เมนู

2. ปฏิปทาสุตฺตวณฺณนา

[44] ทุติเย ทุกฺขสมุทยคามินี สมนุปสฺสนาติ ยสฺมา สกฺกาโย ทุกฺขํ, ตสฺส จ สมุทยคามินี ปฏิปทา นาม ‘‘รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสตี’’ติ เอวํ ทิฏฺฐิสมนุปสฺสนา วุตฺตา, ตสฺมา ทุกฺขสมุทยคามินี สมนุปสฺสนาติ อยเมตฺถ อตฺโถ โหติฯ ทุกฺขนิโรธคามินี สมนุปสฺสนาติ เอตฺถ สห วิปสฺสนาย จตุมคฺคญาณํ ‘‘สมนุปสฺสนา’’ติ วุตฺตํฯ อิติ อิมสฺมิํ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํฯ ทุติยํฯ

3. อนิจฺจสุตฺตวณฺณนา

[45] ตติเย สมฺมปฺปญฺญาย ทฏฺฐพฺพนฺติ สห วิปสฺสนาย มคฺคปญฺญาย ทฏฺฐพฺพํฯ วิรชฺชติ วิมุจฺจตีติ มคฺคกฺขเณ วิรชฺชติ, ผลกฺขเณ วิมุจฺจติฯ อนุปาทาย อาสเวหีติ อนุปฺปาทนิโรเธน นิรุทฺเธหิ อาสเวหิ อคเหตฺวา อิติ วิมุจฺจติฯ รูปธาตุยาติอาทิ ปจฺจเวกฺขณทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ สห ผเลน ปจฺจเวกฺขณทสฺสนตฺถนฺติปิ วทนฺติเยวฯ ฐิตนฺติ อุปริ กตฺตพฺพกิจฺจาภาเวน ฐิตํฯ ฐิตตฺตา สนฺตุสฺสิตนฺติ ปตฺตพฺพํ ปตฺตภาเวน สนฺตุฏฺฐํฯ ปจฺจตฺตํเยว ปรินิพฺพายตีติ สยเมว ปรินิพฺพายติฯ ตติยํฯ

4. ทุติยอนิจฺจสุตฺตวณฺณนา

[46] จตุตฺเถ ปุพฺพนฺตานุทิฏฺฐิโยติ ปุพฺพนฺตํ อนุคตา อฏฺฐารส ทิฏฺฐิโย น โหนฺติฯ อปรนฺตานุทิฏฺฐิโยติ อปรนฺตํ อนุคตา จตุจตฺตาลีส ทิฏฺฐิโย น โหนฺติฯ ถามโส ปรามาโสติ ทิฏฺฐิถามโส เจว ทิฏฺฐิปรามาโส จ น โหติฯ เอตฺตาวตา ปฐมมคฺโค ทสฺสิโตฯ อิทานิ สห วิปสฺสนาย ตโย มคฺเค จ ผลานิ จ ทสฺเสตุํ รูปสฺมินฺติอาทิ อารทฺธํฯ อถ วา ทิฏฺฐิโย นาม วิปสฺสนาย เอว ปหีนา, อิทํ ปน อุปริ สห วิปสฺสนาย จตฺตาโร มคฺเค ทสฺเสตุํ อารทฺธํฯ จตุตฺถํฯ