เมนู

11. สงฺคารวสุตฺตวณฺณนา

[207] เอกาทสเม ปจฺเจตีติ อิจฺฉติ ปตฺเถติฯ สาธุ, ภนฺเตติ อายาจมาโน อาหฯ เถรสฺส กิเรส คิหิสหาโย, ตสฺมา เถโร ‘‘อยํ วราโก มํ สหายํ ลภิตฺวาปิ มิจฺฉาทิฏฺฐิํ คเหตฺวา มา อปายปูรโก อโหสี’’ติ อายาจติฯ อปิเจส มหาปริวาโร, ตสฺมิํ ปสนฺเน ปญฺจกุลสตานิ อนุวตฺติสฺสนฺตีติ มญฺญมาโนปิ อายาจติฯ อตฺถวสนฺติ อตฺถานิสํสํ อตฺถการณํฯ ปาปนฺติ ปาณาติปาตาทิอกุสลํฯ ปวาเหมีติ คลปฺปมาณํ อุทกํ โอตริตฺวา ปวาเหมิ ปลาเปมิฯ ธมฺโมติ คาถา วุตฺตตฺถาวฯ เอกาทสมํฯ

12. โขมทุสฺสสุตฺตวณฺณนา

[208] ทฺวาทสเม โขมทุสฺสํ นามาติ โขมทุสฺสานํ อุสฺสนฺนตฺตา เอวํลทฺธนามํฯ สภายนฺติ สาลายํฯ ผุสายตีติ ผุสิตานิ มุญฺจติ วสฺสติฯ สตฺถา กิร ตํ สภํ อุปสงฺกมิตุกาโม – ‘‘มยิ เอวเมวํ อุปสงฺกมนฺเต อผาสุกธาตุกํ โหติ, เอกํ การณํ ปฏิจฺจ อุปสงฺกมิสฺสามี’’ติ อธิฏฺฐานวเสน วุฏฺฐิํ อุปฺปาเทสิฯ สภาธมฺมนฺติ สุขนิสินฺเน กิร อสญฺจาเลตฺวา เอกปสฺเสน ปวิสนํ เตสํ สภาธมฺโม นาม, น มหาชนํ จาเลตฺวา อุชุกเมว ปวิสนํฯ ภควา จ อุชุกเมว อาคจฺฉติ, เตน เต กุปิตา ภควนฺตํ หีเฬนฺตา ‘‘เก จ มุณฺฑกา สมณกา, เก จ สภาธมฺมํ ชานิสฺสนฺตี’’ติ อาหํสุฯ สนฺโตติ ปณฺฑิตา สปฺปุริสาฯ ปหายาติ เอเต ราคาทโย ชหิตฺวา ราคาทิวินยาย ธมฺมํ ภณนฺติ, ตสฺมา เต สนฺโต นามาติฯ ทฺวาทสมํฯ

อุปาสกวคฺโค ทุติโยฯ

อิติ สารตฺถปฺปกาสินิยา

สํยุตฺตนิกาย-อฏฺฐกถาย

พฺราหฺมณสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. วงฺคีสสํยุตฺตํ

1. นิกฺขนฺตสุตฺตวณฺณนา

[209] วงฺคีสสํยุตฺตสฺส ปฐเม อคฺคาฬเว เจติเยติ อาฬวิยํ อคฺคเจติเยฯ อนุปฺปนฺเน พุทฺเธ อคฺคาฬวโคตมกาทีนิ ยกฺขนาคาทีนํ ภวนานิ, เจติยานิ อเหสุํฯ อุปฺปนฺเน พุทฺเธ ตานิ อปเนตฺวา มนุสฺสา วิหาเร กริํสุฯ เตสํ ตาเนว นามานิ ชาตานิฯ นิคฺโรธกปฺเปนาติ นิคฺโรธรุกฺขมูลวาสินา กปฺปตฺเถเรนฯ โอหิยฺยโกติ โอหีนโกฯ วิหารปาโลติ โส กิร ตทา อวสฺสิโก โหติ ปตฺตจีวรคฺคหเณ อโกวิโทฯ อถ นํ เถรา ภิกฺขู – ‘‘อาวุโส, อิมานิ ฉตฺตุปาหนกตฺตรยฏฺฐิอาทีนิ โอโลเกนฺโต นิสีทา’’ติ วิหารรกฺขกํ กตฺวา ปิณฺฑาย ปวิสิํสุฯ เตน วุตฺตํ ‘‘วิหารปาโล’’ติฯ สมลงฺกริตฺวาติ อตฺตโน วิภวานุรูเปน อลงฺกาเรน อลงฺกริตฺวาฯ จิตฺตํ อนุทฺธํเสตีติ กุสลจิตฺตํ วิทฺธํเสติ วินาเสติฯ ตํ กุเตตฺถ ลพฺภาติ เอตสฺมิํ ราเค อุปฺปนฺเน ตํ การณํ กุโต ลพฺภาฯ ยํ เม ปโรติ เยน เม การเณน อญฺโญ ปุคฺคโล วา ธมฺโม วา อนภิรติํ วิโนเทตฺวา อิทาเนว อภิรติํ อุปฺปาเทยฺย อาจริยุปชฺฌายาปิ มํ วิหาเร โอหาย คตาฯ

อคารสฺมาติ อคารโต นิกฺขนฺตํฯ อนคาริยนฺติ ปพฺพชฺชํ อุปคตนฺติ อตฺโถฯ กณฺหโตติ กณฺหปกฺขโต มารปกฺขโต อาธาวนฺติฯ อุคฺคปุตฺตาติ อุคฺคตานํ ปุตฺตา มเหสกฺขา ราชญฺญภูตาฯ ทฬฺหธมฺมิโนติ ทฬฺหธนุโน, อุตฺตมปฺปมาณํ อาจริยธนุํ ธารยมานาฯ สหสฺสํ อปลายินนฺติ เย เต สมนฺตา สเรหิ ปริกิเรยฺยุํ, เตสํ อปลายีนํ สงฺขํ ทสฺเสนฺโต ‘‘สหสฺส’’นฺติ อาหฯ เอตโต ภิยฺโยติ เอตสฺมา สหสฺสา อติเรกตราฯ เนว มํ พฺยาธยิสฺสนฺตีติ มํ จาเลตุํ น สกฺขิสฺสนฺติฯ ธมฺเม สมฺหิ ปติฏฺฐิตนฺติ อนภิรติํ วิโนเทตฺวา อภิรติํ อุปฺปาทนสมตฺเถ สเก สาสนธมฺเม ปติฏฺฐิตํฯ อิทํ วุตฺตํ โหติ – อิสฺสาสสหสฺเส ตาว สมนฺตา สเรหิ ปริกิรนฺเต สิกฺขิโต ปุริโส ทณฺฑกํ คเหตฺวา สพฺเพ สเร สรีเร อปตมาเน อนฺตราว ปหริตฺวา ปาทมูเล ปาเตติฯ