เมนู

อปาสาทิกปญฺจเก อปาสาทิกนฺติ กายทุจฺจริตาทิ อกุสลกมฺมํ วุจฺจติฯ ปาสาทิกนฺติ กายสุจริตาทิ กุสลกมฺมํ วุจฺจติฯ อติเวลนฺติ เวลํ อติกฺกมฺม พหุตรํ กาลํ กุเลสุ อปฺปํ วิหาเรติ อตฺโถฯ โอตาโรติ กิเลสานํ อนฺโต โอตรณํฯ สํกิลิฏฺฐนฺติ ทุฏฺฐุลฺลาปตฺติกายสํสคฺคาทิเภทํ วิสุทฺธิปญฺจเกปวารณาคฺคหเณน นววิธาปิ ปวารณา เวทิตพฺพาฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

ปญฺจกวารวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ฉกฺกวารวณฺณนา

[326] ฉกฺเกสุ – ฉ สามีจิโยติ ‘‘โส จ ภิกฺขุ อนพฺภิโต, เต จ ภิกฺขู คารยฺหา, อยํ ตตฺถ สามีจิ’’, ‘‘ยุญฺชนฺตายสฺมนฺโต สกํ, มา โว สกํ วินสฺสาติ อยํ ตตฺถ สามีจิ’’, ‘‘อยํ เต ภิกฺขุ ปตฺโต ยาว เภทนาย ธาเรตพฺโพติ อยํ ตตฺถ สามีจิ’’, ‘‘ตโต นีหริตฺวา ภิกฺขูหิ สทฺธิํ สํวิภชิตพฺพํ, อยํ ตตฺถ สามีจิ’’, ‘‘อญฺญาตพฺพํ ปริปุจฺฉิตพฺพํ ปริปญฺหิตพฺพํ, อยํ ตตฺถ สามีจิ’’, ‘‘ยสฺส ภวิสฺสติ โส หริสฺสตีติ อยํ ตตฺถ สามีจี’’ติ อิมา ภิกฺขุปาติโมกฺเขเยว ฉ สามีจิโยฯ ฉ เฉทนกาติ ปญฺจเก วุตฺตา ปญฺจ ภิกฺขุนีนํ อุทกสาฏิกาย สทฺธิํ ฉฯ ฉหากาเรหีติ อลชฺชิตา อญฺญาณตา กุกฺกุจฺจปกตตา อกปฺปิเย กปฺปิยสญฺญิตา กปฺปิเย อกปฺปิยสญฺญิตา สติสมฺโมสาติฯ ตตฺถ เอกรตฺตฉารตฺตสตฺตาหาติกฺกมาทีสุ อาปตฺติํ สติสมฺโมเสน อาปชฺชติฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ ฉ อานิสํสา วินยธเรติ ปญฺจเก วุตฺตา ปญฺจ ตสฺสาเธยฺโย อุโปสโถติ อิมินา สทฺธิํ ฉฯ

ฉ ปรมานีติ ‘‘ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพํ, มาสปรมํ เตน ภิกฺขุนา ตํ จีวรํ นิกฺขิปิตพฺพํ, สนฺตรุตฺตรปรมํ เตน ภิกฺขุนา ตโต จีวรํ สาทิตพฺพํ, ฉกฺขตฺตุปรมํ ตุณฺหีภูเตน อุทฺทิสฺส ฐาตพฺพํ, นวํ ปน ภิกฺขุนา สนฺถตํ การาเปตฺวา ฉพฺพสฺสานิ ธาเรตพฺพํ ฉพฺพสฺสปรมตา ธาเรตพฺพํ, ติโยชนปรมํ สหตฺถา ธาเรตพฺพานิ, ทสาหปรมํ อติเรกปตฺโต ธาเรตพฺโพ, สตฺตาหปรมํ สนฺนิธิการกํ ปริภุญฺชิตพฺพานิ, ฉารตฺตปรมํ เตน ภิกฺขุนา เตน จีวเรน วิปฺปวสิตพฺพํ, จตุกฺกํสปรมํ, อฑฺฒเตยฺยกํสปรมํ, ทฺวงฺคุลปพฺพปรมํ อาทาตพฺพํ, อฏฺฐงฺคุลปรมํ มญฺจปฏิปาทกํ , อฏฺฐงฺคุลปรมํ ทนฺตกฏฺฐ’’นฺติ อิมานิ จุทฺทส ปรมานิฯ ตตฺถ ปฐมานิ ฉ เอกํ ฉกฺกํ, ตโต เอกํ อปเนตฺวา เสเสสุ เอเกกํ ปกฺขิปิตฺวาติอาทินา นเยน อญฺญานิปิ ฉกฺกานิ กาตพฺพานิฯ

อาปตฺติโยติ ตีณิ ฉกฺกานิ อนฺตรเปยฺยาเล วุตฺตานิฯ ฉ กมฺมานีติ ตชฺชนีย-นิยสฺส-ปพฺพาชนีย-ปฏิสารณียานิ จตฺตาริ, อาปตฺติยา อทสฺสเน จ อปฺปฏิกมฺเม จ วุตฺตทฺวยมฺปิ เอกํ, ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค เอกนฺติ ฉฯ นหาเนติ โอเรนฑฺฒมาสํ นหาเน; วิปฺปกตจีวราทิฉกฺกทฺวยํ กถินกฺขนฺธเก นิทฺทิฏฺฐํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

ฉกฺกวารวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สตฺตกวารวณฺณนา

[327] สตฺตเกสุ – สตฺต สามีจิโยติ ปุพฺเพ วุตฺเตสุ ฉสุ ‘‘สา จ ภิกฺขุนี อนพฺภิตา, ตา จ ภิกฺขุนิโย คารยฺหา, อยํ ตตฺถ สามีจี’’ติ อิมํ ปกฺขิปิตฺวา สตฺต เวทิตพฺพาฯ สตฺต อธมฺมิกา ปฏิญฺญาตกรณาติ ‘‘ภิกฺขุ ปาราชิกํ อชฺฌาปนฺโน โหติ, ปาราชิเกน โจทิยมาโน ‘สงฺฆาทิเสสํ อชฺฌาปนฺโนมฺหี’ติ ปฏิชานาติ, ตํ สงฺโฆ สงฺฆาทิเสเสน กาเรติ, อธมฺมิกํ ปฏิญฺญาตกรณ’’นฺติ เอวํ สมถกฺขนฺธเก นิทฺทิฏฺฐาฯ ธมฺมิกาปิ ตตฺเถว นิทฺทิฏฺฐาฯ สตฺตนฺนํ อนาปตฺติ สตฺตาหกรณีเยน คนฺตุนฺติ วสฺสูปนายิกกฺขนฺธเก วุตฺตํ สตฺตานิสํสา วินยธเรติ ‘‘ตสฺสาเธยฺโย อุโปสโถ ปวารณา’’ติ อิเมหิ สทฺธิํ ปญฺจเก วุตฺตา ปญฺจ สตฺต โหนฺติฯ สตฺต ปรมานีติ ฉกฺเก วุตฺตานิเยว สตฺตกวเสน โยเชตพฺพานิฯ กตจีวรนฺติอาทีนิ ทฺเว สตฺตกานิ กถินกฺขนฺธเก นิทฺทิฏฺฐานิฯ

ภิกฺขุสฺส น โหติ อาปตฺติ ทฏฺฐพฺพา, ภิกฺขุสฺส โหติ อาปตฺติ ทฏฺฐพฺพา, ภิกฺขุสฺส โหติ อาปตฺติ ปฏิกาตพฺพาติ อิมานิ ตีณิ สตฺตกานิ, ทฺเว อธมฺมิกานิ, เอกํ ธมฺมิกํ; ตานิ ตีณิปิ จมฺเปยฺยเก นิทฺทิฏฺฐานิฯ อสทฺธมฺมาติ อสตํ ธมฺมา, อสนฺโต วา ธมฺมา; อโสภนา หีนา ลามกาติ อตฺโถฯ สทฺธมฺมาติ สตํ พุทฺธาทีนํ ธมฺมา; สนฺโต วา ธมฺมา สุนฺทรา อุตฺตมาติ อตฺโถฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

สตฺตกวารวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ