เมนู

9. วนสํยุตฺตํ

1. วิเวกสุตฺตวณฺณนา

[221] วนสํยุตฺตสฺส ปฐเม โกสเลสุ วิหรตีติ สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา ตสฺส ชนปทสฺส สุลภภิกฺขตาย ตตฺถ คนฺตฺวา วิหรติฯ สํเวเชตุกามาติ วิเวกํ ปฏิปชฺชาเปตุกามาฯ วิเวกกาโมติ ตโย วิเวเก ปตฺถยนฺโตฯ นิจฺฉรตี พหิทฺธาติ พาหิเรสุ ปุถุตฺตารมฺมเณสุ จรติฯ ชโน ชนสฺมินฺติ ตฺวํ ชโน อญฺญสฺมิํ ชเน ฉนฺทราคํ วินยสฺสุฯ ปชหาสีติ ปชหฯ ภวาสีติ ภวฯ สตํ ตํ สารยามเสติ สติมนฺตํ ปณฺฑิตํ ตํ มยมฺปิ สารยาม, สตํ วา ธมฺมํ มยํ ตํ สารยามาติ อตฺโถฯ ปาตาลรโชติ อปฺปติฏฺฐฏฺเฐน ปาตาลสงฺขาโต กิเลสรโชฯ มา ตํ กามรโชติ อยํ กามราครโช ตํ มา อวหริ, อปายเมว มา เนตูติ อตฺโถฯ ปํสุกุนฺถิโตติ ปํสุมกฺขิโตฯ วิธุนนฺติ วิธุนนฺโตฯ สิตํ รชนฺติ สรีรลคฺคํ รชํฯ สํเวคมาปาทีติ เทวตาปิ นาม มํ เอวํ สาเรตีติ วิเวกมาปนฺโน, อุตฺตมวีริยํ วา ปคฺคยฺห ปรมวิเวกํ มคฺคเมว ปฏิปนฺโนติฯ ปฐมํฯ

2. อุปฏฺฐานสุตฺตวณฺณนา

[222] ทุติเย สุปตีติ อยํ กิร ขีณาสโว, โส ทูเร ภิกฺขาจารคามํ คนฺตฺวา อาคโต ปณฺณสาลาย ปตฺตจีวรํ ปฏิสาเมตฺวา อวิทูเร ชาตสฺสรํ โอตริตฺวา คตฺตานิ อุตุํ คาหาเปตฺวา ทิวาฏฺฐานํ สมฺมชฺชิตฺวา ตตฺถ นีจมญฺจกํ ปญฺญาเปตฺวา นิทฺทํ อโนกฺกมนฺโตว นิปนฺโนฯ ขีณาสวสฺสาปิ หิ กายทรโถ โหติเยวาติ ตสฺส วิโนทนตฺถํ, ตํ สนฺธาย สุปตีติ วุตฺตํฯ อชฺฌภาสีติ ‘‘อยํ ภิกฺขุ สตฺถุ สนฺติเก กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา ทิวา สุปติ, ทิวาโสปฺปญฺจ นาเมตํ วฑฺฒิตํ ทิฏฺฐธมฺมิกสมฺปรายิกํ อตฺถํ นาเสตี’’ติ มญฺญมานา ‘‘โจเทสฺสามิ น’’นฺติ จินฺเตตฺวา อภาสิฯ

อาตุรสฺสาติ ชราตุโร โรคาตุโร กิเลสาตุโรติ ตโย อาตุรา, เตสุ กิเลสาตุรํ สนฺธาเยวมาหฯ