อาวาสิกวคฺควณฺณนา

[461] อาวาสิกวคฺเค – ยถาภตํ นิกฺขิตฺโตติ ยถา อาหริตฺวา ฐปิโตฯ

[462] วินยพฺยากรณาติ วินยปญฺเห วิสฺสชฺชนาฯ ปริณาเมตีติ นิยาเมติ ทีเปติ กเถติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

กถินตฺถารวคฺควณฺณนา

[467] กถินตฺถารวคฺเค – โอตมสิโกติ อนฺธการคโต; ตญฺหิ วนฺทนฺตสฺส มญฺจปาทาทีสุปิ นลาฏํ ปฏิหญฺเญยฺยฯ อสมนฺนาหรนฺโตติ กิจฺจยปสุตตฺตา วนฺทนํ อสมนฺนาหรนฺโตฯ สุตฺโตติ นิทฺทํ โอกฺกนฺโตฯ เอกาวตฺโตติ เอกโต อาวตฺโต สปตฺตปกฺเข ฐิโต เวรี วิสภาคปุคฺคโล วุจฺจติ; อยํ อวนฺทิโยฯ อยญฺหิ วนฺทิยมาโน ปาเทนปิ ปหเรยฺยฯ อญฺญวิหิโตติ อญฺญํ จินฺตยมาโนฯ

ขาทนฺโตติ ปิฏฺฐขชฺชกาทีนิ ขาทนฺโตฯ อุจฺจารญฺจ ปสฺสาวญฺจ กโรนฺโต อโนกาสคตตฺตา อวนฺทิโยฯ อุกฺขิตฺตโกติ ติวิเธนปิ อุกฺเขปนียกมฺเมน อุกฺขิตฺตโก อวนฺทิโยฯ ตชฺชนียาทิกมฺมกตา ปน จตฺตาโร วนฺทิตพฺพาฯ อุโปสถปวารณาปิ เตหิ สทฺธิํ ลพฺภนฺติฯ อาทิโต ปฏฺฐาย จ วุตฺเตสุ อวนฺทิเยสุ นคฺคญฺจ อุกฺขิตฺตกญฺจ วนฺทนฺตสฺเสว อาปตฺติฯ อิตเรสํ ปน อสารุปฺปฏฺเฐน จ อนฺตรา วุตฺตการเณน จ วนฺทนา ปฏิกฺขิตฺตาฯ อิโต ปรํ ปจฺฉาอุปสมฺปนฺนาทโย ทสปิ อาปตฺติวตฺถุภาเวเนว อวนฺทิยาฯ เต วนฺทนฺตสฺส หิ นิยเมเนว อาปตฺติฯ อิติ อิเมสุ ปญฺจสุ ปญฺจเกสุ เตรส ชเน วนฺทนฺตสฺส อนาปตฺติ, ทฺวาทสนฺนํ วนฺทนาย อาปตฺติฯ

[468] อาจริโย วนฺทิโยติ ปพฺพชฺชาจริโย อุปสมฺปทาจริโย นิสฺสยาจริโย อุทฺเทสาจริโย โอวาทาจริโยติ อยํ ปญฺจวิโธปิ อาจริโย วนฺทิโยฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

กถินตฺถารวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิตา จ อุปาลิปญฺจกวณฺณนาฯ

อาปตฺติสมุฏฺฐานวณฺณนา

[470] อจิตฺตโก อาปชฺชตีติอาทีสุ สหเสยฺยาทิปณฺณตฺติวชฺชํ อสญฺจิจฺจ อาปชฺชนฺโต อจิตฺตโก อาปชฺชติ, เทเสนฺโต สจิตฺตโก วุฏฺฐาติฯ ยํกิญฺจิ สญฺจิจฺจ อาปชฺชนฺโต สจิตฺตโก อาปชฺชติ, ติณวตฺถารเกน วุฏฺฐหนฺโต อจิตฺตโก วุฏฺฐาติฯ ปุพฺเพ วุตฺตเมว ติณวตฺถารเกน วุฏฺฐหนฺโต อจิตฺตโก อาปชฺชติ, อจิตฺตโก วุฏฺฐาติฯ อิตรํ เทเสนฺโต สจิตฺตโก อาปชฺชติ, สจิตฺตโก วุฏฺฐาติฯ ‘‘ธมฺมทานํ กโรมี’’ติ ปทโสธมฺมาทีนิ กโรนฺโต กุสลจิตฺโต อาปชฺชติ, ‘‘พุทฺธานํ อนุสาสนิํ กโรมี’’ติ อุทคฺคจิตฺโต เทเสนฺโต กุสลจิตฺโต วุฏฺฐาติฯ โทมนสฺสิโก หุตฺวา เทเสนฺโต อกุสลจิตฺโต วุฏฺฐาติ, ติณวตฺถารเกน นิทฺทาคโตว วุฏฺฐหนฺโต อพฺยากตจิตฺโต วุฏฺฐาติฯ ภิํสาปนาทีนิ กตฺวา ‘‘พุทฺธานํ สาสนํ กโรมี’’ติ โสมนสฺสิโก เทเสนฺโต อกุสลจิตฺโต อาปชฺชติ, กุสลจิตฺโต วุฏฺฐาติฯ โทมนสฺสิโกว เทเสนฺโต อกุสลจิตฺโต วุฏฺฐาติ, วุตฺตนเยเนว ติณวตฺถารเกน วุฏฺฐหนฺโต อพฺยากตจิตฺโต วุฏฺฐาติฯ นิทฺโทกฺกนฺตสมเย สหคารเสยฺยํ อาปชฺชนฺโต อพฺยากตจิตฺโต อาปชฺชติ, วุตฺตนเยเนว ปเนตฺถ ‘‘กุสลจิตฺโต วุฏฺฐาตี’’ติอาทิ เวทิตพฺพํฯ

ปฐมํ ปาราชิกํ กติหิ สมุฏฺฐาเนหีติอาทิ ปุพฺเพ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมวฯ

[473] จตฺตาโร ปาราชิกา กติหิ สมุฏฺฐาเนหีติอาทีสุ อุกฺกฏฺฐปริจฺเฉทโต ยํ ยํ สมุฏฺฐานํ ยสฺส ยสฺส ลพฺภติ, ตํ สพฺพํ วุตฺตเมว โหติฯ

อาปตฺติสมุฏฺฐานวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ