เมนู

อิทานิ ติสฺสนฺนํ วิปตฺตีนํ วเสน อทุฏฺฐุลฺลํ ทสฺเสตุํ ‘‘ถุลฺลจฺจย’’นฺติอาทิมาหฯ ตตฺถ โย จายํ, อกฺโกสติ หสาธิปฺปาโยติ อิทํ ทุพฺภาสิตสฺส วตฺถุทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ

อพฺภาจิกฺขนฺตีติ ‘‘ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามี’’ติ วทนฺตา อพฺภาจิกฺขนฺติฯ

อยํ สา อาชีววิปตฺติสมฺมตาติ อยํ ฉหิ สิกฺขาปเทหิ สงฺคหิตา อาชีววิปตฺติ นาม จตุตฺถา วิปตฺติ สมฺมตาติ เอตฺตาวตา ‘‘อทุฏฺฐุลฺล’’นฺติ อิทํ วิสฺสชฺชิตํ โหติฯ

อิทานิ ‘‘เย จ ยาวตติยกา’’ติ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชตุํ ‘‘เอกาทสา’’ติอาทิมาหฯ

เฉทนกาทิวณฺณนา

[337] ยสฺมา ปน ‘‘เย จ ยาวตติยกา’’ติ อยํ ปญฺโห ‘‘เอกาทส ยาวตติยกา’’ติ เอวํ สงฺขาวเสน วิสฺสชฺชิโต, ตสฺมา สงฺขานุสนฺธิวเสเนว ‘‘กติ เฉทนกานี’’ติอาทิเก อญฺเญ อนฺตราปญฺเห ปุจฺฉิฯ เตสํ วิสฺสชฺชนตฺถํ ‘‘ฉ เฉทนกานี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ‘‘เอกํ เภทนกํ, เอกํ อุทฺทาลนกํ, โสทส ชานนฺติ ปญฺญตฺตา’’ติ อิทเมว อปุพฺพํฯ เสสํ มหาวคฺเค วิภตฺตเมวฯ ยํ ปเนตํ อปุพฺพํ ตตฺถ เอกํ เภทนกนฺติ สูจิฆรํฯ เอกํ อุทฺทาลนกนฺติ ตูโลนทฺธมญฺจปีฐํฯ โสทสาติ โสฬสฯ ชานนฺติ ปญฺญตฺตาติ ‘‘ชาน’’นฺติ เอวํ วตฺวา ปญฺญตฺตา, เต เอวํ เวทิตพฺพา – ‘‘ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมยฺย, ชานํ ปุพฺพุปคตํ ภิกฺขุํ อนุปขชฺช นิสชฺชํ กปฺเปยฺย, ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ติณํ วา มตฺติกํ วา สิญฺเจยฺย วา สิญฺจาเปยฺย วา, ชานํ ภิกฺขุนิปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺเชยฺย, ชานํ อาสาทนาเปกฺโข ภุตฺตสฺมิํ ปาจิตฺติยํ, ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺเชยฺย, ชานํ ยถาธมฺมํ นิหตาธิกรณํ, ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺติํ ปฏิจฺฉาเทยฺย, ชานํ อูนวีสติวสฺสํ ปุคฺคลํ อุปสมฺปาเทยฺย, ชานํ เถยฺยสตฺเถน สทฺธิํ, ชานํ ตถาวาทินา ภิกฺขุนา อกตานุธมฺเมน, ชานํ ตถานาสิตํ สมณุทฺเทสํ, ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ ปุคฺคลสฺส ปริณาเมยฺย, ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนิํ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทยฺย, ชานํ โจริํ วชฺฌํ วิทิตํ อนปโลเกตฺวา, ชานํ สภิกฺขุกํ อารามํ อนาปุจฺฉา ปวิเสยฺยา’’ติฯ

อสาธารณาทิวณฺณนา

[338] อิทานิ ‘‘สาธารณํ อสาธารณ’’นฺติ อิมํ ปุริมปญฺหํ วิสฺสชฺเชนฺโต ‘‘วีสํ ทฺเว สตานี’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ ภิกฺขุนีหิ อสาธารเณสุ ฉ สงฺฆาทิเสสาติ วิสฺสฏฺฐิ, กายสํสคฺโค, ทุฏฺฐุลฺลํ, อตฺตกาม, กุฏิ, วิหาโรติฯ ทฺเว อนิยเตหิ อฏฺฐาติ ทฺวีหิ อนิยเตหิ สทฺธิํ อฏฺฐ อิเมฯ

นิสฺสคฺคิยานิ ทฺวาทสาติ –

โธวนญฺจ ปฏิคฺคโห, โกเสยฺยสุทฺธทฺเวภาคา;

ฉพฺพสฺสานิ นิสีทนํ, ทฺเว โลมา ปฐโม ปตฺโต;

วสฺสิกา อารญฺญเกน จาติ – อิเม ทฺวาทสฯ

ทฺเววีสติ ขุทฺทกาติ –

สกโล ภิกฺขุนีวคฺโค, ปรมฺปรญฺจ โภชนํ;

อนติริตฺตํ อภิหฏํ, ปณีตญฺจ อเจลกํ;

อูนํ ทุฏฺฐุลฺลฉาทนํฯ

มาตุคาเมน สทฺธิญฺจ, ยา จ อนิกฺขนฺตราชเก;

สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา, วิกาเล คามปฺปเวสนาฯ

นิสีทเน จ ยา สิกฺขา, วสฺสิกา ยา จ สาฏิกา;

ทฺวาวีสติ อิมา สิกฺขา, ขุทฺทเกสุ ปกาสิตาติฯ

ภิกฺขูหิ อสาธารเณสุปิ สงฺฆมฺหา ทส นิสฺสเรติ ‘‘สงฺฆมฺหา นิสฺสารียตี’’ติ เอวํ วิภงฺเค วุตฺตา, มาติกายํ ปน ‘‘นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสส’’นฺติ เอวํ อาคตา ทสฯ นิสฺสคฺคิยานิ ทฺวาทสาติ ภิกฺขุนิวิภงฺเค วิภตฺตานิ นิสฺสคฺคิยาเนวฯ ขุทฺทกาปิ ตตฺถ วิภตฺตขุทฺทกา เอวฯ ตถา จตฺตาโร ปาฏิเทสนียา, อิติ สตญฺเจว ติํสญฺจ สิกฺขา วิภงฺเค ภิกฺขุนีนํ ภิกฺขูหิ อสาธารณาฯ เสสํ อิมสฺมิํ สาธารณาสาธารณวิสฺสชฺชเน อุตฺตานเมวฯ

อิทานิ วิปตฺติโย จ ‘‘เยหิ สมเถหิ สมฺมนฺตี’’ติ อิทํ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชนฺโต อฏฺเฐว ปาราชิกาติอาทิมาหฯ