โอฆสฺสาติ จตุโรฆสฺสฯ อเนกวิหิตนฺติ สติปฏฺฐานาทิวเสน อเนกวิธํฯ ตสฺมิํ จ อมเต อกฺขาเตติ ตสฺมิํ เตน อกฺขาเต อมเตฯ ธมฺมทฺทสาติ ธมฺมสฺส ปสฺสิตาโรฯ ฐิตา อสํหีราติ อสํหาริยา หุตฺวา ปติฏฺฐิตาฯ

อติวิชฺฌาติ อติวิชฺฌิตฺวาฯ สพฺพฏฺฐิตีนนฺติ สพฺเพสํ ทิฏฺฐิฏฺฐานานํ วิญฺญาณฏฺฐิตีนํ วา ฯ อติกฺกมมทฺทสาติ อติกฺกมภูตํ นิพฺพานมทฺทสฯ อคฺคนฺติ อุตฺตมธมฺมํฯ อคฺเคติ วา ปาโฐ, ปฐมตรนฺติ อตฺโถฯ ทสทฺธานนฺติ ปญฺจนฺนํ, อคฺคธมฺมํ ปญฺจวคฺคิยานํ, อคฺเค วา ปญฺจวคฺคิยานํ ธมฺมํ เทเสสีติ อตฺโถฯ ตสฺมาติ ยสฺมา เอส ธมฺโม สุเทสิโตติ ชานนฺเตน จ ปมาโท น กาตพฺโพ, ตสฺมาฯ อนุสิกฺเขติ ติสฺโส สิกฺขา สิกฺเขยฺยฯ อฏฺฐมํฯ

9. โกณฺฑญฺญสุตฺตวณฺณนา

[217] นวเม อญฺญาสิโกณฺฑญฺโญติ ปฐมํ ธมฺมสฺส อญฺญาตตฺตา เอวํ คหิตนาโม เถโรฯ สุจิรสฺเสวาติ กีวจิรสฺส? ทฺวาทสนฺนํ สํวจฺฉรานํฯ เอตฺตกํ กาลํ กตฺถ วิหาสีติฯ ฉทฺทนฺตภวเน มนฺทากินิโปกฺขรณิยา ตีเร ปจฺเจกพุทฺธานํ วสนฏฺฐาเนฯ กสฺมา? วิหารครุตายฯ โส หิ ปญฺญวา มหาสาวโกฯ ยเถว ภควโต, เอวมสฺส ทสสหสฺสจกฺกวาเฬ เทวมนุสฺสานํ อพฺภนฺตเร คุณา ปตฺถฏาวฯ เทวมนุสฺสา ตถาคตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา คนฺธมาลาทีหิ ปูชํ กตฺวา ‘‘อคฺคธมฺมํ ปฏิวิทฺธสาวโก’’ติ อนนฺตรํ เถรํ อุปสงฺกมิตฺวา ปูเชนฺติฯ สนฺติกํ อาคตานญฺจ นาม ตถารูปา ธมฺมกถา วา ปฏิสนฺถาโร วา กาตพฺโพ โหติฯ เถโร จ วิหารครุโก, เตนสฺส โส ปปญฺโจ วิย อุปฏฺฐาติฯ อิติ วิหารครุตาย ตตฺถ คนฺตฺวา วิหาสิฯ

อปรมฺปิ การณํ – ภิกฺขาจารเวลายํ ตาว สพฺพสาวกา วสฺสคฺเคน คจฺฉนฺติฯ ธมฺมเทสนากาเล ปน มชฺฌฏฺฐาเน อลงฺกตพุทฺธาสนมฺหิ สตฺถริ นิสินฺเน ทกฺขิณหตฺถปสฺเส ธมฺมเสนาปติ, วามหตฺถปสฺเส มหาโมคฺคลฺลานตฺเถโร นิสีทติ, เตสํ ปิฏฺฐิภาเค อญฺญาสิโกณฺฑญฺญตฺเถรสฺส อาสนํ ปญฺญาเปนฺติฯ เสสา ภิกฺขู ตํ ปริวาเรตฺวา นิสีทนฺติฯ