โลมานิ ปทโสธมฺโมติ เอฬกโลมานิ จ ปทโสธมฺโม จฯ ภูตํ สํวิธาเนน จาติ ภูตาโรจนญฺจ สํวิทหิตฺวา อทฺธานปฺปฏิปชฺชนญฺจฯ เถยฺยเทสนา โจริํ จาติ เถยฺยสตฺโถ จ ฉตฺตปาณิสฺส อคิลานสฺส ธมฺมเทสนา จ โจริวุฏฺฐาปนญฺจฯ อนนุญฺญาตาย เตรสาติ มาตาปิตุสามิเกหิ อนนุญฺญาตาย สทฺธิํ อิมานิ เตรส สมุฏฺฐานานิ โหนฺติฯ สทิสา อิธ ทิสฺสเรติ อิธ อุภโตวิภงฺเค เอเตสุ เตรสสุ สมุฏฺฐานสีเสสุ เอเกกสฺมิํ อญฺญานิปิ สทิสานิ สมุฏฺฐานานิ ทิสฺสนฺติฯ

ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานวณฺณนา

[258] อิทานิ ตานิ ทสฺเสตุํ ‘‘เมถุนํ สุกฺกสํสคฺโค’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ เมถุนนฺติ อิทํ ตาว ปฐมปาราชิกํ นาม เอกํ สมุฏฺฐานสีสํ, เสสานิ เตน สทิสานิฯ ตตฺถ สุกฺกสํสคฺโคติ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิ เจว กายสํสคฺโค จฯ อนิยตา ปฐมิกาติ ปฐมํ อนิยตสิกฺขาปทํฯ ปุพฺพูปปริปาจิตาติ ‘‘ชานํ ปุพฺพูปคตํ ภิกฺขุ’’นฺติ สิกฺขาปทญฺจ ภิกฺขุนิปริปาจิตปิณฺฑปาตสิกฺขาปทญฺจฯ รโห ภิกฺขุนิยา สหาติ ภิกฺขุนิยา สทฺธิํ รโห นิสชฺชสิกฺขาปทญฺจฯ

สโภชเน รโห ทฺเว จาติ สโภชเน กุเล อนุปขชฺชนิสชฺชสิกฺขาปทญฺจ ทฺเว รโหนิสชฺชสิกฺขาปทานิ จฯ องฺคุลิ อุทเก หสนฺติ องฺคุลิปโตทกญฺจ อุทเก หสธมฺมสิกฺขาปทญฺจฯ ปหาเร อุคฺคิเร เจวาติ ปหารทานสิกฺขาปทญฺจ ตลสตฺติกอุคฺคิรณสิกฺขาปทญฺจฯ เตปญฺญาสา จ เสขิยาติ ปริมณฺฑลนิวาสนาทีนิ ขุทฺทกวณฺณนาวสาเน วุตฺตานิ เตปญฺญาส เสขิยสิกฺขาปทานิ จฯ

อธกฺขคามาวสฺสุตาติ ภิกฺขุนีนํ อธกฺขกสิกฺขาปทญฺจ คามนฺตรคมนํ อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส หตฺถโต ขาทนียโภชนียคฺคหณสิกฺขาปทญฺจฯ ตลมฏฺฐญฺจ สุทฺธิกาติ ตลฆาตกํ ชตุมฏฺฐํ อุทกสุทฺธิกาทิยนญฺจฯ วสฺสํวุฏฺฐา จ โอวาทนฺติ วสฺสํวุฏฺฐา ฉปฺปญฺจโยชนานิ สิกฺขาปทญฺจ โอวาทาย อคมนสิกฺขาปทญฺจฯ นานุพนฺเธ ปวตฺตินินฺติ ยา ปน ภิกฺขุนี วุฏฺฐาปิตํ ปวตฺตินิํ ทฺเว วสฺสานิ นานุพนฺเธยฺยาติ วุตฺตสิกฺขาปทํฯ

อิเม สิกฺขาติ อิมา สิกฺขาโย; ลิงฺควิปริยาโย กโตฯ กายมานสิกา กตาติ กายจิตฺตสมุฏฺฐานา กตาฯ

ทุติยปาราชิกสมุฏฺฐานวณฺณนา

[259] อทินฺนนฺติ อิทํ ตาว อทินฺนาทานนฺติ วา ทุติยปาราชิกนฺติ วา เอกํ สมุฏฺฐานสีสํ, เสสานิ เตน สทิสานิฯ ตตฺถ วิคฺคหุตฺตรีติ มนุสฺสวิคฺคหอุตฺตริมนุสฺสธมฺมสิกฺขาปทานิฯ ทุฏฺฐุลฺลา อตฺตกามินนฺติ ทุฏฺฐุลฺลวาจาอตฺตกามปาริจริยสิกฺขาปทานิฯ อมูลา อญฺญภาคิยาติ ทฺเว ทุฏฺฐโทสสิกฺขาปทานิฯ อนิยตา ทุติยิกาติ ทุติยํ อนิยตสิกฺขาปทํฯ

อจฺฉินฺเท ปริณามเนติ สามํ จีวรํ ทตฺวา อจฺฉินฺทนญฺจ สงฺฆิกลาภสฺส อตฺตโน ปริณามนญฺจฯ มุสา โอมสเปสุณาติ มุสาวาโท จ โอมสวาโท จ ภิกฺขุเปสุญฺญญฺจฯ ทุฏฺฐุลฺลา ปถวีขเณติ ทุฏฺฐุลฺลาปตฺติอาโรจนญฺจ ปถวีขณญฺจฯ ภูตํ อญฺญาย อุชฺฌาเปติ ภูตคามอญฺญวาทกอุชฺฌาปนกสิกฺขาปทานิฯ

นิกฺกฑฺฒนํ สิญฺจนญฺจาติ วิหารโต นิกฺกฑฺฒนญฺจ อุทเกน ติณาทิสิญฺจนญฺจฯ อามิสเหตุ ภุตฺตาวีติ ‘‘อามิสเหตุ ภิกฺขุนิโย โอวทนฺตี’’ติ สิกฺขาปทญฺจ, ภุตฺตาวิํ อนติริตฺเตน ขาทนียาทินา ปวารณาสิกฺขาปทญฺจฯ เอหิ อนาทริ ภิํสาติ ‘‘เอหาวุโส คามํ วา’’ติ สิกฺขาปทญฺจ, อนาทริยญฺจ ภิกฺขุภิํสาปนกญฺจฯ อปนิเธ จ ชีวิตนฺติ ปตฺตาทีนํ อปนิธานสิกฺขาปทญฺจ, สญฺจิจฺจ ปาณํ ชีวิตาโวโรปนญฺจฯ

ชานํ สปฺปาณกํ กมฺมนฺติ ชานํ สปฺปาณกอุทกสิกฺขาปทญฺจ ปุนกมฺมาย อุกฺโกฏนญฺจฯ อูนสํวาสนาสนาติ อูนวีสติวสฺสสิกฺขาปทญฺจ อุกฺขิตฺตเกน สทฺธิํ สํวาสสิกฺขาปทญฺจ นาสิตกสามเณรสมฺโภคสิกฺขาปทญฺจฯ สหธมฺมิกํ วิเลขาติ สหธมฺมิกํ วุจฺจมานสิกฺขาปทญฺจ, วิเลขาย สํวตฺตนฺตีติ อาคตสิกฺขาปทญฺจฯ โมโห อมูลเกน จาติ โมหนเก ปาจิตฺติยสิกฺขาปทญฺจ, อมูลเกน สงฺฆาทิเสเสน อนุทฺธํสนสิกฺขาปทญฺจฯ

กุกฺกุจฺจํ ธมฺมิกํ จีวรํ ทตฺวาติ กุกฺกุจฺจอุปทหนญฺจ, ธมฺมิกานํ กมฺมานํ ฉนฺทํ ทตฺวา ขียนญฺจ, จีวรํ ทตฺวา ขียนญฺจฯ