เมนู

6. สมฺมาสมฺพุทฺธสุตฺตวณฺณนา

[58] ฉฏฺเฐ โก อธิปฺปยาโสติ โก อธิกปโยโคฯ อนุปฺปนฺนสฺสาติ อิมญฺหิ มคฺคํ กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺโธ อุปฺปาเทสิ, อนฺตรา อญฺโญ สตฺถา อุปฺปาเทตุํ นาสกฺขิ, อิติ ภควา อนุปฺปนฺนสฺส มคฺคสฺส อุปฺปาเทตา นามฯ นคโรปมสฺมิญฺหิ อวฬญฺชนฏฺฐาเนสุ ปุราณมคฺโค ชาโต, อิธ อวตฺตมานฏฺเฐน อนุปฺปนฺนมคฺโค นามฯ อสญฺชาตสฺสาติ ตสฺเสว เววจนํฯ อนกฺขาตสฺสาติ อกถิตสฺสฯ มคฺคํ ชานาตีติ มคฺคญฺญูฯ มคฺคํ วิทิตํ ปากฏํ อกาสีติ มคฺควิทูฯ มคฺเค จ อมคฺเค จ โกวิโทติ มคฺคโกวิโทมคฺคานุคาติ มคฺคํ อนุคจฺฉนฺตาฯ ปจฺฉา สมนฺนาคตาติ อหํ ปฐมํ คโต, สาวกา ปจฺฉา สมนฺนาคตาฯ ฉฏฺฐํฯ

7. อนตฺตลกฺขณสุตฺตวณฺณนา

[59] สตฺตเม ปญฺจวคฺคิเยติ อญฺญาสิ โกณฺฑญฺญตฺเถราทิเก ปญฺจ ชเน ปุราณุปฏฺฐาเกฯ อามนฺเตสีติ อาสาฬฺหิปุณฺณมทิวเส ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนโต ปฏฺฐาย อนุกฺกเมน โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐิเต ‘‘อิทานิ เนสํ อาสวกฺขยาย ธมฺมํ เทเสสฺสามี’’ติ ปญฺจมิยํ ปกฺขสฺส อามนฺเตสิฯ เอตทโวจาติ เอตํ ‘‘รูปํ, ภิกฺขเว, อนตฺตา’’ติอาทินยปฺปวตฺตํ อนตฺตลกฺขณสุตฺตํ อโวจฯ ตตฺถ อนตฺตาติ ปุพฺเพ วุตฺเตหิ จตูหิ การเณหิ อนตฺตาฯ ตํ กิํ มญฺญถ, ภิกฺขเวติ อิทํ กสฺมา อารทฺธํ? เอตฺตเกน ฐาเนน อนตฺตลกฺขณเมว กถิตํ, น อนิจฺจทุกฺขลกฺขณานิ, อิทานิ ตานิ ทสฺเสตฺวา สโมธาเนตฺวา ตีณิปิ ลกฺขณานิ ทสฺเสตุํ อิทมารทฺธนฺติ เวทิตพฺพํฯ ตสฺมาติ ยสฺมา อิเม ปญฺจกฺขนฺธา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา, ตสฺมาฯ ยํกิญฺจิ รูปนฺติอาทีสุ วิตฺถารกถา วิสุทฺธิมคฺเค ปญฺญาภาวนาธิกาเร ขนฺธนิทฺเทเส วุตฺตาวฯ เสสํ สพฺพตฺถ วุตฺตานุสาเรเนว เวทิตพฺพํฯ อิมสฺมิํ ปน สุตฺเต อนตฺตลกฺขณเมว กถิตนฺติฯ สตฺตมํฯ

8. มหาลิสุตฺตวณฺณนา

[60] อฏฺฐเม เอกนฺตทุกฺขนฺติอาทีนิ ธาตุสํยุตฺเต วุตฺตนยาเนวฯ อฏฺฐมํฯ