เมนู

8. หิรีสุตฺตวณฺณนา

[18] อฏฺฐเม หิรีนิเสโธติ หิริยา อกุสเล ธมฺเม นิเสเธตีติ หิรีนิเสโธฯ โกจิ โลกสฺมิํ วิชฺชตีติ โกจิ เอวรูโป วิชฺชตีติ ปุจฺฉติฯ โย นินฺทํ อปโพธตีติ โย ครหํ อปหรนฺโต พุชฺฌติฯ อสฺโส ภทฺโร กสามิวาติ ยถา ภทฺโร อสฺสาชานีโย กสํ อปหรนฺโต พุชฺฌติ, ปโตทจฺฉายํ ทิสฺวา สํวิชฺฌนฺโต วิย กสาย อตฺตนิ นิปาตํ น เทติ, เอวเมว โย ภิกฺขุ ภูตสฺส ทสอกฺโกสวตฺถุโน อตฺตนิ นิปาตํ อททนฺโต นินฺทํ อปโพธติ อปหรนฺโต พุชฺฌติ, เอวรูโป โกจิ ขีณาสโว วิชฺชตีติ ปุจฺฉติฯ อภูตกฺโกเสน ปน ปริมุตฺโต นาม นตฺถิฯ ตนุยาติ ตนุกา, หิริยา อกุสเล ธมฺเม นิเสเธตฺวา จรนฺตา ขีณาสวา นาม อปฺปกาติ อตฺโถฯ สทา สตาติ นิจฺจกาลํ สติเวปุลฺเลน สมนฺนาคตาฯ อนฺตํ ทุกฺขสฺส ปปฺปุยฺยาติ วฏฺฏทุกฺขสฺส โกฏิํ อนฺตภูตํ นิพฺพานํ ปาปุณิตฺวาฯ เสสํ วุตฺตนยเมวาติฯ

หิรีสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. กุฏิกาสุตฺตวณฺณนา

[19] นวเม กจฺจิ เต กุฏิกาติ อยํ เทวตา ทส มาเส อนฺโตวสนฏฺฐานฏฺเฐน มาตรํ กุฏิกํ กตฺวา, ยถา สกุณา ทิวสํ โคจรปสุตา รตฺติํ กุลาวกํ อลฺลียนฺติ, เอวเมวํ สตฺตา ตตฺถ ตตฺถ คนฺตฺวาปิ มาตุคามสฺส สนฺติกํ อาคจฺฉนฺติ, อาลยวเสน ภริยํ กุลาวกํ กตฺวาฯ กุลปเวณิํ สนฺตานกฏฺเฐน ปุตฺเต สนฺตานเก กตฺวา, ตณฺหํ พนฺธนํ กตฺวา, คาถาพนฺธเนน อิเม ปญฺเห สโมธาเนตฺวา ภควนฺตํ ปุจฺฉิ, ภควาปิสฺสา วิสฺสชฺเชนฺโต ตคฺฆาติอาทิมาหฯ ตตฺถ ตคฺฆาติ เอกํสวจเน นิปาโตฯ นตฺถีติ ปหาย ปพฺพชิตตฺตา วฏฺฏสฺมิํ วา ปุน มาตุกุจฺฉิวาสสฺส ทารภรณสฺส ปุตฺตนิพฺพตฺติยา วา อภาวโต นตฺถิฯ

เทวตา ‘‘มยา สนฺนาหํ พนฺธิตฺวา คุฬฺหา ปญฺหา ปุจฺฉิตา, อยญฺจ สมโณ ปุจฺฉิตมตฺเตเยว วิสฺสชฺเชสิ, ชานํ นุ โข เม อชฺฌาสยํ กเถสิ, อุทาหุ อชานํ ยํ วา ตํ วา มุขารุฬฺหํ กเถสี’’ติ จินฺเตตฺวา ปุน กินฺตาหนฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ กินฺตาหนฺติ กิํ เต อหํฯ อถสฺสา ภควา อาจิกฺขนฺโต มาตรนฺติอาทิมาหฯ สาหุ เตติ คาถาย อนุโมทิตฺวา สมฺปหํสิตฺวา ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา คนฺธมาลาทีหิ ปูเชตฺวา อตฺตโน เทวฏฺฐานเมว คตาติฯ

กุฏิกาสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สมิทฺธิสุตฺตวณฺณนา

[20] ทสเม ตโปทาราเมติ ตโปทสฺส ตตฺโตทกสฺส รหทสฺส วเสน เอวํ ลทฺธนาเม อาราเมฯ เวภารปพฺพตสฺส กิร เหฏฺฐา ภุมฺมฏฺฐกนาคานํ ปญฺจโยชนสติกํ นาคภวนํ เทวโลกสทิสํ มณิมเยน ตเลน อารามุยฺยาเนหิ จ สมนฺนาคตํฯ ตตฺถ นาคานํ กีฬนฏฺฐาเน มหาอุทกรหโท, ตโต ตโปทา นาม นที สนฺทติ กุถิตา อุณฺโหทกาฯ กสฺมา ปเนสา เอทิสา? ราชคหํ กิร ปริวาเรตฺวา มหาเปตโลโก ติฏฺฐติ, ตตฺถ ทฺวินฺนํ มหาโลหกุมฺภินิรยานํ อนฺตเรน อยํ ตโปทา อาคจฺฉติ, ตสฺมา กุถิตา สนฺทติฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ –

‘‘ยตายํ, ภิกฺขเว, ตโปทา สนฺทติ, โส ทโห อจฺโฉทโก สีโตทโก สาโตทโก เสโตทโก สุปฺปติตฺโถ รมณีโย ปหูตมจฺฉกจฺฉโป, จกฺกมตฺตานิ จ ปทุมานิ ปุปฺผนฺติฯ อปิจายํ, ภิกฺขเว, ตโปทา ทฺวินฺนํ มหานิรยานํ อนฺตริกาย อาคจฺฉติ, เตนายํ ตโปทา กุถิตา สนฺทตี’’ติ (ปารา. 231)ฯ

อิมสฺส ปน อารามสฺส อภิมุขฏฺฐาเน ตโต มหาอุทกรหโท ชาโต, ตสฺส วเสนายํ วิหาโร ‘‘ตโปทาราโม’’ติ วุจฺจติฯ

สมิทฺธีติ ตสฺส กิร เถรสฺส อตฺตภาโว สมิทฺโธ อภิรูโป ปาสาทิโก, ตสฺมา ‘‘สมิทฺธี’’ตฺเวว สงฺขํ คโตฯ