เมนู

มชฺฌิมสีลวณฺณนา

[11] อิทานิ มชฺฌิมสีลํ วิตฺถาเรนฺโต ‘‘ยถา วา ปเนเก โภนฺโต’’ติอาทิมาหฯ ตตฺรายํ อนุตฺตานปทวณฺณนาฯ สทฺธาเทยฺยานีติ กมฺมญฺจ ผลญฺจ อิธโลกญฺจ ปรโลกญฺจ สทฺทหิตฺวา ทินฺนานิฯ ‘อยํ เม ญาตี’ติ วา, ‘มิตฺโต’ติ วา, อิทํ ปฏิกริสฺสติ, อิทํ วา เตน กตปุพฺพนฺติ วา, เอวํ น ทินฺนานีติ อตฺโถฯ เอวํ ทินฺนานิ หิ น สทฺธาเทยฺยานิ นาม โหนฺติ โภชนานีติ เทสนาสีสมตฺตเมตํ, อตฺถโต ปน สทฺธาเทยฺยานิ โภชนานิ ภุญฺชิตฺวา จีวรานิ ปารุปิตฺวา เสนาสนานิ เสวมานา คิลานเภสชฺชํ ปริภุญฺชมานาติ สพฺพเมตํ วุตฺตเมว โหติฯ

เสยฺยถิทนฺติ นิปาโตฯ ตสฺสตฺโถ กตโม โส พีชคามภูตคาโม, ยสฺส สมารมฺภํ อนุยุตฺตา วิหรนฺตีติฯ ตโต ตํ ทสฺเสนฺโต มูลพีชนฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ มูลพีชํ นาม หลิทฺทิ, สิงฺคิเวรํ, วจา, วจตฺตํ, อติวิสา, กฏุกโรหิณี, อุสีรํ, ภทฺทมุตฺตกนฺติ เอวมาทิฯ ขนฺธพีชํ นาม อสฺสตฺโถ, นิคฺโรโธ, ปิลกฺโข, อุทุมฺพโร, กจฺฉโก, กปิตฺถโนติ เอวมาทิฯ ผฬุพีชํ นาม อุจฺฉุ, นโฬ, เวฬูติ เอวมาทิฯ อคฺคพีชํ นาม อชฺชกํ, ผณิชฺชกํ, หิริเวรนฺติ เอวมาทิฯ พีชพีชํ นาม ปุพฺพณฺณํ อปรณฺณนฺติ เอวมาทิฯ สพฺพญฺเหตํ รุกฺขโต วิโยชิตํ วิรุหนสมตฺถเมว ‘‘พีชคาโม’’ติ วุจฺจติฯ รุกฺขโต ปน อวิโยชิตํ อสุกฺขํ ‘‘ภูตคาโม’’ติ วุจฺจติฯ ตตฺถ ภูตคามสมารมฺโภ ปาจิตฺติยวตฺถุ, พีชคามสมารมฺโภ ทุกฺกฏวตฺถูติ เวทิตพฺโพฯ

[12] สนฺนิธิการปริโภคนฺติ สนฺนิธิกตสฺส ปริโภคํฯ ตตฺถ ทุวิธา กถา, วินยวเสน จ สลฺเลขวเสน จฯ วินยวเสน ตาว ยํ กิญฺจิ อนฺนํ อชฺช ปฏิคฺคหิตํ อปรชฺชุ สนฺนิธิการกํ โหติ, ตสฺส ปริโภเค ปาจิตฺติยํ ฯ อตฺตนา ลทฺธํ ปน สามเณรานํ ทตฺวา, เตหิ ลทฺธํ ฐปาเปตฺวา ทุติยทิวเส ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ, สลฺเลโข ปน น โหติฯ

ปานสนฺนิธิมฺหิปิ เอเสว นโยฯ ตตฺถ ปานํ นาม อมฺพปานาทีนิ อฏฺฐ ปานานิ, ยานิ จ เตสํ อนุโลมานิฯ เตสํ วินิจฺฉโย สมนฺตปาสาทิกายํ วุตฺโตฯ