9. สุนฺทริกสุตฺตวณฺณนา

[195] นวเม สุนฺทริกภารทฺวาโชติ สุนฺทริกาย นทิยา ตีเร อคฺคิชุหเณน เอวํลทฺธนาโมฯ สุนฺทริกายาติ เอวํนามิกาย นทิยาฯ อคฺคิํ ชุหตีติ อาหุติํ ปกฺขิปเนน ชาเลติ ฯ อคฺคิหุตฺตํ ปริจรตีติ อคฺยายตนํ สมฺมชฺชนุปเลปนพลิกมฺมาทินา ปยิรุปาสติฯ โก นุ โข อิมํ หพฺยเสสํ ภุญฺเชยฺยาติ โส กิร พฺราหฺมโณ อคฺคิมฺหิ หุตาวเสสํ ปายาสํ ทิสฺวา จินฺเตสิ – ‘‘อคฺคิมฺหิ ตาว ปกฺขิตฺตปายาโส มหาพฺรหฺมุนา ภุตฺโต, อยํ ปน อวเสโส อตฺถิ, ตํ ยทิ พฺรหฺมุโน มุขโต ชาตสฺส พฺราหฺมณสฺส ทเทยฺยํ, เอวํ เม ปิตรา สห ปุตฺโตปิ สนฺตปฺปิโต ภเวยฺย, สุวิโสธิโต จสฺส พฺรหฺมโลกคามิมคฺโค’’ติฯ โส พฺราหฺมณสฺส ทสฺสนตฺถํ อุฏฺฐายาสนา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกสิ, ‘‘โก นุ โข อิมํ หพฺยเสสํ ภุญฺเชยฺยา’’ติ?

รุกฺขมูเลติ ตสฺมิํ วนสณฺเฑ เชฏฺฐกรุกฺขสฺส มูเลฯ สสีสํ ปารุตํ นิสินฺนนฺติ สห สีเสน ปารุตกายํ นิสินฺนํฯ กสฺมา ปน ภควา ตตฺถ นิสีทิ? ภควา กิร ปจฺจูสสมเย โลกํ โอโลเกนฺโต อิมํ พฺราหฺมณํ ทิสฺวา จินฺเตสิ – อยํ พฺราหฺมโณ เอวรูปํ อคฺคปายาสํ คเหตฺวา ‘‘มหาพฺรหฺมานํ โภเชมี’’ติ อคฺคิมฺหิ ฌาเปนฺโต อผลํ กโรติ…เป.… จตฺตาโร มคฺเค เจว จตฺตาริ จ ผลานิ เทมีติฯ ตสฺมา กาลสฺเสว วุฏฺฐาย สรีรปฏิชคฺคนํ กตฺวา ปตฺตจีวรํ อาทาย คนฺตฺวา วุตฺตนเยน ตสฺมิํ รุกฺขมูเล นิสีทิฯ อถ กสฺมา สสีสํ ปารุปีติ? หิมปาตสฺส จ สีตวาตสฺส จ ปฏิพาหณตฺถํ, ปฏิพโลว เอตํ ตถาคโต อธิวาเสตุํฯ สเจ ปน อปารุปิตฺวา นิสีเทยฺย, พฺราหฺมโณ ทูรโตว สญฺชานิตฺวา นิวตฺเตยฺย, เอวํ สติ กถา นปฺปวตฺเตยฺยฯ อิติ ภควา – ‘‘พฺราหฺมเณ อาคเต สีสํ วิวริสฺสามิ, อถ มํ โส ทิสฺวา กถํ ปวตฺเตสฺสติ, ตสฺสาหํ กถานุสาเรน ธมฺมํ เทเสสฺสามี’’ติ กถาปวตฺตนตฺถํ เอวมกาสิฯ

อุปสงฺกมีติ พฺราหฺมโณ – ‘‘อยํ สสีสํ ปารุปิตฺวา สพฺพรตฺติํ ปธานมนุยุตฺโตฯ อิมสฺส ทกฺขิโณทกํ ทตฺวา อิมํ หพฺยเสสํ ทสฺสามี’’ติ, พฺราหฺมณสญฺญี หุตฺวา อุปสงฺกมิฯ มุณฺโฑ อยํ ภวํ, มุณฺฑโก อยํ ภวนฺติ สีเส วิวริตมตฺเต นีจเกสนฺตํ ทิสฺวา ‘‘มุณฺโฑ’’ติ อาหฯ ตโต สุฏฺฐุตรํ โอโลเกนฺโต ปวตฺตมตฺตมฺปิ สิขํ อทิสฺวา หีเฬนฺโต ‘‘มุณฺฑโก’’ติ อาหฯ ตโตวาติ ยตฺถ ฐิโต อทฺทส, ตมฺหาว ปเทสาฯ มุณฺฑาปิ หีติ เกนจิ การเณน มุณฺฑิตสีสาปิ โหนฺติฯ

มา ชาติํ ปุจฺฉาติ ยทิ ทานสฺส มหปฺผลตํ ปจฺจาสีสสิ, ชาติํ มา ปุจฺฉฯ อการณํ หิ ทกฺขิเณยฺยภาวสฺส ชาติฯ จรณญฺจ ปุจฺฉาติ อปิจ โข สีลาทิคุณเภทํ จรณํ ปุจฺฉฯ เอตํ หิ ทกฺขิเณยฺยภาวสฺส การณํฯ อิทานิสฺส ตมตฺถํ วิภาเวนฺโต กฏฺฐา หเว ชายติ ชาตเวโทติอาทิมาห ฯ ตตฺรายํ อธิปฺปาโย – อิธ กฏฺฐา อคฺคิ ชายติ, น จ โส สาลาทิกฏฺฐา ชาโตว อคฺคิกิจฺจํ กโรติ, สาปาน-โทณิอาทิกฏฺฐา ชาโต น กโรติ, อตฺตโน ปน อจฺจิยาทิคุณสมฺปตฺติยา ยโต วา ตโต วา ชาโต กโรติเยวฯ เอวํ น พฺราหฺมณกุลาทีสุ ชาโตว ทกฺขิเณยฺโย โหติ, จณฺฑาลกุลาทีสุ ชาโต น โหติ, อปิจ โข นีจกุลิโนปิ อุจฺจกุลิโนปิ ขีณาสว-มุนิ ธิติมา หิรีนิเสโธ อาชานีโย โหติฯ อิมาย ธิติหิริปโมกฺขาย คุณสมฺปตฺติยา ชาติมา อุตฺตมทกฺขิเณยฺโย โหติฯ โส หิ ธิติยา คุเณ ธาเรติ, หิริยา โทเส นิเสเธตีติฯ อปิเจตฺถ มุนีติ โมนธมฺเมน สมนฺนาคโตฯ ธิติมาติ วีริยวาฯ อาชานีโยติ การณาการณชานนโกฯ หิรีนิเสโธติ หิริยา ปาปานิ นิเสเธตฺวา ฐิโตฯ

สจฺเจน ทนฺโตติ ปรมตฺถสจฺเจน ทนฺโตฯ ทมสา อุเปโตติ อินฺทฺริยทเมน อุเปโตฯ เวทนฺตคูติ จตุนฺนํ มคฺคเวทานํ อนฺตํ, จตูหิ วา มคฺคเวเทหิ กิเลสานํ อนฺตํ คโตฯ วุสิตพฺรหฺมจริโยติ มคฺคพฺรหฺมจริยวาสํ วุตฺโถฯ ยญฺโญปนีโตติ อุปนีตยญฺโญ ปฏิยาทิตยญฺโญ จฯ ตมุปวฺหเยถาติ เยน ยญฺโญ ปฏิยาทิโต, โส ตํ ปรมตฺถพฺราหฺมณํ อวฺหเยยฺยฯ ‘‘อินฺทมวฺหยาม, โสมมวฺหยาม, วรุณมวฺหยาม, อีสานมวฺหยาม, ยามมวฺหยามา’’ติ อิทํ ปน อวฺหานํ นิรตฺถกํฯ กาเลนาติ อวฺหยนฺโต จ ‘‘กาโล, ภนฺเต, นิฏฺฐิตํ ภตฺต’’นฺติ อนฺโตมชฺฌนฺหิกกาเลเยว ตํ อุปวฺหเยยฺยฯ โส ชุหติ ทกฺขิเณยฺเยติ โย เอวํ กาเล ขีณาสวํ อามนฺเตตฺวา ตตฺถ จตุปจฺจยทกฺขิณํ ปติฏฺฐเปติ, โส ทกฺขิเณยฺเย ชุหติ นาม, น อเจตเน อคฺคิมฺหิ ปกฺขิปนฺโตฯ

อิติ พฺราหฺมโณ ภควโต กถํ สุณนฺโต ปสีทิตฺวา อิทานิ อตฺตโน ปสาทํ อาวิกโรนฺโต อทฺธา สุยิฏฺฐนฺติอาทิมาหฯ ตสฺสตฺโถ – อทฺธา มม ยิทํ อิทานิ สุยิฏฺฐญฺจ สุหุตญฺจ ภวิสฺสติ, ปุพฺเพ ปน อคฺคิมฺหิ ฌาปิตํ นิรตฺถกํ อโหสีติฯ

อญฺโญ ชโนติ ‘‘อหํ พฺราหฺมโณ, อหํ พฺราหฺมโณ’’ติ วทนฺโต อนฺธพาลปุถุชฺชโนฯ หพฺยเสสนฺติ หุตเสสํฯ ภุญฺชตุ ภวนฺติอาทิ ปุริมสุตฺเต วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ

น ขฺวาหนฺติ น โข อหํฯ กสฺมา ปเนวมาหาติ? ตสฺมิํ กิร โภชเน อุปหฏมตฺเตว ‘‘สตฺถา ภุญฺชิสฺสตี’’ติ สญฺญาย จตูสุ มหาทีเปสุ ทฺวีสุ ปริตฺตทีปสหสฺเสสุ เทวตา ปุปฺผผลาทีนิ เจว สปฺปินวนีตเตลมธุผาณิตาทีนิ จ อาทาย มธุปฏลํ ปีเฬตฺวา มธุํ คณฺหนฺติโย วิย ทิพฺพานุภาเวน นิพฺพตฺติโตชเมว คเหตฺวา ปกฺขิปิํสุฯ เตน ตํ สุขุมตฺตํ คตํ, มนุสฺสานญฺจ โอฬาริกํ วตฺถูติ เตสํ ตาว โอฬาริกวตฺถุตาย สมฺมา ปริณามํ น คจฺฉติฯ โคยูเส ปน ติลพีชานิ ปกฺขิปิตฺวา ปกฺกตฺตา โอฬาริกมิสฺสกํ ชาตํ, เทวานญฺจ สุขุมํ วตฺถูติ เตสํ สุขุมวตฺถุตาย สมฺมา ปริณามํ น คจฺฉติฯ สุกฺขวิปสฺสกขีณาสวสฺสาปิ กุจฺฉิยํ น ปริณมติฯ อฏฺฐสมาปตฺติลาภีขีณาสวสฺส ปน สมาปตฺติพเลน ปริณาเมยฺยฯ ภควโต ปน ปากติเกเนว กมฺมชเตเชน ปริณาเมยฺยฯ

อปฺปหริเตติ อหริเตฯ สเจ หิ หริเตสุ ติเณสุ ปกฺขิเปยฺย, สินิทฺธปายาเสน ติณานิ ปูตีนิ ภเวยฺยุํฯ พุทฺธา จ ภูตคามสิกฺขาปทํ น วีติกฺกมนฺติ, ตสฺมา เอวมาหฯ ยตฺถ ปน คลปฺปมาณานิ มหาติณานิ, ตาทิเส ฐาเน ปกฺขิปิตุํ วฏฺฏติฯ อปฺปาณเกติ สปฺปาณกสฺมิํ หิ ปริตฺตเก อุทเก ปกฺขิตฺเต ปาณกา มรนฺติ, ตสฺมา เอวมาหฯ ยํ ปน คมฺภีรํ มหาอุทกํ โหติ, ปาติสเตปิ ปาติสหสฺเสปิ ปกฺขิตฺเต น อาลุฬติ, ตถารูเป อุทเก วฏฺฏติฯ โอปิลาเปสีติ สุวณฺณปาติยา สทฺธิํเยว นิมุชฺชาเปสิฯ จิจฺจิฏายติ จิฏิจิฏายตีติ เอวรูปํ สทฺทํ กโรติฯ กิํ ปเนส ปายาสสฺส อานุภาโว, อุทาหุ ตถาคตสฺสาติ? ตถาคตสฺสฯ อยํ หิ พฺราหฺมโณ ตํ ปายาสํ โอปิลาเปตฺวา อุมฺมคฺคํ อารุยฺห สตฺถุ สนฺติกํ อนาคนฺตฺวาว คจฺเฉยฺย, อถ ภควา – ‘‘เอตฺตกํ อจฺฉริยํ ทิสฺวา มม สนฺติกํ อาคมิสฺสติฯ อถสฺสาหํ ธมฺมเทสนาย มิจฺฉาทิฏฺฐิคหณํ ภินฺทิตฺวา สาสเน โอตาเรตฺวา อมตปานํ ปาเยสฺสามี’’ติ อธิฏฺฐานพเลน เอวมกาสิฯ

ทารุ สมาทหาโนติ ทารุํ ฌาปยมาโนฯ พหิทฺธา หิ เอตนฺติ เอตํ ทารุชฺฌาปนํ นาม อริยธมฺมโต พหิทฺธาฯ ยทิ เอเตน สุทฺธิ ภเวยฺย, เย ทวฑาหกาทโย พหูนิ ทารูนิ ฌาเปนฺติ, เต ปฐมตรํ สุชฺเฌยฺยุํฯ กุสลาติ ขนฺธาทีสุ กุสลาฯ อชฺฌตฺตเมวุชฺชลยามิ โชตินฺติ นิยกชฺฌตฺเต อตฺตโน สนฺตานสฺมิํเยว ญาณโชติํ ชาเลมิฯ นิจฺจคฺคินีติ อาวชฺชนปฏิพทฺเธน สพฺพญฺญุตญฺญาเณน นิจฺจํ ปชฺชลิตคฺคิฯ นิจฺจสมาหิตตฺโตติ นิจฺจํ สมฺมา ฐปิตจิตฺโตฯ พฺรหฺมจริยํ จรามีติ โพธิมณฺเฑ จริตํ พฺรหฺมจริยํ คเหตฺวา เอวํ วทติฯ

มาโน หิ เต, พฺราหฺมณ, ขาริภาโรติ ยถา ขาริภาโร ขนฺเธน วยฺหมาโน อุปริ ฐิโตปิ อกฺกนฺตกฺกนฺตฏฺฐาเน ปถวิยา สทฺธิํ ผุเสติ, เอวเมว ชาติโคตฺตกุลาทีนิ มานวตฺถูนิ นิสฺสาย อุสฺสาปิโต มาโนปิ ตตฺถ ตตฺถ อิสฺสํ อุปฺปาเทนฺโต จตูสุ อปาเยสุ สํสีทาเปติฯ เตนาห ‘‘มาโน หิ เต, พฺราหฺมณ, ขาริภาโร’’ติ ฯ โกโธ ธูโมติ ตว ญาณคฺคิสฺส อุปกฺกิเลสฏฺเฐน โกโธ ธุโมฯ เตน หิ เต อุปกฺกิลิฏฺโฐ ญาณคฺคิ น วิโรจติฯ ภสฺมนิ โมสวชฺชนฺติ นิโรชฏฺเฐน มุสาวาโท ฉาริกา นามฯ ยถา หิ ฉาริกาย ปฏิจฺฉนฺโน อคฺคิ น โชเตติ, เอวํ เต มุสาวาเทน ปฏิจฺฉนฺนํ ญาณนฺติ ทสฺเสติฯ ชิวฺหา สุชาติ ยถา ตุยฺหํ สุวณฺณรชตโลหกฏฺฐมตฺติกาสุ อญฺญตรมยา ยาคยชนตฺถาย สุชา โหติ, เอวํ มยฺหํ ธมฺมยาคํ ยชนตฺถาย ปหูตชิวฺหา สุชาติ วทติฯ หทยํ โชติฏฺฐานนฺติ ยถา ตุยฺหํ นทีตีเร โชติฏฺฐานํ, เอวํ มยฺหํ ธมฺมยาคสฺส ยชนฏฺฐานตฺเถน สตฺตานํ หทยํ โชติฏฺฐานํฯ อตฺตาติ จิตฺตํฯ

ธมฺโม รหโทติ ยถา ตฺวํ อคฺคิํ ปริจริตฺวา ธูมฉาริกเสทกิลิฏฺฐสรีโร สุนฺทริกํ นทิํ โอตริตฺวา นฺหายสิ, เอวํ มยฺหํ สุนฺทริกาสทิเสน พาหิเรน รหเทน อตฺโถ นตฺถิ, อฏฺฐงฺคิกมคฺคธมฺโม ปน มยฺหํ รหโท, ตตฺราหํ ปาณสตมฺปิ ปาณสหสฺสมฺปิ จตุราสีติปาณสหสฺสานิปิ เอกปฺปหาเรน นฺหาเปมิฯ สีลติตฺโถติ ตสฺส ปน เม ธมฺมรหทสฺส จตุปาริสุทฺธิสีลํ ติตฺถนฺติ ทสฺเสติฯ

อนาวิโลติ ยถา ตุยฺหํ สุนฺทริกา นที จตูหิ ปญฺจหิ เอกโต นฺหายนฺเตหิ เหฏฺฐุปริยวาลิกา อาลุฬา โหติ , น เอวํ มยฺหํ รหโท, อเนกสตสหสฺเสสุปิ ปาเณสุ โอตริตฺวา นฺหายนฺเตสุ โส อนาวิโล วิปฺปสนฺโนว โหติฯ สพฺภิ สตํ ปสตฺโถติ ปณฺฑิเตหิ ปณฺฑิตานํ ปสฏฺโฐฯ อุตฺตมตฺเถน วา โส สพฺภีติ วุจฺจติ, ปณฺฑิเตหิ ปสตฺถตฺตา สตํ ปสตฺโถฯ ตรนฺติ ปารนฺติ นิพฺพานปารํ คจฺฉนฺติฯ

อิทานิ อริยมคฺครหทสฺส องฺคานิ อุทฺธริตฺวา ทสฺเสนฺโต สจฺจํ ธมฺโมติอาทิมาหฯ ตตฺถ สจฺจนฺติ วจีสจฺจํฯ ธมฺโมติ อิมินา ทิฏฺฐิสงฺกปฺปวายามสติสมาธโย ทสฺเสติฯ สํยโมติ อิมินา กมฺมนฺตาชีวา คหิตาฯ สจฺจนฺติ วา อิมินา มคฺคสจฺจํ คหิตํฯ สา อตฺถโต สมฺมาทิฏฺฐิฯ วุตฺตญฺเหตํ – ‘‘สมฺมาทิฏฺฐิ มคฺโค เจว เหตุ จา’’ติ (ธ. ส. 1039)ฯ สมฺมาทิฏฺฐิยา ปน คหิตาย ตคฺคติกตฺตา สมฺมาสงฺกปฺโป คหิโตว โหติฯ ธมฺโมติ อิมินา วายามสติสมาธโยฯ สํยโมติ อิมินา วาจากมฺมนฺตาชีวาฯ เอวมฺปิ อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค ทสฺสิโต โหติฯ อถ วา สจฺจนฺติ ปรมตฺถสจฺจํ , ตํ อตฺถโต นิพฺพานํฯ ธมฺโมติปเทน ทิฏฺฐิ สงฺกปฺโป วายาโม สติ สมาธีติ ปญฺจงฺคานิ คหิตานิฯ สํยโมติ วาจา กมฺมนฺโต อาชีโวติ ตีณิฯ เอวมฺปิ อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค ทสฺสิโต โหติฯ พฺรหฺมจริยนฺติ เอตํ พฺรหฺมจริยํ นามฯ มชฺเฌ สิตาติ สสฺสตุจฺเฉเท วชฺเชตฺวา มชฺเฌ นิสฺสิตาฯ พฺรหฺมปตฺตีติ เสฏฺฐปตฺติฯ ส ตุชฺชุภูเตสุ นโม กโรหีติ เอตฺถ ต-กาโร ปทสนฺธิกโร, ส ตฺวํ อุชุภูเตสุ ขีณาสเวสุ นโม กโรหีติ อตฺโถฯ ตมหํ นรํ ธมฺมสารีติ พฺรูมีติ โย เอวํ ปฏิปชฺชติ, ตมหํ ปุคฺคลํ ‘‘ธมฺมสารี เอโส ธมฺมสาริยา ปฏิจฺฉนฺโน’’ติ จ ‘‘กุสลธมฺเมหิ อกุสลธมฺเม สาเรตฺวา ฐิโต’’ติ วาติ วทามีติฯ นวมํฯ

10. พหุธีตรสุตฺตวณฺณนา

[196] ทสเม อญฺญตรสฺมิํ วนสณฺเฑติ ปจฺจูสสมเย โลกํ โอโลเกนฺโต ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อรหตฺตสฺส อุปนิสฺสยํ ทิสฺวา ‘‘คจฺฉามิสฺส สงฺคหํ กริสฺสามี’’ติ คนฺตฺวา ตสฺมิํ วนสณฺเฑ วิหรติฯ นฏฺฐา โหนฺตีติ กสิตฺวา วิสฺสฏฺฐา อฏวิมุขา จรมานา พฺราหฺมเณ ภุญฺชิตุํ คเต ปลาตา โหนฺติฯ ปลฺลงฺกนฺติ สมนฺตโต อูรุพทฺธาสนํฯ อาภุชิตฺวาติ พนฺธิตฺวา ฯ อุชุํ กายํ ปณิธายาติ อุปริมํ สรีรํ อุชุกํ ฐเปตฺวา, อฏฺฐารส ปิฏฺฐิกณฺฏเก โกฏิยา โกฏิํ ปฏิปาเทตฺวาฯ ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวาติ กมฺมฏฺฐานาภิมุขํ สติํ ฐปยิตฺวา, มุขสมีเป วา กตฺวาติ อตฺโถฯ เตเนว วิภงฺเค วุตฺตํ – ‘‘อยํ สติ อุปฏฺฐิตา โหติ สูปฏฺฐิตา นาสิกคฺเค วา มุขนิมิตฺเต วา, เตน วุจฺจติ ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวา’’ติ (วิภ. 537)ฯ อถ วา ‘‘ปรีติ ปริคฺคหฏฺโฐฯ มุขนฺติ นิยฺยานฏฺโฐฯ สตีติ อุปฏฺฐานฏฺโฐฯ เตน วุจฺจติ ปริมุขํ สติํ อุปฏฺฐเปตฺวา’’ติ เอวํ ปฏิสมฺภิทายํ (ปฏิ. ม. 1.164) วุตฺตนเยนเปตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ ตตฺรายํ สงฺเขโป – ‘‘ปริคฺคหิตนิยฺยานํ สติํ กตฺวา’’ติฯ เอวํ นิสีทนฺโต จ ปน ฉพฺพณฺณา ฆนพุทฺธรสฺมิโย วิสฺสชฺเชตฺวา นิสีทิฯ อุปสงฺกมีติ โทมนสฺสาภิภูโต อาหิณฺฑนฺโต, ‘‘สุเขน วตายํ สมโณ นิสินฺโน’’ติ จินฺเตตฺวา อุปสงฺกมิฯ

อชฺชสฏฺฐิํ น ทิสฺสนฺตีติ อชฺช ฉทิวสมตฺตกา ปฏฺฐาย น ทิสฺสนฺติฯ ปาปกาติ ลามกา ติลขาณุกาฯ เตน กิร ติลเขตฺเต วปิเต ตทเหว เทโว วสฺสิตฺวา ติเล ปํสุมฺหิ โอสีทาเปสิ , ปุปฺผํ วา ผลํ วา คเหตุํ นาสกฺขิํสุฯ เยปิ วฑฺฒิํสุ, เตสํ อุปริ ปาณกา ปติตฺวา ปณฺณานิ ขาทิํสุ, เอกปณฺณทุปณฺณา ขาณุกา อวสิสฺสิํสุฯ พฺราหฺมโณ เขตฺตํ โอโลเกตุํ คโต เต ทิสฺวา – ‘‘วฑฺฒิยา เม ติลา คหิตา, เตปิ นฏฺฐา’’ติ โทมนสฺสชาโต อโหสิ, ตํ คเหตฺวา อิมํ คาถมาหฯ

อุสฺโสฬฺหิกายาติ อุสฺสาเหน กณฺณนงฺคุฏฺฐาทีนิ อุกฺขิปิตฺวา วิจรนฺตา อุปฺปตนฺติฯ ตสฺส กิร อนุปุพฺเพน โภเคสุ ปริกฺขีเณสุ ปกฺขิปิตพฺพสฺส อภาเวน ตุจฺฉโกฏฺฐา อเหสุํฯ ตสฺส อิโต จิโต จ สตฺตหิ ฆเรหิ อาคตา มูสิกา เต ตุจฺฉโกฏฺเฐ ปวิสิตฺวา อุยฺยานกีฬํ กีฬนฺตา วิย นจฺจนฺติ, ตํ คเหตฺวา เอวมาหฯ

อุปฺปาฏเกหิ สญฺฉนฺโนติ อุปฺปาฏกปาณเกหิ สญฺฉนฺโนฯ ตสฺส กิร พฺราหฺมณสฺส สยนตฺถาย สนฺถตํ ติณปณฺณสนฺถารํ โกจิ อนฺตรนฺตรา ปฏิชคฺคนฺโต นตฺถิฯ โส ทิวสํ อรญฺเญ กมฺมํ กตฺวา สายํ อาคนฺตฺวา ตสฺมิํ นิปชฺชติฯ อถสฺส อุปฺปาฏกปาณกา สรีรํ เอกจฺฉนฺนํ กโรนฺตา ขาทนฺติ, ตํ คเหตฺวา เอวมาหฯ