เมนู

สญฺจริตฺตสมุฏฺฐานวณฺณนา

[260] สญฺจรี กุฏิ วิหาโรติ สญฺจริตฺตํ สญฺญาจิกาย กุฏิกรณํ มหลฺลกวิหารกรณญฺจฯ โธวนญฺจ ปฏิคฺคโหติ อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา ปุราณจีวรโธวาปนญฺจ จีวรปฏิคฺคหณญฺจฯ วิญฺญตฺตุตฺตริ อภิหฏฺฐุนฺติ อญฺญาตกํ คหปติํ จีวรวิญฺญาปนํ ตตุตฺตริสาทิยนสิกฺขาปทญฺจฯ อุภินฺนํ ทูตเกน จาติ ‘‘จีวรเจตาปนฺนํ อุปกฺขฏํ โหตี’’ติ อาคตสิกฺขาปททฺวยญฺจ ทูเตน จีวรเจตาปนฺนปหิตสิกฺขาปทญฺจฯ

โกสิยา สุทฺธทฺเวภาคา, ฉพฺพสฺสานิ นิสีทนนฺติ ‘‘โกสิยมิสฺสกํ สนฺถต’’นฺติอาทีนิ ปญฺจ สิกฺขาปทานิฯ ริญฺจนฺติ รูปิกา เจวาติ วิภงฺเค ‘‘ริญฺจนฺติ อุทฺเทส’’นฺติ อาคตํ เอฬกโลมโธวาปนํ รูปิยปฺปฏิคฺคหณสิกฺขาปทญฺจฯ อุโภ นานปฺปการกาติ รูปิยสํโวหารกยวิกฺกยสิกฺขาปททฺวยํฯ

อูนพนฺธนวสฺสิกาติ อูนปญฺจพนฺธนปตฺตสิกฺขาปทญฺจ วสฺสิกสาฏิกสิกฺขาปทญฺจฯ สุตฺตํ วิกปฺปเนน จาติ สุตฺตํ วิญฺญาเปตฺวา จีวรวายาปนญฺจ ตนฺตวาเย อุปสงฺกมิตฺวา จีวเร วิกปฺปาปชฺชนญฺจฯ ทฺวารทานสิพฺพานิ จาติ ยาว ทฺวารโกสา อคฺคฬฏฺฐปนาย, ‘‘อญฺญาติกาย ภิกฺขุนิยา จีวรํ ทเทยฺย, จีวรํ สิพฺเพยฺยา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปทตฺตยํฯ ปูวปจฺจยโชติ จาติ ปูเวหิ วา มนฺเถหิ วา อภิหฏฺฐุํ ปวารณาสิกฺขาปทํ จาตุมาสปจฺจยปฺปวารณาโชติสมาทหนสิกฺขาปทานิ จฯ

รตนํ สูจิ มญฺโจ จ, ตูลํ นิสีทนกณฺฑุ จ, วสฺสิกา จ สุคเตนาติ รตนสิกฺขาปทญฺเจว สูจิฆรสิกฺขาปทาทีนิ จ สตฺต สิกฺขาปทานิฯ วิญฺญตฺติ อญฺญํ เจตาปนา, ทฺเว สงฺฆิกา มหาชนิกา, ทฺเว ปุคฺคลลหุกา ครูติ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺญํ วิญฺญาเปตฺวา อญฺญํ วิญฺญาเปยฺยา’’ติอาทีนิ นว สิกฺขาปทานิฯ ทฺเว วิฆาสา สาฏิกา จาติ ‘‘อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา ติโรกุฏฺเฏ วา ติโรปากาเร วา ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา, หริเต ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา’’ติ เอวํ วุตฺตานิ ทฺเว วิฆาสสิกฺขาปทานิ จ อุทกสาฏิกาสิกฺขาปทญฺจฯ สมณจีวเรน จาติ ‘‘สมณจีวรํ ทเทยฺยา’’ติ อิทเมตํ สนฺธาย วุตฺตํฯ

สมนุภาสนาสมุฏฺฐานวณฺณนา

[261] เภทานุวตฺตทุพฺพจทูสทุฏฺฐุลฺลทิฏฺฐิ จาติ สงฺฆเภทานุวตฺตกทุพฺพจกุลทูสกทุฏฺฐุลฺลปฺปฏิจฺฉาทนทิฏฺฐิอปฺปฏินิสฺสชฺชนสิกฺขาปทานิฯ ฉนฺทํ อุชฺชคฺฆิกา ทฺเว จาติ ฉนฺทํ อทตฺวา คมนสิกฺขาปทํ อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร คมนนิสีทนสิกฺขาปททฺวยญฺจฯ ทฺเว จ สทฺทาติ ‘‘อปฺปสทฺโท อนฺตรฆเร คมิสฺสามิ, นิสีทิสฺสามี’’ติ สิกฺขาปททฺวยญฺจฯ น พฺยาหเรติ ‘‘น สกพเฬน มุเขน พฺยาหริสฺสามี’’ติ สิกฺขาปทํฯ

ฉมา นีจาสเน ฐานํ, ปจฺฉโต อุปฺปเถน จาติ ฉมายํ นิสีทิตฺวา, นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา; ฐิเตน นิสินฺนสฺส, ปจฺฉโต คจฺฉนฺเตน ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส, อุปฺปเถน คจฺฉนฺเตน ปเถน คจฺฉนฺตสฺส ธมฺมเทสนาสิกฺขาปทานิฯ วชฺชานุวตฺติคหณาติ วชฺชปฺปฏิจฺฉาทนอุอขตฺตานุวตฺตกหตฺถคฺคหณาทิสงฺขาตานิ ตีณิ ปาราชิกานิฯ โอสาเร ปจฺจาจิกฺขนาติ ‘‘อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ อนญฺญาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรยฺยา’’ติ จ ‘‘พุทฺธํ ปจฺจกฺขามี’’ติ จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ

กิสฺมิํ สํสฏฺฐา ทฺเว วธีติ ‘‘กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺจากตา’’ติ จ ‘‘ภิกฺขุนิโย ปเนว สํสฏฺฐา วิหรนฺตี’’ติ จ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย สํสฏฺฐาว อยฺเย ตุมฺเห วิหรถา’’ติ จ ‘‘อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรเทยฺยา’’ติ จ วุตฺตสิกฺขาปทานิฯ วิสิพฺเพ ทุกฺขิตาย จาติ ‘‘ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา’’ติ จ ‘‘ทุกฺขิตํ สหชีวินิ’’นฺติ จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ ปุน สํสฏฺฐา น วูปสเมติ ‘‘สํสฏฺฐา วิหเรยฺย คหปตินา วา คหปติปุตฺเตน วา’’ติ เอวํ ปุน วุตฺตสํสฏฺฐสิกฺขาปทญฺจ ‘‘เอหยฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’’ติ วุจฺจมานา, ‘‘สาธู’’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา ‘‘สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว วูปสมฺเมยฺยา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปทญฺจฯ อารามญฺจ ปวารณาติ ‘‘ชานํ สภิกฺขุกํ อารามํ อนาปุจฺฉา ปวิเสยฺยา’’ติ จ ‘‘อุภโตสงฺเฆ ตีหิ ฐาเนหิ น ปวาเรยฺยา’’ติ จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ

อนฺวทฺธํ สหชีวินิํ ทฺเวติ ‘‘อนฺวทฺธมาสํ ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุสงฺฆโต ทฺเว ธมฺมา ปจฺจาสีสิตพฺพา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปทญฺจ, ‘‘สหชีวินิํ วุฏฺฐาเปตฺวา ทฺเว วสฺสานิ เนว อนุคฺคณฺเหยฺย, สหชีวินิํ วุฏฺฐาเปตฺวา เนว วูปกาเสยฺยา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยญฺจฯ