิฏฺฐิปปญฺจตฺตยํ โหติฯ ทหโรติ ตรุโณฯ ยุวาติ โยพฺพเนน สมนฺนาคโตฯ มณฺฑนกชาติโกติ มณฺฑนกสภาโว มณฺฑนกสีโลฯ มุขนิมิตฺตนฺติ มุขปฏิพิมฺพํฯ ตญฺหิ ปริสุทฺธํ อาทาสมณฺฑลํ ปฏิจฺจ ปญฺญายติฯ กิํ ปน ตํ โอโลกยโต สกมุขํ ปญฺญายติ, ปรมุขนฺติ? ยทิ สกํ ภเวยฺย, ปรมฺมุขํ หุตฺวา ปญฺญาเยยฺย, อถ ปรสฺส ภเวยฺย, วณฺณาทีหิ อสทิสํ หุตฺวา ปญฺญาเยยฺยฯ ตสฺมา น ตํ อตฺตโน, น ปรสฺส, อาทาสํ ปน นิสฺสาย นิภาสรูปํ นาม ตํ ปญฺญายตีติ วทนฺติฯ อถ ยํ อุทเก ปญฺญายติ, ตํ เกน การเณนาติ ? มหาภูตานํ วิสุทฺธตายฯ ธมฺโม เม อภิสมิโตติ มยา ญาเณน จตุสจฺจธมฺโม อภิสมาคโต, โสตาปนฺโนสฺมิ ชาโตติ กเถสิฯ ปฐมํฯ