[451] ‘‘กติหิ นุ โข ภนฺเต องฺเคหิ สมนฺนาคตาย ภิกฺขุนิยา กมฺมํ กาตพฺพ’’นฺติ สตฺตนฺนํ กมฺมานํ อญฺญตรํ สนฺธาย ปุจฺฉติฯ
[454] น สากจฺฉาตพฺโพติ กปฺปิยากปฺปิยนามรูปปริจฺเฉทสมถวิปสฺสนาทิเภโท กถามคฺโค น กเถตพฺโพฯ ยสฺมา ปน ขีณาสโว ภิกฺขุ น วิสํวาเทติ, ตถารูปสฺส กถามคฺคสฺส สามี หุตฺวา กเถติ, น อิตโร; ตสฺมา ปฐมปญฺจเก ‘‘น อเสกฺเขนา’’ติ ปฏิกฺขิปิตฺวา ทุติยปญฺจเก ‘‘อเสกฺเขนา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ
น อตฺถปฏิสมฺภิทาปตฺโตติ อฏฺฐกถาย ปฏิสมฺภิทาปตฺโต ปเภทคตญาณปฺปตฺโต น โหติฯ น ธมฺมปฏิสมฺภิทาปตฺโตติ ปาฬิธมฺเม ปฏิสมฺภิทาปตฺโต น โหติฯ น นิรุตฺติปฏิสมฺภิทาปตฺโตติ โวหารนิรุตฺติยํ ปฏิสมฺภิทาปตฺโต น โหติฯ น ปฏิภานปฏิสมฺภิทาปตฺโตติ ยานิ ตานิ ปฏิภานสงฺขาตานิ อตฺถปฏิสมฺภิทาทีนิ ญาณานิ, เตสุ ปฏิสมฺภิทาปตฺโต น โหติฯ ยถาวิมุตฺตํ จิตฺตํ น ปจฺจเวกฺขิตาติ จตุนฺนํ ผลวิมุตฺตีนํ วเสน ยถาวิมุตฺตํ จิตฺตํ เอกูนวีสติเภทาย ปจฺจเวกฺขณาย น ปจฺจเวกฺขิตา โหติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ
ภิกฺขุโนวาทวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
อุพฺพาหิกวคฺควณฺณนา
[455] อุพฺพาหิกวคฺเค – น อตฺถกุสโลติ น อฏฺฐกถากุสโล; อตฺถุทฺธาเร เฉโก น โหติฯ น ธมฺมกุสโลติ อาจริยมุขโต อนุคฺคหิตตฺตา ปาฬิยํ น กุสโล, น ปาฬิสูโรฯ น นิรุตฺติกุสโลติ ภาสนฺตรโวหาเร น กุสโลฯ น พฺยญฺชนกุสโลติ สิถิลธนิตาทิวเสน ปริมณฺฑลพฺยญฺชนาโรปเน กุสโล น โหติ; น อกฺขรปริจฺเฉเท นิปุโณติ อตฺโถฯ น ปุพฺพาปรกุสโลติ อตฺถปุพฺพาปเร ธมฺมปุพฺพาปเร นิรุตฺติปุพฺพาปเร พฺยญฺชนปุพฺพาปเร ปุเรกถาปจฺฉากถาสุ จ น กุสโล โหติฯ
โกธโนติอาทีนิ ยสฺมา โกธาทีหิ อภิภูโต การณาการณํ น ชานาติ, วินิจฺฉิตุํ น สกฺโกติ, ตสฺมา วุตฺตานิฯ