8. กตโมทกติสฺสสุตฺตวณฺณนา

[179] อฏฺฐเม อกิสฺสวนฺติ กิสฺสวา วุจฺจติ ปญฺญา, นิปฺปญฺโญติ อตฺโถฯ อฏฺฐมํฯ

9. ตุรูพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา

[180] นวเม อาพาธิโกติ ‘‘สาสปมตฺตีหิ ปีฬกาหี’’ติอาทินา นเยน อนนฺตรสุตฺเต อาคเตน อาพาเธน อาพาธิโกฯ พาฬฺหคิลาโนติ อธิมตฺตคิลาโนฯ ตุรูติ โกกาลิกสฺส อุปชฺฌาโย ตุรุตฺเถโร นาม อนาคามิผลํ ปตฺวา พฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺโตฯ โส ภูมฏฺฐกเทวตา อาทิํ กตฺวา, ‘‘อยุตฺตํ โกกาลิเกน กตํ อคฺคสาวเก อนฺติมวตฺถุนา อพฺภาจิกฺขนฺเตนา’’ติ ปรมฺปราย พฺรหฺมโลกสมฺปตฺตํ โกกาลิกสฺส ปาปกมฺมํ สุตฺวา – ‘‘มา มยฺหํ ปสฺสนฺตสฺเสว วราโก นสฺสิ, โอวทิสฺสามิ นํ เถเรสุ จิตฺตปสาทตฺถายา’’ติ อาคนฺตฺวา ตสฺส ปุรโต อฏฺฐาสิฯ ตํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘ตุรู ปจฺเจกพฺรหฺมา’’ติฯ เปสลาติ ปิยสีลาฯ โกสิ ตฺวํ, อาวุโสติ นิปนฺนโกว กพรกฺขีนิ อุมฺมีเลตฺวา เอวมาหฯ ปสฺส ยาวญฺจ เตติ ปสฺส ยตฺตกํ ตยา อปรทฺธํ, อตฺตโน นลาเฏ มหาคณฺฑํ อปสฺสนฺโต สาสปมตฺตาย ปีฬกาย มํ โจเทตพฺพํ มญฺญสีติ อาหฯ

อถ นํ ‘‘อทิฏฺฐิปฺปตฺโต อยํ วราโก, คิลวิโส วิย กสฺสจิ วจนํ น กริสฺสตี’’ติ ญตฺวา ปุริสสฺส หีติอาทิมาหฯ ตตฺถ กุฐารีติ กุฐาริสทิสา ผรุสา วาจาฯ ฉินฺทตีติ กุสลมูลสงฺขาเต มูเลเยว นิกนฺตติฯ นินฺทิยนฺติ นินฺทิตพฺพํ ทุสฺสีลปุคฺคลํฯ ปสํสตีติ อุตฺตมตฺเถ สมฺภาเวตฺวา ขีณาสโวติ วทติฯ ตํ วา นินฺทติ โย ปสํสิโยติ , โย วา ปสํสิตพฺโพ ขีณาสโว, ตํ อนฺติมวตฺถุนา โจเทนฺโต ‘‘ทุสฺสีโล อย’’นฺติ วทติฯ วจินาติ มุเขน โส กลินฺติ, โส ตํ อปราธํ มุเขน วิจินาติ นามฯ กลินา เตนาติ เตน อปราเธน สุขํ น วินฺทติฯ นินฺทิยปสํสาย หิ ปสํสิยนินฺทาย จ สมโกว วิปาโกฯ

สพฺพสฺสาปิ สหาปิ อตฺตนาติ สพฺเพน สเกนปิ อตฺตนาปิ สทฺธิํ โย อกฺเขสุ ธนปราชโย นาม, อยํ อปฺปมตฺตโก อปราโธฯ